آیا شما هم به فکر طراحی بام سبز و روف گاردن و تبدیل پشت بام ساختمان خود به روف گاردن هستید؟ اگر شما هم علاقه به داشتن فضای سبز و طبیعت در خانه و محیط زندگی یا کار خود دارید، به شما پیشنهاد می کنیم این مقاله را حتما مطالعه کنید. در این مقاله شما را با نکته هایی مهم در طراحی بام سبز و تراس سبز آشنا خواهیم کرد.
اسپینگر در مقاله های "اجرای روف گاردن" و "نصب لایه های روف گاردن" مراحل و نحوه اجرای بام سبز را شرح داده است اما در این مقاله مانند مقاله های "نکته های کلیدی در طراحی روف گاردن 1 و 2 " قرار است با نحوه طراحی یک روف گاردن و موضوعات مهم در این روند آشنا شویم.
طراحی بام سبز از کجا شروع می شود؟
شروع طراحی بام سبز با بررسی و تحلیل ساختمان یا نقشه های موجود شروع می شود. وضعیت بام یا تراس ساختمان، فضای قابل استفاده، وضعیت سازه و تاسیسات و .... از نکاتی است که قبل از طراحی بام سبز حتما باید توسط طراح روف گاردن مورد بررسی قرار گیرند.
موضوع دیگری که در همان ابتدای روند طراحی باید به آن دقت نمود، نحوه و میزان استفاده از روف گاردن است. روف گاردن به چه منظور قرار است ساخته و طراحی شود؟ آیا روف گاردن را صرفا برای زیبایی ساختمان می خواهید؟ آیا روف گاردن را به عنوان فضایی جهت استراحت های گاه و بیگاه و آسایش شبانه می خواهید یا آرزوی فضایی را دارید که به جشنها و شادمانی های شما رنگ و بویی تازه بدهد؟ آیا ...
پاسخ به این پرسش ها نقشی بسیار مهم در نحوه برخورد طراحان با روف گاردن خواهد داشت. پس آرزوهایتان را دسته بندی کنید و فکر کنید که چه می خواهید؟
نکته های مهم در طراحی بام سبز
تفاوت های اساسی در طراحی بام سبز و تراس سبز با یک محوطه و حیاط (به جز نکته های فنی) وجود دارد که همین تفاوتها تعیین کننده مهمترین نکات در طراحی یک روف گاردن یا تراس سبز است. برای آشنایی با این نکات در ادامه مطلب با ما همراه باشید .
نور
یکی از مهمترین و اساسی ترین تفاوتهای طراحی بام سبز با طراحی یک حیاط و محوطه، مساله نور است.در روف گاردن ها در اکثر اوقات با فضایی سروکار داریک که در معرض نور شدید قرار دارد. کنترل میزان تابش نور در یک روف گاردن در اکثر اوقات باید کنترل شده و مورد توجه اساسی قرار گیرد. کنترل میزان تابش آفتاب هم از نظر آسایش استفاده کنندگان روف گاردن اهمیت دارد و هم نقشی بسیار مهم در انتخاب گیاهان و طرح کاشت گیاهان دارد. برای کنترل میزان تابش آفتاب و نور دریافتی، نور باید توسط گیاهان، سایه بانها و سایر عناصر و المانهای معماری فیلتر گردد.
سایه
سایه مفهومی است که در برابر نور قرار می گیرد. همان طور که باید نور را در روف گاردن کنترل کرد، سایه را نیز باید کنترل نمود. سایه ساختمانهای مجاور، سایه درختان و گیاهان کاشته شده در بام سبز ، سایه عناصر و المانهای معماری نصب شده در بام و ... همگی نکاتی هستند که هرگز نباید از توجه به انها در هنگام طراحی غافل شد. نکته مهم در خصوص نور و سایه این است که، توجه به میزان و مدت زمان نور و سایه در روف گاردن، نه فقط در زمان طراحی و ساخت روف گاردن، بلکه باید بصورت بلند مدت و در چند سال آینده مورد توجه قرار گیرد.
از آنجا که درختان و گیاهان کاشته شده در روف گاردن پس از گذشت چند سال رشد نموده و اندازه آنها تغییر خواهد نمود، نیاز است که در هنگام طراحی به این مورد توجه نمود.
نکته دیگری که در مورد تاثیر سایه بر روند طراحی بام سبز لازم است بدانیم و به آن توجه کنیم، اثر گذاری سایه بر طرح کاشت است. در نقاطی از روف گاردن که دارای سایه دایمی هستند و یا مدت زمان سایه در آن نقاط طولانی است باید از گیاهانی که سایه دوست هستند و یا می توانند در این شرایط شادابی خود را حفظ کنند استفاده نمود. همچنین در مناطق سردسیر که بارش برف در آنها چشمگیر است، توجه به به نقاط سایه اهمیت بالاتری پیدا می کنند. زیرا در هنگام بارش برف، به دلیل وجود سایه برف این نقاط بسیار دیر تر آب شده و شرایط یخبندان را در این نقاط ایجاد می کنند.
باد
بطور طبیعی وزش باد در بام ساختمانها به دلیل ارتفاع ساختمان بیشتر از سایر نقاط ساختمان احساس می شود. این مساله نکته ای است که در صورت دقت و توجه به آن یک مزیت و نکته مثبت برای روف گاردن محسوب می شود. استفاده از باد و تلاش در جهت هدایت و کنترل کردن آن براحتی توسط راه حلهایی بسیار ساده در روف گاردن امکان پذیر خواهد بود. با استفاده از درختان و پوشش گیاهی مناسب و یا با استفاده از المانهای معماری می توان بادشکنها و یا پرده های زیبا و در عین حال کاملا کاربدی جهت کنترل باد ایجاد نمود.
حریم خصوصی
در طراحی بام سبز باید به مساله رعایت حریم خصوصی استفاده کنندگان و همچنین همسایگان دقت بسیاری نمود. این مساله در ایران با توجه به قوانین مربوط به مشرف بودن یک ساختمان به بنا های مجاور و نیز مسائلی مانند محرمیت فضا، اهمیتی دوچندان پیدا می کند. برای حل این مشکل می توان با استفاده از المانها و عناصر معماری مانند لوورها و یا با استفاده از یک طرح کاشت مناسب و جانمایی صحیح و مناسب گیاهان به ایجاد فضاها و حریم های خصوصی بسیار کمک کرده و این مساله را به گونه ای حل نمود که نه همسایگان حریم خصوصی خود را از دست دهند و نه استفاده کنندگان از روف گاردن از داشتن یک روف گاردن مناسب بی بهره شوند.
مبلمان
جانمایی واستفرار صحیح مبلمان ها از دیگر نکات مهم در طراحی بام سبز است. طیف بسیار گسترده ای از مبلمان و المانهای معماری در طراحی بام سبز مورد استفاده قرار می گیرد. از انواع سایبان تا انواع آبنما و باربیکیو، کفسازی و صندلی ها و .... در طراحی و انتخاب مبلمان برای استفاده در یک روف گاردن توجه به مسائلی مانند میزان استفاده از آنها، نوع استفاده، دوام و ماندگاری در فضای بیرون و ... باید مد نظر قرار گیرد. مسائلی مانند زیبایی، انتخاب رنگ و ابعاد مناسب، تناسبات و ... نیز نباید از چشم طراحان روف گاردن دور بماند.
گیاهان و باغچه ها
هدف از مطرح کردن نکاتی اشاره شده در بالا، ایجاد شرایط مناسب در روف گاردن جهت کاشت گیاهان در یک بستر غیر طبیعی و لذت بردن از فضا بود. گیاهان قطعا مهمترین و اساسی ترین بخش در طراحی هر روف گاردن هستند. انتخاب و جانمایی صحیح گیاهان در یک روف گاردن نیاز به طرح کاشت دقیق دارد. مهمترین نکته در یک طرح کاشت آینده نگر بودن طرح است. از آنجا که گیاهان موجوداتی زنده هستند طرح کاشت باید علاوه بر شرایط اقلیمی ، شرایط نگهداری، نیاز های آبی و نوری و ... گیاهان، منظره ای که گیاهان در سالهای اتی می سازند را نیز مد نظر قرار دهد.
