جابر بن عبداله انصاری می گوید: پیامبر(ص ) فـرمود: منظور از «اولوالامر» در آیه «اَطیعُوا اللّهَ واَطیعُوا الرَّسولَ واُولِی الاَمرِ» جـانـشینان من و پیشوایان امت بعد از من هستند. اولین آنها علی بن ابی طالب و [آخرین شـان ] فرزند حسن ، همنام و هم کنیه من و حجت خدا در زمین و ذخیره خدا برای بندگان است . او هـمـان کـسـی اسـت کـه از شـیـعـیـان و دوسـتـانـش غـایـب مـی شـود».
عـرض کـردم : یـا رسـول اللّه ! آیـا شـیـعـیـان در زمـان غـیـبـت از او بهره می برند؟ حضرت فرمود: «آری ، سوگند به کسی که مرا به نبوّت مبعوث داشته ، آنان از وجودش و از برکت ولایش بهره مـی بـرنـد، هـمـان طـور کـه از نـور خـورشـیـد بـهـره مـی بـرنـد آنـگـاه کـه در پـس ابر باشد.
تفسير منهج الصادقين» ج۶ ص۳۳۸.
خـداونـد در قـرآن کـریـم مـی فـرماید: «وَجَعَلْنَاهُمْ اءَئِمَّةً یَهْدُونَ بِاءَمْرِنَا وَاءَوْحَیْنَا إِلَیْهِمْ فـِعـْلَ الْخـَیـْرَاتِ» یعنی آنان را امام قرار دادیم که به وسیله امر ما مردم را هـدایـت کنند و انجام کارهای نیک را به آنها وحی کردیم . .انبیا/۷۳.
از ایـن آیـه شـریـفـه اسـتفاده می شود که امام علاوه بر ارشاد و هدایت ظاهری ، دارای یک نـوع هدایت و جذبه معنوی است که از سنخ عالم امر و تجرّد می باشد. و به وسیله حقیقت و نـورانـیـت و بـاطن ذاتش در قلوب شایسته مردم تاءثیر و تصرف می نماید و آنها را به سـوی مـرتـبـه کـمـال و غـایـت ایـجـاد جـذب مـی کـند.
امـام سـجـاد(ع ) :...مـا کـسـانـی هـسـتـیـم کـه خـدا بـه واسـطـه مـا آسـمـان را بـر فـراز زمـین نگاه داشته و اهـل زمین را از هلاکت نجات بخشیده است . به واسطه ما باران می بارد و رحمت خدا منتشر می شـود و زمـیـن بـرکـاتـش را بـیـرون مـی آورد و اگـر نـبود در هر عصر و زمانی امامی از ما اهل بیت در روی زمین ، زمین اهلش را فرو می برد و هلاک می کرد... از هنگام خلقت آدم تا قیامت ، زمـیـن از حـجـّت خـدا خـالی نـبوده و نخواهد بود؛ خواه حجّتش در میان مردم آشکار و معروف بـاشـد یـا غـایـب و نـاپـیـدا. بـدون حـجـّت ، خـدا عـبـادت نـمـی گـردیـد. اکمال الدین ، ص ۲۰۷.
امـام عـلی (ع ) مـی فـرمـایـد: «زمـیـن هـیـچ گـاه از قـیـام کـنـنـده بـا حـجـّت و دلیـل خـالی نـمـی مـانـد، خـواه ظـاهـر و آشـکـار بـاشـد یـا مـخـفـی و پـنـهـان ، تـا دلایـل و اسـنـاد روشـن الهـی ضـایـع نـگـردد و بـه فـرامـوشـی نـگراید و مسخ و تحریف نشود».
از جـمله اقدامات حضرت ولی عصر(عج ) در حفاظت از دین ، یاری عالمان و فقیهان شیعه در اسـتـنـبـاط احکام شرعی و بیان مسائل شرع مقدس است . از جمله این دستگیری های از عالمان دیـنـی ، داسـتـان مربوط به شیخ مفید است .
?داستان
روزی فردی به شیخ مـراجعه می کند و می پرسد: زنی حامله از دنیا رفته ، ولی بچه در شکمش زنده است . آیا او را با بچه دفن کنیم یا پهلوی او را بشکافیم و بچه را بیرون آوریم ؟ شیخ در جواب مـی گـوید: «با بچه دفن کنید».
آن شخص بر می گردد امّا در بین راه سواری را مشاهده کـرد که به او نزدیک می شود. وقتی به او رسید، گفت : شیخ مفید فرمود: پهلوی زن را بشکافید و بچه را بیرون آورید. آن شخص چنین کرد. پس از مدّتی جریان را برای شیخ مـفـیـد نقل کردند. شیخ گفت : «من کسی را نفرستاده بودم ! معلوم می شود آن سوار حضرت صاحب الامر بوده است . اکنون که من در فتوا اشتباه می کنم ، خوب است دیگر فتوا ندهم» .
و چـنـیـن کرد. پس از چندی از طرف امام زمان (عج ) توقیعی به محضر شیخ رسید که «ای شـیـخ ، بـرای مـردم فـتـوا بـده ، مـا آن را تـکمیل خواهیم کرد و نمی گذاریم که در خطا و اشـتـبـاه بـمـانـی» ! آنـگـاه شـیـخ دوبـاره بـر مسند فتوا نشست. قصص العلما، ص۳۹۹.
برخی از علما بزرگ، بر «اجماع لطفی» معتقدند . با این توضیح که اقتضای لطف عام پروردگار آن است که در صورت خطای همه علما، وی به نوعی، حکم واقعی را از طریق امام غایب به ذهن یا کلام و یا مجمع فقیهان القا نماید و اتفاق نظر آنان را بر هم زند تا اجماعی محقق نشود.در قاعده لطف و این‌که آیا اجماع لطفی، صغرای آن قاعده است یا نه، اختلاف است. « شیخ طوسی » از کسانی است که اجماع را بر اساس قاعده لطف حجت می‌داند.
