همین الان از جلسه با امام جمعه شهر برگشتم.
بهش گفتم سود تضمین‌شده‌ای که بانک‌ها به مردم میدن، عین ربا است.
مخالفت کرد و تلاش کرد توجیهش کنه.
چطور توجیه کرد؟
گفت سود بانکی در اصل این یه قرارداد مضاربه بین مالک سرمایه و بانکه که همراه با یه شرط یا قرارداد دیگه شده.
قرارداد مضاربه چیه؟
«مضاربه در اصطلاح فقها عبارت است از عقد ی که به موجب آن شخصی با سرمایه شخص دیگر به تجارت می‌پردازد. و سود حاصل از آن میان آنها تقسم می‌گردد.
مضاربه احکام و شرایطی دارد که به تفصیل در کتب فقهی آمده است. بدون اطلاع از برخی از آنها شناخت خوبی از مضاربه حاصل نخواهد شد. از آنجا که نظر تمام فقهاء در همۀ این احکام و شرایط یکسان نیست نظر اکثریت را در ذکر مطالب ملاک قرار می‌دهیم. باید توجه کرد که هر کالایی را نمی‌توان سرمایۀ مضاربه قرار داد. سرمایه باید سکه طلا و نقره‌ای که بتوان با آنها خرید و فروشی کرد (درهم و دینار) یا پول رایج بلد باشد. مقدار آن هم باید مشخص باشد. سود حاصل از مضاربه هم دو شرط مهم دارد. یکی معین بودنِ – سهم هر یک از طرفین و دیگری تعیین سهم به صورت کسر و درصدی از سود؛ مثلاً سهم هر یک نصف سود باشد یا سهم یکی یک سوم و سهم دیگری دو سوم سود. پس نمی‌توان گفت سهم یکی صد هزار تومان و بقیه سهم دیگر افراد. شرط مهم دیگر نحوۀ معامله است. عامل باید با سرمایه مضاربه خرید و فروش کند و نمی‌تواند به دیگر فعالیتهای اقتصادی مثل زراعت و ساختمان سازی بپردازد. برای پرداختن به فعالیتهای دیگر اقتصادی مانند کارهای تولیدی یا حمل و نقل یا... می‌توان از سایر قرار دادها نظیر اجاره، جعاله، شرکت، مزارعه و... بهره جست. کار اقتصادی در مضاربه منحصر به خرید و فروش است.»
امام جمعه به من گفت سود بانکی تضمین‌شده چنین قراردادیه که یک شرط بهش اضافه شده.
شرط اینه:
دو طرف با هم توافق می‌کنند سود صاحب سرمایه نه به صورت درصدی بلکه به صورت یه مقدار مشخص پرداخت بشه و این مقدار هم به صورت درصدی از مقدار سرمایه قرض‌داده شده تعیین میشه. درصدی از سود نه، درصدی از سرمایه‌ای که قرض داده شده.
آخوندها میگن چون هر دو طرف با این شرط یا قرارداد موافق‌اند، پس ایرادی نداره و ضمیمه شدنش به قرارداد اصلی (که مضاربه است) اشکالی ایجاد نمی‌کنه.
این چیزیه که امام جمعه به من گفت. فایل صوتی‌اش موجوده. اگه بخواهید میتونم بذارم.
آخوندها سر خودشون کلاه میذارند.
چون با این شرط دوم که به قرارداد اولیه (که مضاربه است) اضافه میشه، قرارداد دیگه یه مضاربه نیست؛ تغییر ماهیت میده.
شرط مضاربه اینه که سهم هر دو طرف درصدی از سود باشه.
وقتی به یه قرارداد مضاربه یه قرارداد دیگه اضافه میشه که بر اساس اون قرارداد دوم، سهم دو طرف بر اساس درصدی از سود تعیین نمیشه، اون قرارداد دیگه مضاربه نیست و تبدیل به ربا میشه.
پ.ن اول:
همین جواب رو به امام جمعه هم دادم.
در نهایت قبول کرد که کار بانک باید منحصر به قرض‌الحسنه باشه.
در مورد سایر مسائل هم مخالفتی نداشت.
قرار شد همراه با امام جمعه با نماینده مجلس شهر جلسه بذاریم.
البته شماره‌اش رو داد به خودم تا خودم زنگ بزنم و یه قرار جلسه تعیین کنم.
ببینم چی میشه.
پ.ن دوم:
یه نکته مهم دیگه در مضاربه نوع خرید و فروشه. به گفته ویکی فقه:
«مضاربه از ضرب گرفته شده. (الضرب فی الارض) یعنی سیر و سفر در زمین. از آنجا که یکی از طرفین معامله (عامل) برای تحصیل سود به حرکت و تلاش می‌پردازد نام آن را از این کلمه اتخاذ کرده‌اند.»
این یعنی بانکی که با سرمایه مردم میره ملک میخره تا بعدا گرونتر به خود مردم بفروشه، در حال مضاربه نیست.
