بر حسب فرمایشات اهل بیت علیهم السلام و آیات متعدد، گاهی دنیا را مدح کرده و گاهی مورد مذمت قرار داده اند در این تعارض ظاهری باید در کدام طرف قصه قرار گرفت؟ در دسته ای از روایات دنیا را به مار خوش خط و خال تشبیه کرده است که ظاهری فریبنده و باطنی خطرناک دارد، امیر المومنین علی علیه السلام می فرمایند : « مَثَلُ الدُّنْيَا كَمَثَلِ الْحَيَّةِ لَيِّنٌ مَسُّهَا، وَالسَّمُّ النَّاقِعُ فِي جَوْفِهَا، يَهْوِي إِلَيْهَا الْغِرُّ الْجَاهِلُ، وَيَحْذَرُهَا ذُو اللُّبِّ الْعَاقِلُ ؛ دنيا مانند مار (خوش و خط و خال) است كه به هنگام لمس كردن نرم به نظر مى رسد در حالى كه سم كشنده در درون آن است (به همين دليل) مغرورِ نادان به سوى آن مى رود و خردمند عاقل از آن حذر مى كند» و در جای دیگر پیامبر رحمت در مذمت دنیا طلبی می فرمایند: «أُتْرکُوا الدُّنْیا لاِهْلِها فَإنَّهُ مَنْ أخَذَ مِنْها فَوْقَ ما یَکْفیهِ أخَذَ مِنْ حَتْفِهِ وَهُوَ لا یَشْعُرُ; دنیا را به اهل آن واگذارید، زیرا کسى که بیش از نیاز خود از آن برگیرد در واقع مرگ خود را از آنجا که نمى داند تسریع کرده است.» و از سوی دیگر امام صادق علیه السلام در پاسخ به سائل که عرض کرد: یابن رسول الله ، به خدا ما دنیا را دوست داریم و علاقه مندیم به ما داده شود. امام(علیه السلام) به او فرمود: دنیا را دوست دارى؟ مى خواهى با آن چه کنى؟ عرض کرد: زندگى خودم و خانواده ام را تأمین کنم، با آن صله رحم به جا آورم، در راه خدا صدقه دهم و حج و عمره به جا آورم. امام(علیه السلام) فرمود: «لَیْسَ هذا طَلَبُ الدُّنْیا هذا طَلَبُ الاْخِرَةِ; این طلب دنیا نیست بلکه طلب آخرت است» و در واقع امام(عليه السلام) با شرایطی ، طلب دنیا را در واقع طلب آخرت می شمارند؛ فلذا در مواجهه به این دو رویکرد به ظاهر متناقض باید گفت جهت هر یک از این فرمایشات با هم متفاوت هستند و متناقض نیستند بلکه دنیا با شرایطی مذموم و با شرایطی ممدوح است . دنیا دارای ویژگی ظاهری و باطنی است که ویژگی ظاهری آن مانند كاخ ها، زر و زيورها، لباس ها، غذاهاى رنگارنگ و عيش و نوش ها مظاهر جذاب دنیاست و غفلت، بى خبرى از خدا آلوده شدن به انواع گناهان براى به دست آوردن يا حفظ دنیا از ویژگی های باطنی و خطرناک دنیاستدنیای مذموم ، دنیاى دنیاپرستانى است که هدفى جز لذت و عیش و نوش ندارند و دنیا براى آنها غایة الآمال است; ولى دنیای ممدوح و به تعبیر روایت امام سجاد(علیه السلام) «دنیاى بلاغ»؛ دنیای کسانی است که از امکانات دنیا براى وصول به سعادت اخروى استفاده شود، و انسان را به هدف مى رساند. با توجه به آنچه گفته شد می توان گفت دنیا یک چیز است که اگر در راستای زندگی توحیدی قرار بگیرد ممدوح واگر در راستای زندگی غیر الهی قرار بگیرد مذموم است.
بر حسب فرمایشات اهل بیت علیهم السلام و آیات متعدد، گاهی دنیا را مدح کرده و گاهی مورد مذمت قرار داده اند در این تعارض ظاهری باید در کدام طرف قصه قرار گرفت؟ در دسته ای از روایات دنیا را به مار خوش خط و خال تشبیه کرده است که ظاهری فریبنده و باطنی خطرناک دارد، امیر المومنین علی علیه السلام می فرمایند : « مَثَلُ الدُّنْيَا كَمَثَلِ الْحَيَّةِ لَيِّنٌ مَسُّهَا، وَالسَّمُّ النَّاقِعُ فِي جَوْفِهَا، يَهْوِي إِلَيْهَا الْغِرُّ الْجَاهِلُ، وَيَحْذَرُهَا ذُو اللُّبِّ الْعَاقِلُ ؛ دنيا مانند مار (خوش و خط و خال) است كه به هنگام لمس كردن نرم به نظر مى رسد در حالى كه سم كشنده در درون آن است (به همين دليل) مغرورِ نادان به سوى آن مى رود و خردمند عاقل از آن حذر مى كند» و در جای دیگر پیامبر رحمت در مذمت دنیا طلبی می فرمایند: «أُتْرکُوا الدُّنْیا لاِهْلِها فَإنَّهُ مَنْ أخَذَ مِنْها فَوْقَ ما یَکْفیهِ أخَذَ مِنْ حَتْفِهِ وَهُوَ لا یَشْعُرُ; دنیا را به اهل آن واگذارید، زیرا کسى که بیش از نیاز خود از آن برگیرد در واقع مرگ خود را از آنجا که نمى داند تسریع کرده است.» و از سوی دیگر امام صادق علیه السلام در پاسخ به سائل که عرض کرد: یابن رسول الله ، به خدا ما دنیا را دوست داریم و علاقه مندیم به ما داده شود. امام(علیه السلام) به او فرمود: دنیا را دوست دارى؟ مى خواهى با آن چه کنى؟ عرض کرد: زندگى خودم و خانواده ام را تأمین کنم، با آن صله رحم به جا آورم، در راه خدا صدقه دهم و حج و عمره به جا آورم. امام(علیه السلام) فرمود: «لَیْسَ هذا طَلَبُ الدُّنْیا هذا طَلَبُ الاْخِرَةِ; این طلب دنیا نیست بلکه طلب آخرت است» و در واقع امام(عليه السلام) با شرایطی ، طلب دنیا را در واقع طلب آخرت می شمارند؛ فلذا در مواجهه به این دو رویکرد به ظاهر متناقض باید گفت جهت هر یک از این فرمایشات با هم متفاوت هستند و متناقض نیستند بلکه دنیا با شرایطی مذموم و با شرایطی ممدوح است . دنیا دارای ویژگی ظاهری و باطنی است که ویژگی ظاهری آن مانند كاخ ها، زر و زيورها، لباس ها، غذاهاى رنگارنگ و عيش و نوش ها مظاهر جذاب دنیاست و غفلت، بى خبرى از خدا آلوده شدن به انواع گناهان براى به دست آوردن يا حفظ دنیا از ویژگی های باطنی و خطرناک دنیاست
دنیای مذموم ، دنیاى دنیاپرستانى است که هدفى جز لذت و عیش و نوش ندارند و دنیا براى آنها غایة الآمال است; ولى دنیای ممدوح و به تعبیر روایت امام سجاد(علیه السلام) «دنیاى بلاغ»؛ دنیای کسانی است که از امکانات دنیا براى وصول به سعادت اخروى استفاده شود، و انسان را به هدف مى رساند. با توجه به آنچه گفته شد می توان گفت دنیا یک چیز است که اگر در راستای زندگی توحیدی قرار بگیرد ممدوح واگر در راستای زندگی غیر الهی قرار بگیرد مذموم است.
