زگیل تناسلی یکی از رایجترین عفونتهای ویروسی مقاربتی (STD) است که توسط ویروسی به نام پاپیلومای انسانی یا HPV (Human Papillomavirus) ایجاد میشود. این بیماری در اغلب موارد هیچ علامت آشکاری ندارد و همین ویژگی آن را به یک تهدید خاموش برای سلامت جنسی تبدیل کرده است. طبق آمار سازمان جهانی بهداشت، میلیونها نفر در سراسر جهان به نوعی از HPV مبتلا هستند و بسیاری از آنها از این موضوع بیاطلاعاند. زگیلهای تناسلی به صورت برآمدگیهای نرم و گوشتی در نواحی تناسلی یا مقعد ظاهر میشوند و میتوانند از نظر روانی، اجتماعی و حتی روابط جنسی فرد تأثیر قابلتوجهی داشته باشند.
ویروس HPV بیش از ۱۰۰ نوع مختلف دارد که حدود ۴۰ نوع آن میتوانند نواحی تناسلی را آلوده کنند. تیپهای ۶ و ۱۱ مسئول بیش از ۹۰٪ زگیلهای تناسلی هستند و بهطور معمول خطر سرطانزایی ندارند. اما تیپهای ۱۶ و ۱۸ از نوع پرخطر این ویروس محسوب میشوند و ارتباط مستقیمی با سرطان دهانه رحم، سرطان آلت تناسلی، مقعد، و حتی گلو و حلق دارند. آشنایی با نوع ویروس از طریق آزمایش و بررسی پزشک متخصص میتواند نقش مهمی در پیشگیری از عوارض جدی ایفا کند.
اصلیترین راه انتقال زگیل تناسلی، تماس مستقیم پوست با پوست در طی رابطه جنسی است. این تماس میتواند از طریق واژینال، مقعدی یا دهانی باشد و حتی در مواردی که دخول اتفاق نمیافتد، نیز انتقال ممکن است. استفاده از کاندوم میتواند ریسک را کاهش دهد اما بهطور کامل جلوی انتقال را نمیگیرد، چون پوست اطراف ناحیه تناسلی هم ممکن است آلوده باشد. در برخی موارد نادر، ویروس میتواند از مادر به نوزاد نیز منتقل شود.
بسیاری از افراد آلوده به HPV هیچ علامت قابلمشاهدهای ندارند، اما وقتی علائم بروز میکند، معمولاً به شکل زائدههایی کوچک، گوشتی و گاه مرطوب دیده میشوند.
در مردان، این زگیلها معمولاً روی آلت، بیضه، کشاله ران یا اطراف مقعد دیده میشوند.
در زنان، ممکن است زگیلها در ناحیه لابیا، واژن، دهانه رحم یا مقعد ظاهر شوند.
علائم دیگر ممکن است شامل خارش، سوزش، درد هنگام رابطه جنسی یا حتی خونریزی خفیف باشد. این زائدهها اغلب به شکل گلکلمی و خوشهای در کنار هم رشد میکنند.
پزشک معمولاً با معاینهی ساده فیزیکی میتواند زگیلهای تناسلی را تشخیص دهد. در برخی موارد، به ویژه برای زنان، ممکن است نیاز به تستهای تکمیلی باشد:
درمان زگیل تناسلی بستگی به نوع، تعداد و محل زگیلها دارد. در برخی موارد، زگیلها خودبهخود طی چند ماه از بین میروند، اما بیشتر افراد به دلایل ظاهری یا برای پیشگیری از انتقال، به دنبال درمان میروند. روشهای درمانی شامل:
هیچ درمانی نمیتواند ویروس را بهطور کامل از بین ببرد، اما زگیلها را حذف میکند و احتمال انتقال را کاهش میدهد.
با رعایت برخی اصول بهداشتی و جنسی میتوان خطر ابتلا را تا حد زیادی کاهش داد. مهمترین راهکارها عبارتاند از:
در بیشتر موارد، زگیل تناسلی تهدیدی جدی برای جان فرد محسوب نمیشود، بهویژه اگر از تیپهای کمخطر ویروس ایجاد شده باشد. اما باید توجه داشت که ابتلا به HPV، بهویژه تیپهای پرخطر، میتواند زمینهساز ابتلا به سرطانهایی نظیر سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد و سرطان گلو شود. به همین دلیل تشخیص زودهنگام و پیگیری پزشکی نقش حیاتی دارد. به علاوه، از نظر روانی و اجتماعی نیز زگیل تناسلی میتواند اضطراب، احساس شرم یا مشکلات در روابط زناشویی ایجاد کند که نباید نادیده گرفته شود.
زگیل تناسلی بیماریای قابل کنترل است، اما مانند هر بیماری مقاربتی، نیاز به آگاهی، رفتارهای پیشگیرانه و مراجعه زودهنگام به پزشک دارد. با رعایت اصول بهداشت جنسی، انجام واکسیناسیون و افزایش سواد سلامت، میتوان با این بیماری مقابله کرد و کیفیت زندگی جنسی و روانی خود را ارتقا داد. اگر احساس میکنید ممکن است در معرض HPV قرار گرفته باشید، بهترین کار مراجعه به پزشک و انجام آزمایش است. هیچ دلیلی برای ترس یا خجالت وجود ندارد؛ دانش و آگاهی، بزرگترین سپر شما در برابر این ویروس است.