وقتی کاراکتر یا شخصیت خود را رشد دهیم به جای اینکه دنیا جای سخت و طاقت فرسایی برای ما باشد ، تبدیل به جایی میشود که در آن رشد میکنیم ،عشق میورزیم و از خود و دیگران بهتر مراقبت میکنیم و جای بهتری برای زندگی کردن میشود.
ما در دنیایی با جنگ ، بیماری ، مشکلات و تکنولوژیهای جدید زندگی میکنیم و مغز ما با این مسائل اصلا منطبق نیست .حتی ممکن است تغییرات در اطراف ما ، تغییرات خوب باشد . مثلاً ارتقای شغلی بگیریم ولی بعد از گرفتن ارتقا توجه میشویم که ای وای چقدر سخته، و از عهده انجام کار جدید برنمیاییم و یا مثلاً در مورد مهاجرت ، ممکن هست خیلی دوست داشته باشیم که مهاجرت کنیم ولی بعد از انجام این کار با چالشهای جدیدی روبرو می شویم. از دوری ، تنهایی ، پیدا کردن مکانهای مورد نیاز برای رفع نیازهای روزمره مثل رفتن به یک رستوران و یا آرایشگاه و …. که همه اینها کلی از ما انرژی میگیرد .
واقعیت این است که دنیا سراسر تغییراست و شدت این تغییرات خیلی خیلی زیاد. در واقع میتوانیم بگوییم که تنها چیزی که ثابت است ، خود تغییر است.
دنیا آیندهای دارد ولی کسی نمیداند که این آینده به چه شکل است؟ خب ، حالا تصور کنید که بخواهیم در هر موقعیتی اینگونه ظاهر بشویم . فکر کنید چقدر زندگی برایمان سخت میشود.
اما اگر روی شخصیتمان کار بکنیم و با اعتماد به نفس، خونسرد ، مسلط ، با اقتدار ، ،کاریزماتیک ،خلاق ،خوش فکر و با بازدهی بالا باشیم ، مسائل رو به خوبی حل میکنیم و از مشکلات قبلی خودمان به خوبی درس میگیریم و یاد میگیریم که چطور با تغییرات برخورد کنیم.
اما حالا ممکن است این سوال پیش بیاید که در این دنیای پر از سختی و مشکلات ،چرا باید فقط به فکر خودمان باشیم؟
حتماً شنیدهاید که در هواپیما قبل از پرواز مهماندار توصیههایی میکند . مثلاً اگر فشار هوا تغییر کرد ماسکهای اکسیژنی پایین میآید که اول ، باید آن را برای خودت استفاده کنی و بعد به دیگران کمک کنی.
در زندگی هم همین گونه است .اگر بخواهیم به دیگران کمک کنیم، بدون اینکه روی خودمان کار کنیم ، هم به خودمان آسیب میزنیم و هم به دیگران . اما اگر روی خودمان کار کنیم ، احتمالاً قدرت زیادی داریم که موثرتر باشیم ، حرفمان بیشتر پیش برود و نفوذ بیشتری داشته باشیم.
پس با این نگرش میتوانیم متوجه شویم که اول باید روی رشد خودمان سرمایهگذاری کنیم. دقت کنید که در دنیا تغییرات بسیاری اتفاق میافتد و در حین این تغییرات ، عدهای رشد میکنند و عدهای نابود میشوند . در واقع در هر قله ای که میبینیم عدهای ایستاده اند، در زیر آن قله خیلیها شکست خوردهاند یا مردهاند یا انصراف دادهاند .ما میخواهیم بدانیم که چه عاملی باعث میشود که یک عده در تغییرات اینگونه صعود میکنند و عدهای اینگونه فرو میریزند.
مجمع جهانی اقتصاد گزارشی را در سال ۲۰۲۳منتشر کرده است به نام آینده شغلها .که در یکی از گزارشها سه مهارت کلیدی را مطرح میکند.
۱- تفکر تحلیلی
۲ -تفکر خلاق
۳ -تابآوری ، انعطاف پذیری وچابکی
در بین این سه مورد ، مورد سوم بسیار بسیار مهم است که اگر آن را نداشته باشیم ، حتی تفکر خلاق هم نمیتوانیم داشته باشیم .
برای اینکه بتوانیم در رابطه با رشد شخصیت صحبت کنیم ، بهتر است تحلیلی از مغز داشته باشیم.
در یک تحلیل ساده ، میتوانیم بگوییم که مغز دارای دو سیستم میباشد.سیستم داغ و سیستم سرد.
سیستم سرد برای حل مسئله ، تفکرمنطقی ،خلاقیت، تصمیم گیری ، حافظه و تمرکز است.
سیستم داغ احساسات ،هیجانات و واکنشها را سازماندهی میکند.
طبیعتاً زمانی که یک تغییر ایجاد میشود ، ابتدا سیستم داغ روشن میشود . در حالی که در این حالت لازم است سیستم سرد فعال شود . و به جای اینکه ما با تفکر خلاق وارد حل مسئله شویم ، واکنشهای هیجانی نشان میدهیم . مثلاً کارمند ما حرف بدی میزند یا تکنولوژی در بازار کار ما تغییر میکند و ما به جای واکنش درست و منطقی عصبانی میشویم و به هم میریزیم.
وقتی سیستم داغ فعال میشود ،سطح کورتیزول ما بالا میرود ، راهکارهای خلاق پنهان میشود و نوع نگاه ما تغییر میکند و جزئیات را نمیبینیم.
نشانههایی برای سطح بالای کورتیزول:
· مشکلات هضم و ریفلاکس معده
· سردرد
· پرش ریز عضلات
· خستگی بیدلیل
· بیقراری
· تمایل زیاد برای نوشیدن قهوه ،چایی یا خوردن شکلات و شیرینی
با توجه به مطالب گفته شده اگر بخواهیم ارتقای شخصیت را بررسی کنیم ، میتوانیم بگوییم ارتقای شخصیت ، یعنی اینکه به جای فعال شدن سیستم داغ ، سیستم سرد ما فعال شود .و اگر برای کسی این تغییر اتفاق بیفتد ، جهش شخصیت برایش رخ داده است و این کار امکان پذیر است ، یعنی ما میتوانیم اصطلاحا ، سیم کشی مغز خود را عوض کنیم.
یکی از راهکارها برای این مسئله تکنیک تنفس مثبت یک است . در موقع مواجهه با اخبار بد سیاسی ، بحرانها ، ایجاد یک تکنولوژی جدید و….. میتوانیم این تنفس را انجام دهیم .به این صورت که بعد از یک دم ، بازدم نمیکنیم. بلکه یک دم دیگر هم میگیریم و بعد بازدم انجام میدهیم . این یکی از سریعترین روشها برای تغییر عملکرد مغز در این زمینه است.
اما باید یادمان باشد که این تنفس را بتوانیم در زمان لازم انجام دهیم . برای تحقق این مسئله باید سطوح تغییر را در خود شکل دهیم . سطوح تغییر عبارتند از : ایده ،فکر، برنامه ، اقدام ، تکرار ، عادت و سبک زندگی. یعنی همین الان باید به خود بگوییم که من باید این تنفس را جز سبک زندگی خود قرار دهم و برای آن برنامهریزی داشته باشم. برای این کار میتوانیم ریمایندر گوشی خود را برای انجام چند باره آن در طول روز فعال کنیم و یا کاغذی را برای یادآوری روی در یخچال یا میز کار خود بچسبانیم .وقتی این کار را انجام دهیم و آن را تکرار کنیم جزو عادتها و سبک زندگی ما میشود.