عایق‌های حرارتی زیادی وجود دارند که به دلیل مصارف بیشتری که دارند، بیشتر هم شناخته شده‌اند. مثلا عایق پشم سنگ، پشم شیشه و عایق‌های الاستومری. این عایقها بیشتر مورد مصرف فعالان صنعت هستند و اطلاعات دقیق کمی از آنها وجود دارد. در این مقاله به بررسی انواع عایق‌های الاستومری می‌پردازیم.
عایق الاستومری EPDM و NBR
عایق الاستومری یا عایق الاستومریک نوعی از عایق های حرارتی بسیار محبوب و پرکاربرد به شمار می‌آیند. این عایقها از سه ماده کلی در زمان تولید ساخته می‌شود:
۱. پلی‌وینیل‌کلراید (Pvc)
۲. یک نوع ماده کف‌کننده شیمیایی
٣. لاستیک مصنوعی (NBR و EPDM)
قسمت سوم تشکیل‌دهنده این عایقها از اهمیت زیادی برخوردار است و دو نوع اصلی عایق‌های الاستومری را از هم متمایز می‌کند. عایق های الاستومری در دو نوع EPDM و NBR تولید می‌شوند. تولید در هر دو نوع این عایقها تفاوتی در شکل ظاهری و فرایند عملکردی عایق ندارد، تنها جنس آن تغییر می‌کند که باعث می‌شود ویژگی‌های جدیدی به آن اضافه یا کم شود تا دامنه کاربردی عایق بیشتر شود. نوع NBR عایق‌های الاستومری بسیار پرکاربردتر است و عمده تولید و استفاده این عایقها از نوع NBR است. اما در مواردی خاص نوع EPDM عایق الاستومری استفاده می‌شود که البته همانطور که گفته شد تفاوت‌های اندکی دارند. واکنش در برابر آتش، نرخ شعله و دود، محدوده دمایی، مقاومت در برابر آب، آتش و اشعه UV از جمله مهم‌ترین مواردی است که این دو نوع عایق با هم تفاوت دارند.
عایق‌های الاستومری با چه ساختاری تولید می‌شوند؟
عایق‌های حرارتی معمولا به صورت لوله‌ای، رولی و افشان (پاششی) تولید می‌شوند. عایق‌های الاستومری نوع افشان یا پاششی را ندارد و به صورت رولی و لوله‌ای تولید می‌شود.
عایق الاستومری لوله‌ای برای عایق کاری انواع لوله‌ها استفاده می‌شود. سایزهایی که عایق‌های لوله ای تولید می‌شود بسیار متنوع بوده و مناسب با استاندارد سایزبندی لوله‌های فولادی، مسی، سفید و پنج لایه است. عایق‌های لوله‌ای الاستومری در ضخامت‌های متفاوت تولید می‌شود، تا با توجه به شرایط محیطی و عوامل دیگر، کارآیی لازم را ایجاد کند. برای مثال، اگر دما و رطوبت محیط بالاتر بود می توان از ضخامت بالاتری استفاده کرد که البته برای تشخیص ضخامت مناسب به کارشناسی دقیقی نیاز هست.
عایق الاستومری رولی
این نوع از عایقها برای عایق کاری‌های وسیع‌تر استفاده می‌شود و به همین دلیل مصرف به مراتب بیشتری نسبت به نوع لوله‌ای دارد. برای مثال، برای عایق‌کاری کانال‌های انتقال هوا، مخازن و لوله‌های سایز بالا از آن استفاده می‌شود. عایق الاستومری رولی تقریبا در تمام برندها در عرض های یک متری و با طول متقاوت تولید می‌شود.
سایز و ضخامت سایز (قطر داخلی) عایق الاستومری لوله‌ای از ۶ میلی متر شروع می‌شود و تا ۱۱۴ میلی‌متر ادامه دارد. ضخامت آنها نیز ۱۳۹، ۱۶، ۱۹، ۲۵ و ۳۲ میلی‌متر عایق‌های الاستومری رولی نیز در ضخامت‌های ۳ | ۱۳۹۶، ۱۶، ۱۹، ۲۵، ۳۲، ۴۰ و ۵۰ میلی‌متر تولید می‌شود.
هر دو نوع رولی و لوله‌ای در عمده موارد از لاستیک NBR تولید می‌شود اما در صورتی که کارفرمایی بنا به شرایط خاصی نیاز به عایق الاستومری نوع EPDM داشته باشد می‌توان این عایق ها را در همین ضخامت و سایز به صورت EPDM تولید کرد. نکته دیگر که بسیار اهمیت دارد این است که بیشتر برندهای عایق الاستومری فقط نوع NBR را تولید می‌کنند و تنها برندهای معتبری مانند k-flex، هر دو نوع را تولید می‌کنند. این نکته را نیز باید گفت که قیمت عایق EPDM به مراتب بیشتر از عایق NBR است.
عایق الاستومری روکش‌دار و چسب‌دار
عایق های الاستومری برای اینکه کارایی بیشتری داشته باشند و در محیط‌های مرطوب و فضای باز، با دمای بالا استفاده شوند و کارآیی و عمر مفید به مراتب بالاتری داشته باشند به صورت روکش‌دار نیز تولید می‌شوند. روکش عایق‌های الاستومری به صورت آلومینیومی است و اگر کارشناس نصب تشخیص دهد که باید نوع روکش دار برای تجهیزات موردنظر نصب شود، عایق الاستومری با روکش آلومینیومی باید تهیه شود. روکش آلومینیومی نیز دو نوع مسلح و ساده دارد، که تفاوت‌هایی باهم دارند. علاوه بر این، ضخامت متفاوتی نیز دارند، هر چه ضخامت آن بالاتر و نوع روکش مسلح یا نخ‌دار باشد انتخاب بهتری خواهد بود و کارایی و عمر مفید بیشتری خواهد داشت.
در زمان نصب نیز باید این عایقها را با استفاده از چسب مایع الاستومری و نوار درزگیر مخصوص نصب کرد اما گاهی برای اینکه سرعت نصب بالاتر برود می توان نوع عایق الاستومری رولی پشت چسب‌دار را تهیه کرد. در صورت استفاده از این نوع عایق الاستومری دیگر نیازی به استفاده از چسب مایع الاستومری برای چسباندن عایق بر روی سطح موردنظر نیست.
منبع: ماهنامه لاستیک و تایر
