تاریخ پیداش صحافی بسیار متفاوت بیان شده است بطوریکه بعضی آن را همزمان با شکل گیری کتاب عنوان کرده اند. بیان دیگری هم وجود دارد که گفته شده به وسیله بستن کناره صفحات به یکدیگر پس از رواج استفاده از پارشمن معمول شد.
در تاریخچه این موضوع بیان شده که سومری ها، برای نگهداری و بایگانی لوح های گلی، آن ها را روی تاقچه هایی به پهنای ۴۵ سانتی متر قرار می دادند و گاهی نیز الواح را در کوزه ها و خم های کوچک نگهداری می کردند. چینی ها برای محفوظ ماندن نوشته های خود از کاغذهای راه راه طویل استفاده می کردند و آن ها را به صورت جناقی تا می زدند.
در هند درخت های بلندی هست به نام «تاری »که از برگ های آن ها به عنوان کاغذ برای نوشتن استفاده می کردند. سپس به وسیله عبور نخ از سوراخی که در میان برگ ها ایجاد شده بود، این اوراق را به یکدیگر می چسباندند.
در شهرهای مرکزی و شمال هند از پوست درخت «توز»، که «بهوج» نامیده شده بود، برای نوشتن استفاده می کردند؛ شماره گذاری اوراق نوشته شده را با اعداد متوالی انجام می دادند و بعد از اینکه کتاب تمام می شد اوراق را در یک قطعه پارچه پیچیده و در میان دو لوح که به اندازه همان کتاب انتخاب شده بود، می گذاشتند.
در نخستین کتاب های صحافی شده، صفحات کتاب میان دو تخته ضخیم قرار می دادند و تخته ها را با چفت یا نوار یا بندهای چرمی بسته می شد. از چرم معمولاً برای پوشش به کار می رفت ولی عاج، نقره، طلا ،ابریشم و مخمل نیز بکار گرفته می شد.
در مصر تا قرن دوم بعد از میلاد، شبالهتی به شکل امروزی نداشت. در مصر به مرور طومارهای پاپیروس جایگزینی به نام ورق های پاپیروس و پوست پیدا کردند. کتاب های مقدس مربوط به این دوره مستطیل شکل بودند و اوراق آن ها از ته به یکدیگر دوخته می شد.
کتاب ها را برای محافظت بیشتر از جلدهایی محکم که از باقی مانده های پاپیروس و یا ورقه های چوب درست شده بود، پوشانده می شد. با گذشت زمان و پیشرفت کردن دباغی پوست و به وجود آمدن پارشمن، چرم نازکی روی این جلد کشیده می شد و حتی آن را با طرح های طلایی تزیین می کردند.
پیدایش کتاب هایی به شکل کدکس با طلوع مسیحیت همزمان بود. به ویژه صحافی های قبطی بازمانده از جوامع مسیحی اولیه مصر، اغلب خصیصه های اصلی صحافی کدکس ها را نشان می دهد. از صحافی های اولیه کلیسای قبطی مصر فقط تکه های اندکی باقی مانده است. هنر چرمکاری قبطی و طلاکوبی به وسیله مسلمانان به اروپا منتقل شد.
مسیحیان غربی دارای سنتی بودند که به اواخر دوران روم باستان مربوط می شد. در اورپا و آفریقا پیدایش کدکس یک پیشرفت بزرگ به حساب می آمد، ولی شیوه کار و تزئینات تفاوت داشت. در اوایل قرون وسطی صحافی با چرم و مقوا انجام می شد، ولی از دوران قبل از قرن یازدهم نمونه های معدودی در دست است.
نمونه ای نیز از صحافی جواهر نشان از قرن هفتم باقی است. صحافی جواهر نشان در حد فاصل قرن های نهم تا دوازدهم به سفارش پادشاهان و اشرافزادگان انجام می شد. نمونه هایی از این صحافی ها متعلق به قرن نهم در کتابخانه ملی ایالت بایر آلمان نگه داری می شود.
در این مقاله سعی کردیم نگاهی اجمالی و کلی به صحافی، تاریخ آن و صحافی در مسیحیت داشته باشیم. در بخش های بعدی این مقاله در مورد صحافی رومیایی، صحافی در غرب و ….. توضیح دهیم. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باش. از همراهی شما با انتشارات هلیا بسیار ممنونیم.
