تاکید بر بالابردن شاخص های سلامت یکی از مهمترین دستور العمل های توسعه کلان شهرهاست. گسترش فضای سبز بلند مرتبه (روف گاردن) با کاهش آلودگی هوا، جذب آلاینده ها، حفظ منابع آبی و سلامت روانی مردم تاثیر چشمگیری بر این شاخص دارد. به خصوص که برآورد هزینه/فایده بلند مدت آن بسیار مقرون به صرفه است. اما پیش نیاز این توسعه، تصویب قوانین و تدوین دستورالعمل های اجرایی برای سازه های سبز جدید در نظام ساخت و ساز شهری است.
در کشورهای پیشرفته سالهاست که بر استفاده از انرژی های پاک و توجه به محیط زیست تاکید می شود. به همین دلیل ساخت روف گاردن به عنوان یک دستورالعمل اجرایی در برنامه ریزی شهری گنجانده شده است. به طور مثال در آلمان حدود 10 درصد از خانه ها دارای روف گاردن هستند و یا در شهر توکیو ساختمان های جدید با متراژ بالای 1000 متر مربع، باید 20 درصد سطح بام را به فضای سبز اختصاص دهند.
با وجود سابقه بالای ساخت بام سبز در دنیا، این تکنیک در دهه اخیر به صورت جدی در ایران مطرح شده است. شهرداری تهران به عنوان مرجع اصلی قوانین شهرسازی از دهه 1380 شروع به معرفی و تبلیغ در راستای توسعه سازه های سبز جدید کرد. و از آنجاییکه بالا بردن سرانه فضای سبز خصوصی یکی از گزینه های مهم در افزایش فضای سبز بود، قوانین تشویقی برای آن در نظر گرفته شد. که از جمله آنها دریافت عوارض کمتر، افزایش تراکم ساخت و مشوقهای مالیاتی بود.
با وجود قوانین تشویقی، قوانین دقیق و مدونی درباره ساخت و ساز بام باغ ها هنوز تدوین نشده است. پیرو شهرداری تهران، شهرداری های سایر کلان شهرهای بزرگ به صورت منطقه ای اقدام به تصویب قوانین تشویقی و ضوابط ساخت بام سبز کرده اند. به طور مثال شهرداری شیراز در سال 1393 و شهرداری مشهد در سال 1391 این مصوبات را اعلام کرده اند. در حال حاضر تقریبا همه کلان شهرهای ایران دستورالعمل مصوب در مورد بام سبز را ابلاغ کرده ، و یا تصویب آن را در دستور کار خود قرارداده اند.
مجوز ساخت بام سبز یکی از بخش های جدید در پروانه های ساختمانی است. در حال حاضر طرح بام سبز در روند گرفتن پروانه ساخت، باید به تایید شهرداری برسد، و درصوتیکه مجوز ساخت مربوط به قبل باشد، برگه دستور ساخت روف گاردن می تواند با مراجعه به شهرداری گرفته شده، و به پروانه ساخت صادر شده اضافه گردد. در این بررسی فنی باید علاوه بر مقاومت سازه ساختمان در برابر اضافه بار ناشی از اجرای روف گاردن ، نقشه های الکتریکال و مکانیکال نیز برای تاسیسات روی بام و فضای سبز طراحی و بازبینی شوند. ضمن آنکه بام سبز مانعی در تاسیسات یا خدمات شهرداری ایجاد نکرده باشد، و امنیت ساختمان را کاهش ندهد.
علاوه بر قوانین کلی ارائه شده،سازمان برنامه و بودجه کشور در سال 1398 ، کتابچه ای را با عنوان راهنماي طراحي و اجراي بام هاي سبز منشر نمود که به عنوان اولین راهنمای رسمی ساخت بام سبز ارائه شده است. و در آن عناوین مختلفی مانند تعریف بام سبز، الزامات اجرایی و الزامات محیطی در بخش های مختلف شرح داده شده.
بر اساس موارد فوق برای دریافت ضوابط ساخت و ساز بام سبز در هر شهر و دریافت مجوز، می توان به شهرداری یا نظام مهندسی آن شهر مراجعه نموده و از قوانین تشویقی نیز برخوردار گردید. در ادامه به عنوان نمونه بخشی از قوانین تشویقی بام سبز مربوط به شهرداری شیراز و مشهد ذکر شده است.
قوانین تشویقی ساخت بام سبز در شیراز
در مجموعه قوانین، مقررات و مصوبات مربوط به محاسبه عوارض شهرداری شیراز سال 1393 بام سبز معرفی شده است. فصل بیست و یکم این مجموعه با عنوان بام سبز، علاوه بر ارائه تعریف مشخص برای بام سبز دستورالعمل های اجرایی را نیز عنوان می کند که در آن حداقل های ساخت، ارائه نقشه های فنی، عناوین نظارت شهرداری و نکات مربوط به اخذ پروانه و پایان کار به صورت کلی وجود دارد. در ادامه، بند 15 این مصوبه ،که با موضوع عناوین تشویقی در ساخت بام سبز تدوین شده است را می توانید مطالعه نمایید.
جهت تشویق و افزایش انگیزه ساخت بام سبز و افزایش سرانه فضای سبز شهر، شهرداری اختیار دارد تا در صورت حصول شرایط بند 13 (شرایطی که حداقل های تامین فضای سبز را رعایت می کند، مثلا در هر 40 متر مربع باید 2 درخت کاشته شود) نسبت به اعطای تشویق های زیر اقدام نماید:
الف: به ازای هر متر مربع فضای سبز (مازاد بر 40% فضای سبز بند 13 الف)، با مشخصات اجرائی مورد تایید شهرداری، برای ساختمان هایی که در حال اخذ پروانه ساختمانی هستند، تراکم مجاز ساختمانی به شرح زیر قابل افزایش خواهد بود:
ب:به میزان 30% مساحت مفید بام، نسبت به اعطای تراکم در یک طبقه اضافه در جهت ساخت کاربریهای مرتبط با بام سبز (غیر مسکونی) نظیر سالن اجتماعات، سالن ورزشی و… بر روی بام با اخذ عوارض قانونی و نیز فاصله گرفتن از لبه های بام، در سمت معبر و فضای باز و نیز رعایت تمام اصول و ضوابط سازهای و اجرایی اقدام گردد.
ج: جهت تشویق و افزایش انگیزه ساخت بام سبز، متقاضی میتواند نسبت ...................
برای مطالعه ادامه مطلب در سایت اسپینگر می توانید از لینک زیر استفاده نمایید.
