احتمالا بسیار پیش آمده که قصد خرید کالایی خاص را داشته‌اید اما با کمبود نقدینگی مواجه بودید. در این مواقع، اگر شرایط اقتصادی در برهه‌ای تورمی باشد، نگرانی شما از بابت تاخیر در خرید آن کالا بیشتر نیز می‌شود. معمولا فکر می‌کنید تا پول لازم برای خرید آن را تهیه و تامین کنید، قطعا قیمت کالا همگام با نرخ تورم بالا رفته و شما باز هم پول لازم را ندارید. در چنین مواردی، وام‌های کوچک و کم‌سود و کم‌وثیقه بهترین کمک هستند. اما بدون شک می‌گویید: «مگر وام بدون وثیقه و کم‌سود هم داریم؟» و یا اینکه «وام جور کردن پروسه‌ای زمان‌بر است و پر دردسر. تا دریافت آن تورم کار خود را کرده است!» اما در پاسخ شما باید گفت کارت اعتباری عام دقیقا همان وام کوچک بدون وثیقه و همراه شما است.
کارت اعتباری در واقع نوعی کیف پول غیر نقدی است که به شما اجازه می‌دهد تا سقف اعتبارتان از آن خرید کنید. این خرید می‌تواند به صورت یکجا یا خرد باشد. سقف اعتبار شما هنگام صدور کارت بر طبق شرایطی که به شما اعلام می‌شود، مشخص می‌گردد. کارت اعتباری عام، قابل استفاده در تمامی فروشگاه‌ها و مراکز خدماتی مجهز به دستگاه کارت‌خوان متصل به شبکه شتاب است. تفاوت کارت اعتباری عام با کارت پول یا کارت‌های بانکی در یک نکته مهم نهفته است و آن اینکه
«با کارت بانکی شما پولی را که در حساب بانکی خود دارید هزینه کرده و خرج می‌کنید. در حالی که با کارت اعتباری شما پولی را خرج می‌کنید که در لحظه آن را نداشته و در آینده بازپرداخت خواهید کرد.»
به این ترتیب کارت اعتباری در مواردی که شما با کمبود نقدینگی مواجه هستید به کمک‌تان آمده و در انواع هزینه خرد و کلان قابل استفاده است. این هزینه، اعتباری است که به شما اختصاص داده شده است و شما در آینده مبلغ اعتبارتان را به صورت اقساط یا یکجا پرداخت می‌کنید. احتمالا فکر می‌کنید که چطور می‌توان از چنین خدماتی بهره‌مند شد؟ بانک سامان با فراهم آوردن شرایط مناسب و قابل دسترسی امکان برخورداری از این نوع تسهیلات را به بهترین نحو فراهم کرده است. در ادامه کمی بیشتر با این شرایط آشنا می‌شویم.
استفاده از کارت‌های اعتباری به شکلی که گفته شد اولین بار در سال ۱۹۵۰ در آمریکا رواج یافت. این کارت‌ها توسط شرکت داینِرز برای استفاده در چند رستوران مشخص صادر شد. دارنده کارت می‌توانست از آن در طول ماه استفاده کرده و در پایان ماه بدهی خود را پرداخت کند. پس از آن صدور کارت اعتباری توسط فروشگاه‌ها، بانک‌ها، موسسات مالی و مراکز مشابه آغاز شد. این کارت‌ها براساس اعتبار سنجی متقاضی صادر می‌شد و اعتبار شخص را نیز درآمد ماهیانه و توان بازپرداختش مشخص می‌کرد. امکان خرید و هزینه کردن از کارتی مشابه کارت بانکی بیش از آنچه در حساب شخصی افراد باشد، از جذابیت لازم برای عمومی شدن استفاده از آن در سطح جهانی برخوردار بوده، لذا در سال‌های بعد کارت‌های عتباری با عناوین آمریکارت بانک، ویزا کارت و مستر کارت به این حوزه وارد شدند. استفاده از کارت اعتباری به این معنا و با این تعریف در ایران تا سال ۹۵ ممکن نبود. اما از سال ۹۵، با صدور مجوزهای لازم از سوی بانک مرکزی، بانک سامان و برخی بانک‌های دیگر اقدام به صدور کارت اعتباری با عنوان کارت اعتباری عام کردند که البته تقاضا و دریافت آن‌ها شرایط مختص به خود را دارد. بازپرداخت مبلغ کسر شده از کارت اعتباری می‌توان به صورت اقساط یا یکجا باشد که هر کدام شیوه متفاوتی را با قواعد مشخص دنبال می‌کنند. خرید از این کارت‌ها محدودیت نوع کالا و فروشگاه نداشته و می‌تواند تمام اعتبار را یکجا یا در دفعات هزینه کرد.
همانطور که عنوان شد، شرایط استفاده از کارت اعتباری ، توسط هر بانک به صورت اختصاصی اعلام می‌شود. متقاضی در صورت داشتن این شرایط، درخواست صدور کارت را صادر کرده و با ارائه مدارک و ملزومات صدور، به کارت دسترسی پیدا می‌کند. بانک سامان برای صدور کارت اعتباری عام موارد زیر را به عنوان شرایط اعلام کرده است:
- متقاضی باید یک شخص حقیقی بوده و سن او ۱۸ سال تمام یا بیشتر باشد.
- متقاضی نباید در سوابق بانکی خود مواردی همچون چک برگشتی و مطالبات غیر جاری ثبت شده در سیستم بانکی داشته باشد.
- متقاضی دارای کارت اعتباری بانک‌های دیگر نباشد.
- نتیجه اعتبار سنجی او توسط بانک مثبت باشد.
ضمن داشتن شرایط ذکر شده، تنها افرادی می‌توانند درخواست دریافت کارت اعتباری کنند که در یکی از گروه‌های زیر قرار گیرند:
- افرادی که دارای سپرده سرمایه‌گذاری نزد بانک هستند.
- افرادی که وثیقه ملکی نزد بانک دارند.
- اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها با ارائه برگ چک و ضمانت یک عضو دیگر هیئت علمی دانشگاه و گواهی کسر اقساط
البته افرادی که دارای سپرده سرمایه‌گذاری هستند می‌توانند در نقش معرف ظاهر شوند. همچنین مالکان املاکی که وثیقه ملکی بابت ضمانت تسهیلات دیگر نزد بانک دارند می‌توانند معرف یا متقاضی کارت اعتباری عام باشند.
ممکن است تصور کنید که استفاده از کارت اعتباری چه مزیتی به وام داشته و این می‌تواند به نوعی همان کارکرد وام را داشته باشد. در اینجا برخی مزایای کارت اعتباری عام را ذکر می‌کنیم:
- برای بازپرداخت هزینه‌کردهای کارت اعتباری امکان تسویه یکجا وجود دارد. آنچه در مورد وام‌ها امکان‌پذیر نیست.
- شرایط دریافت کارت بانکی در موارد بسیاری سهل‌تر و قابل دسترسی‌تر از وام‌های بانکی است.
- شما می‌توانید کارت اعتباری را در اختیار داشته باشد و از آن در هر زمانی که نیاز بود استفاده کنید. اما در صورت عدم استفاده از آن سودی به بانک پرداخت نخواهید کرد.
- در حالی که کارت اعتباری به مدت یک سال قابل استفاده و معتبر خواهد بود و در صورت عدم استفاده از ملزم به پرداخت هزینه‌ای خاص نیستید، بنابراین کارت اعتباری به نوعی ضمانت مخارج و دخل و خرج شما در طول یک سال خواهد بود و می‌تواند برخی نگرانی‌های شما را در زمان‌های خاص نسبت به مخارج‌تان برطرف نماید.
- سقف اعتبار هر کارت اعتباری عام ۵۰ میلیون تومان است. این مبلغ برای خریدهای حتی بزرگ مبلغ قابل ملاحظه‌ای است و می‌تواند بسیار راه‌گشا باشد.
- یکی دیگر از مزایای کارت اعتباری عام ، امکان شارژ مجدد آن برای خریدهای بعدی است. به این ترتیب که شما پس از اتمام اعتبار کارت و تسویه‌اش، امکان استفاده مجدد در خریدهای بعدی خود را از آن خواهید داشت.
- همچنین اینکه با کارت اعتباری عام محدودیت در دفعات خرید نخواهید داشت. به این معنی که تا اتمام سقف اعتبار، به راحتی می‌توانید مکررا در طول روز، هفته و ماه خریدهای خود را با آن انجام دهید.
- امکان استفاده از آن در انواع فروشگاه‌ها و اتصالش به شبکه بانکی شتاب نیز مزیتی است که محدودیت‌های احتمالی را مرتفع می‌کند.
به این ترتیب کارت اعتباری عام بدون شد فرصت مغتنمی است برای افرادی که امکان استفاده و بهره‌مندی از آن را دارند.
با توجه به آنچه گفته شد، عدم نیاز به ضامن و شرایط خاص برای دریافت کارت اعتباری عام، یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود. همچنین اینکه می‌توان کارت اعتباری عام را در اختیار داشت و در صورت نیاز از آن استفاده کرد. بنابراین کارت اعتباری عام نقش نوعی صندوق پس‌انداز خالی را بازی می‌کند که می‌توان هنگام برخورد به کم و کسری‌ها از آن استفاده کرده و بعدها پول خرج شده را داخلش ریخت. با کارت اعتباری عام، می‌توانیم پولی که امروز نداریم و در آينده به دست خواهیم آورد، در لحظه خرج کنیم. همانطور که در ابتدا گفته شد چنین مزیتی در مواقعی که با اقتصاد شدیدا تورمی مواجه هستیم کارآمدی بیشتری نیز خواهد داشت. در کنار موارد ذکر شده باید گفت، کارت اعتباری که براساس اعتبار سنجی بانک برای شخص صادر شده به او اعتماد به نفس لازم را در تامین مخارج و هزینه‌های زندگی روزمره خواهد داد و نگرانی‌ها ناشی از مشکلات اقتصادی را به حداقل ممکن خواهد رساند.
