شاید باورش برایتان سخت باشد، اما فولاد ماده‌ایست که بیش از هر ماده دیگری در جهان بازیافت شده است. یعنی تقریبا صد در صد بازیافت‌پذیر است. این خبر بسیار خوشی برای دوست‌داران محیط زیست است. چرا؟
یک نگاه به دورو برتان بیندازید... فولاد به تمام زوایای زندگی ما رسوخ کرده است. حضورش را نمی‌توانیم نادیده بگیریم. می‌توانیم به استفاده مجدد از آن فکر کنیم. خیلی جدی هم فکر کنیم تا بتوانیم در انرژی، هزینه و منابع طبیعی و انسانی صرفه‌جویی کنیم.
فلزات موجود در جهان به‌طور کلی به دو دسته فروها و غیر فروها تقسیم می‌شوند. فروها در بافت خود آهن و فولاد دارند.
فلزاتی مانند آلومینیوم و مس و برنج هم جز غیرفروها هستند.
جدا کردن فلزات فرو از غیر فرو در پروسه بازیافت کاری به مراتب آسان‌تر از جداسازی پلاستیک‌هاست و این عملیات بازیافت را ساده می‌کند.
بازیافت فولاد در چهار مرحله
چهار مرحله اساسی و اصلی راه داریم تا بازیافت کامل فولاد و این چهار مرحله کدامند؟
جمع‌آوری و طبقه‌بندی: اول تمام فلزات را باید طبقه‌بندی و انباشت کنیم، فلزات غیر فرویی هم که در ترکیبات خودشان آهن و فولاد دارند باید در کنار فولاد قرار بگیرند تا بتوانیم فولادشان را جدا کنیم. حالا وقتش است که ضایعات طبقه‌بندی شده را به مراکز بازیافت فولاد بفروشیم.
تکه‌تکه کردن، پرس کردن قطعات: معلوم است که در این مرحله قصدمان تکه‌تکه کردن قطعات است.
جداسازی: زمان جدایی فروها از غیرفروها رسیده است.
ذوب و خالص‌سازی: کوره‌های قوس الکتریکی وارد میدان می‌شوند. قطعات را ذوب می‌کنند و ما بخش فولادی را به شکل شمش‌ها یا ورق‌های فولادی به تولید کنندگان محصولات فولادی می‌فروشیم و تمام.
البته پروسه جزییات فراوانی دارد.
جمع‌آوری و طبقه‌بندی یا ضایعات شما را خریداریم....
اولین مرحله را به جمع‌آوری هر چه بیشتر ضایعات فلزی می‌پردازیم، مثلا محصولاتی که با فولاد سفید ساخته شده‌اند خیلی مناسب به نظر می‌آیند. مثل دوچرخه، اتوموبیل، باتری و حتی سینک ظرف‌شویی آشپزخانه.
قیمت ارز بالا رفته است و تقاضا از آن هم بالاتر و ضایعات با قیمت‌های بالایی به فروش می‌رسند. به این نکته توجه می‌کنیم و به سراغ مرحله بعدی می‌رویم.
تکه‌تکه کردن، پرس کردن قطعات
اینجا ما یک کمربند تبدیل داریم و یک دستگاه تکه‌تکه کننده. اول فلزات را باید پرس کنیم تا به راحتی روی کمربند تبدیل قرار بگیرند. بعد دستگاه تکه‌تکه کننده خودش وارد صحنه می‌شود و قطعات را تکه می‌کند.
جداسازی: فروها به صف شوند
میدان مغناطیسی مانند آتش که سیاوش را امتحان کرد به آزمایش فلزات می‌پردازد، فروها و غیرفروها را جدا می‌کند و هر فولادی را آماده بازیافت می‌کند. بعد از این جدا سازی با استفاده از فشار هوای داغ با دمایی در حدود ۵۵۰ درجه سانتیگراد، مواد غیر فلزی مثل رنگ و چسب و... از این فلزات جدا می‌شود و یک دستگاه مکش این ناخالصی‌ها را مثل یک جاروبرقی از فلزات جدا می‌کند.
ذوب و خالص‌سازی
در این مرحله، ضایعات فلزی در کوره‌های بزرگ ذوب می‌شوند. این کوره‌ها بر اساس ویژگی‌های مختلف فلزات انتخاب می‌شوند. مثلاً دمای ذوب فلزات می‌تواند نقش مهمی در این جداسازی داشته باشد. خواص شیمیایی فلزات این اجازه را به ما می‌دهد که در مرحله مذاب آنها را با فرآیندی به نام الکترولیز از هم جدا کنیم. پس از این جداسازی، آهن، فولاد و دیگر فلزات جدا شده به ظرف‌های مخصوص خود می‌روند تا خنک می‌شوند.
بازیافت فولاد چه‌قدر انرژی مصرف می‌کند؟
هزینه انرژی در بازیافت فولاد و به طور کلی فلزات بالاست اما مقدار آن به شدت کمتر از مقدار مصرفی آن در فرآیند تولید فولاد از مواد خام است. به عنوان مثال، بازیافت فولاد ۷۵% کمتر از تولید آن از مواد خام نیاز به انرژی دارد.
استرالیا رکورددار بازیافت فولاد است آنها ۹۰% از فولاد خود را از بازیافت به دست می‌آورند. با تولید هر تن فولاد از طریق بازیافت، ۱۱۳۰ کیلوگرم سنگ معدن آهن، ۶۳۰ کیلوگرم زغال‌سنگ و ۵۴ کیلوگرم سنگ آهک، ذخیره می‌شود.
فولاد بازیافت شده چه‌قدر می‌ارزد؟
قیمت فولاد بازیافتی به قیمت ضایعات فلزی بستگی دارد و متغیر است. عوامل زیادی بر قیمت ضایعات فلزی تأثیر می‌گذارند مواردی همچون قیمت خود فلزات، میزان تقاضا، هزینه‌ی انرژی، هزینه‌ی تولید و... .
انواع مختلف فولادهای بازیافتی با توجه به زمان مدنظر قیمت متفاوتی دارند:
فولاد ورقه ورقه شونده
فولاد نوع یک آماده شده
فولاد نوع یک آماده نشده
بازیافت فولاد چه فایده‌ای دارد؟
فرایند دوست‌دار محیط‌زیست
کیفیت بالای فولاد بازیافتی
سادگی فرایند بازیافت
کاهش آلودگی‌های ضایعاتی
حالا با فرایند بازیافت فولاد آشنا شدیم. شما در چه صنعتی فعال هستید؟ به بازیافت فولاد در کار شما نقشی دارد؟
اگر به چنین مقالاتی علاقه دارید بلاگ پارس خورشید را مطالعه کنید.
