کتاب الکترونیک کتاب هایی هستند که به شکل پرونده‌های دیجیتال تولید و خوانده می‌شوند. کتاب‌های الکترونیکی صرفاً نسخه‌های الکترونیکی مطالب مکتوب نیستند، بلکه می‌توانند علاوه بر متن و تصویر، فیلم، صوت و پویانمایی را نیز شامل شوند. ایبوک‌ها توسط نمایشگر رایانه یا سایر وسایل الکترونیکی خوانده می‌شوند. اگرچه گاهی اوقات ایبوک را به عنوان «نسخه الکترونیکی یک کتاب چاپی» تعریف می‌کنند اما بسیاری از ایبوک‌ها قبلاً چاپ نشده‌اند. تولید و فروش تجاری ایبوک‌ها برای کتابخوان الکترونیک است. با این وجود از ابزارهای دیگری نیز برای خواندن ایبوک‌ها استفاده می‌شود مثل رایانه رومیزی، لپ‌تاپ، تبلت، تلفن هوشمند.
دسترسی از راه دور: کتاب‌های الکترونیک قابلیت بسیار مناسبی برای استفاده در آموزش موسساتی دارند که تعداد کاربران از راه دور آن‌ها زیاد است.
سهولت انتقال در عین یکپارچگی مطالب: با توسعه ارتباطات دیجیتال اطلاعات پردازش‌شده می‌توانند به سرعت جابه‌جا شوند.
انسجام مطالب و تنوع کاربرد: در مقایسه با قالب‌های رایج متنی، کتاب‌های الکترونیک در عین دسته‌بندی مطالب به صورت فهرست یا موضوعی، به صورت وحدت‌یافته امکان جست‌وجو را فراهم می‌کنند.
تبادل بینابین مطالب با یکدیگر: ترغیب شدن بیشتر برای ادامه خواندن، سهولت نگهداری و یادسپاری مطالب و توانایی بیشتر در کنترل مطالب، از جمله موارد بسیار مهم برای خواننده است. یک کتاب الکترونیکی با امکاناتی مثل وجود فرامتن، امکان تبادل بینابین مطالب و نیز مرور همزمان آن‌ها با یکدیگر را فراهم می‌کند. این راحتی جست‌وجو به‌ویژه برای افرادی که با مطالب تحقیقاتی سروکار دارند، بسیار حائز اهمیت است.
کمک به حفظ محیط زیست: انتشار محتوای الکترونیکی به جای چاپ آن‌ها می‌تواند موجب صرفه‌جویی در مصرف کاغذ، جلوگیری از قطع بیشتر درختان و آسیب کمتر به محیط زیست شود. شاید در نگاه اول این موضوع کم‌اهمیت به نظر برسد اما یقینا در ابعاد و حجم گسترده چاپ کتاب‌ها و به‌خصوص روزنامه‌های پرتیراژ مصرف کاغذ بسیار زیاد خواهد بود.
قیمت پایین‌تر: قیمت کتاب‌های الکترونیکی را در اپلیکیشن‌های کتابخوان بررسی کنید. این کتاب‌ها به دلیل حذف هزینه‌های کاغذ و چاپ قیمت پایین‌تری از کتاب‌های کاغذی دارند و بنابراین تعداد بیشتری از مردم می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. همچنین بسیاری از کتاب‌های الکترونیکی به صورت رایگان (و کاملا قانونی) منتشر می‌شوند، در حالی که این امکان در مورد کتاب‌های چاپی وجود ندارد.
استفاده آسان و سهولت اجرا: کتاب الکترونیکی حجم و وزن فیزیکی ندارد. هزاران و حتی میلیون‌ها صفحه کتاب می‌توانند در یک دستگاه موبایل یا تبلت به صورت همیشگی همراه ما باشند، حال آن‌که در بسیاری از موارد حتی نمی‌توانیم یک کتاب کوچک را به همراه داشته باشیم. همچنین استفاده از این نوع کتاب‌ها به امکانات متنوع اپلیکیشن‌های کتابخوان بسیار آسان است. نشانه‌گذاری، حفظ کتاب در صفحه خوانده‌شده، امکان جست‌وجوی کلمات و عناوین و... از مزایایی هستند که در کتاب چاپی وجود ندارند.
امکان به‌روزرسانی: کتاب‌های الکترونیکی به‌آسانی آپدیت می‌شوند و نسخه‌های جدید آن‌ها در اختیار کاربران قرار میگیرد و معمولا این کار هزینه‌ای هم ندارد، در حالی که داشتن نسخه‌های جدید از یک کتاب کاغذی مستلزم صرف هزینه و خرید دوباره آن است.
از دیگر مزایای کتاب‌های الکترونیک می‌توان به این موارد اشاره کرد: امکان ذخیره‌سازی و یادداشت‌برداری از بخش‌های مورد نیاز برای مطالعه و دسترسی بعدی، امکان استفاده همزمان از امکانات جانبی؛ به طور مثال یافتن معنای واژگان ناآشنا در یک فرهنگ لغت در حین مطالعه یک کتاب، تسهیل فعالیت‌های پژوهشی از قبیل جست‌وجوی واژگان کلیدی و مقایسه متون، امکان بهره‌گیری از سایر رسانه‌ها مانند صدا و تصویر همراه با متن، امکان تغییر قالب و شکل متون همچون تعیین اندازه قلم، طول سطر و حجم صفحه نمایش بنا بر سلیقه کاربر.
فرمت EPUB معروف‌‌ترین و رایج‌ترین فرمت برای خواندن کتاب در دستگاه‌های و اپلیکیشن‌های کتابخوان است و امکانات زیادی دارد. به همین دلیل برخی این فرمت را معادلِ کتاب الکترونیک تعریف می‌کنند و معمولا آن را در برابر فرمت PDF قرار می‌دهند. در ادامه متن فرمت EPUB را معادل کتاب الکترونیکی می‌گیریم و آن را با PDF مقایسه می‌کنیم تا تصویر واضح‌تری از آن به دست بیاورید.
با وجود اینکه متن‌های PDF غیرقابل ویرایش هستند، اما مشکلات دیگری دارند. اگر تلاش کنید PDF را روی یک صفحه کوچک مثل موبایل بخوانید، متوجه می‌شوید که نمی‌توانید صفحه‌بندی آن را تغییر دهید. به همین‌خاطر خواندن PDF روی صفحه موبایل یا کتابخوان کار سختی است. فرمت PDF برای پرینت و چاپ ایده‌آل است و طوری طراحی شده که برای اندازه‌ی دقیق کاغذ مناسب باشد.
انعطاف‌پذیری یکی از ویژگی‌های مهم کتاب الکترونیکی است. این فرمت طراحی شده تا با توجه به دستگاهی که آن را نمایش می‌دهد از لحاظ ظاهری تغییر شکل دهد. مثل آبی است که وقتی در ظرف ریخته می‌شود، شکل ظرف را به خود میگیرد.
با این حال شما همچنان فصل‌‌ها و پاراگراف‌ها را دارید، اما فقط جای شکستِ خطوط، تغییر می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود تا متن، تمامِ صفحه گوشی شما را پُر کند. اگر بخواهیم مثال دیگری بزنیم، وقتی با تلفن همراه وارد وب‌سایتی می‌شوید، انتظار دارید اندازه متن‌ها و تصاویر با صفحه گوشی شما هماهنگ شود، این همان اتفاقی است که برای کتاب‌های الکترونیکی می‌افتد.
