تجار، اغلب هنگام واردات یا صادرات کالاهای مربوطه خود، با هزینههای غیرمنتظره مواجه میشوند. وقتی صحبت از حمل و نقل به میان میآید، هزینههای غیرمنتظره میتواند ناشی از دموراژ باشد. صادرات و واردات قانونی در کشورهای مختلف از طریق گمرک انجام میگیرد، به همین دلیل دارای قواعد و مقررات خاصی است که شرکتهای بازرگانی باید از آن پیروی کنند. دموراژ و دیسپچ دو مورد از این مفاهیم هستند که در این مقاله، به توضیحات هر یک میپردازیم.
دموراژ، نتیجه عدم رعایت قوانین توافق شده در یک قرارداد است. در صادرات، برای انتقال کالا یک یا چند کانتینر اجاره میشود. شرکتهای حمل و نقل که به وسیله کشتی، محصولات را بین کشورها جا به جا میکنند، معمولا کانتینرها را با زمان معینی به شرکتهای حمل کالا اجاره میدهند. چنانچه، در مدت زمان مشخص شده کانتینر به شرکتهای حمل و نقل دریایی تحویل داده نشود، باید مبلغی به عنوان جریمه به این شرکتهای حمل و نقل پرداخت شود، که به آن دموراژ (Demurrage) گفته میشود.
هزینه دموراژ کانتینرهای مختلف، به نسبت ابعاد و نوع کانتینر با یکدیگر تفاوت دارد. برای مثال، کانتینرهای یخچالدار سایز بزرگ دارای هزینه دموراژ بیشتری هستند. تعداد معینی روزهای رایگان برای واردکنندگان و صادرکنندگان وجود دارد تا کالاها را به داخل و خارج از بنادر و لجستیک مربوط به این امر تحویل دهند. هزینه دموراژ به صورت روزانه محاسبه میشود. به محض پایان یافتن مدت زمان فری تایم، محاسبه دموراژ آغاز میشود.
هنگام عقد قرارداد با شرکت حمل و نقل کالا، زمان مشخصی با نام فری تایم (Free Time) توسط شرکت کشتیرانی تعیین میشود. این زمان در واقع مدت زمانی است که صاحب کالا میتواند کانتینر را بدون پرداخت هزینه اضافه در اختیار داشته باشد.
تعداد روزهای فری تایم بستگی به توافق صاحب کالا و شرکت حمل و نقل دارد. هر چه فری تایم بیشتر باشد، احتمال به وجود آمدن دموراژ کاهش مییابد. معمولا شرکتهای کشتیرانی، دو زمان مختلف را به عنوان فری تایم در نظر میگیرند. فری تایم مبدا و فری تایم مقصد که در ذیل به شرح هر یک میپردازیم:
فری تایم در مبدا، به تعداد روزهایی گفته میشود که صاحب کالا میتواند... مشاهده ادامه مطلب...