واضح و بی پرده به کودکتان بگویید فعالیت‌های او در فضای مجازی را زیر نظر دارید. البته قرار نیست از کارهای کودکان جاسوسی کنید؛ چراکه با این کار اعتماد کودک از شما سلب خواهد شد و اگر در فضای مجازی اتفاق نا خوشایندی را تجربه کند، با شما در میان نخواهد گذاشت.
در نوشتار قبلی اینجانب که با عنوان «آسیب‌ها و مزایای فضای مجازی برای کودکان» منتشر شد، آسیب‌های فضای مجازی بر کودکان، معرفی و مزایای آن برای رده سنی کودک و نوجوان مورد بررسی قرار گرفت. در این نوشتار مطرح شد که نگرانی‌های والدین در حوزه فضای مجازی و اثرات آن بر کودکان‌شان به جا بوده و باید با استفاده از آموزش‌های درست در همه حوزه‌ها، این نگرانی را برطرف کنند.
گام اول برای حل این موضوع شناخت فضای مجازی است، گام دوم، آموزش صحیح کار با فضای مجازی به کودکان و گام سوم ارتقای دانش والدین در این عرصه است.
آموزش صحیح کار با فضای مجازی به کودکان یکی از موضوعات مهمی است که باید مورد توجه قرار گرفته و برای شناخت آن گام‌های موثری برداشته شود. در این حوزه توصیه‌های گوناگونی وجود دارد که تعدادی از آنها در زیر آمده است:
1- به فرزندان خود تاکید کنید که هرگز آدرس، شماره تلفن و سایر اطلاعات شخصی نظیر نام و آدرس مدرسه و عکس‌های خصوصی خود را بر روی اینترنت اعلام نکنند. حتی دوستانشان.
2- استفاده از نرم افزار های امنیتی و محافظ: نرم افزار های مختلفی وجود دارند که با استفاده از آن ها می توانید دسترسی کودک به وب سایت های نا مناسب را محدود کنید.
3- کامپیوتر را به جای آن که در اتاق خواب کودکتان قرار دهید، در یکی از قسمت های اشتراکی خانه، مثل اتاق نشیمن بگذارید و ناظر استفاده کودک از آن در فضای مجازی باشید. همچنین از نظارت بر فعالیت کودک با دستگاه های هوشمند مثل تبلت و موبایل غافل نشوید. برای سیستم رمز بگذارید تا زمانی که شما سر کار و یا بیرون از منزل هستید کودک وقتش را با اینترنت هدر ندهد و معتادش نباشد.
4- اینترنت تصویری از دنیای واقعی است. بنابراین به فرزندان خود تفاوت بین درستی و نادرستی بر روی اینترنت را که همانند دنیای واقعی است، آموزش دهید.
5- نحوه احترام به سایر افراد در اینترنت را به فرزندان خود آموزش دهید. خصلت های پسندیده انسانی با نشستن پشت کامپیوتر تغییر نمی یابند. به کودک آموزش دهید به حرف ها و عکس ها در فضای مجازی اعتماد نکند اما او را دروغگو بار نیاورید.
6- نحوه رعایت حقوق دیگران در اینترنت را به فرزندان خود آموزش دهید.
7- کارتون، ویدیوها و یا بازی‌هایی با هدف آموزش برایش انتخاب کنید.
8- الگوی مناسبی برای کودک خود باشید و استفاده از تلفن همراه را برای خودتان نیز محدود کنید. بازی های سنتی و یا تلویزیون دیدن یا کودک خیلی بهتر می باشد.
9- با کودک خود مهربان باشید تا به شما اعتماد کند و اگر خدایی نکرده در فضای مجازی اشتباهی کرد و یا تهدیدی از شخصی صورت گرفت بدون ترس با شما مطرح کند.
10- برای کودک زیر 10 سال خود شبکه های اجتماعی نظیر اینستاگرام، تلگرام و... نصب نکنید. در عوض کار با نرم افزارهای مختلف موبایل و کامپیوتر اعم از پاورپوینت و... را به او آموزش دهید. همچنین می توانید گشت و گذار صحیح در اینترنت را به او یاد بدهید. مفاهیم ساده ساخت پوشه یا همان Folder در کامپیوتر، پلی کردن موزیک، دانلود کردن عکس و فیلم، copy and paste و... را حتما در اولویت های آموزش خود قرار دهید.
نکته مهم
واضح و بی پرده به کودکتان بگویید فعالیت‌های او در فضای مجازی را زیر نظر دارید. البته قرار نیست از کارهای کودکان جاسوسی کنید؛ چراکه با این کار اعتماد کودک از شما سلب خواهد شد و اگر در فضای مجازی اتفاق نا خوشایندی را تجربه کند، با شما در میان نخواهد گذاشت.
چه زمانی بیشتر از همیشه باید حواسمان به کودک باشد؟
1- کودک از افراد ناشناس، تماس‌های تلفنی دریافت کند.
2- کودک به محض ورود والدین به اتاقش کامپیوتر را خاموش کند.
3- سپری کردن مدت زمانی طولانی در فضای مجازی (به ویژه شب‌ها).
4- کناره‌گیری کودک از اعضای خانواده و بی میلی به صحبت کردن درباره فعالیت‌هایش در فضای مجازی.
5- کودک از ارتباط با انسان‌های جدید می‌ترسد و علاقه‌ای برای رفتن به بیرون ندارد.
