دوران بلوغ نوجوان دوره ای است که فرد کودکی را پشت سر گذاشته و وارد مرحله جدیدی از زندگی خود می شود؛ نوجوانی و جوانی یكی از مهم ترین مراحل زندگی آدمی محسوب می شود و آخرین مرحله تحوّل شناختی و گذار از مرحله “پيرو دیگران بودن” است. ميل به اظهار وجود و اثبات خود یكی از طبيعی ترین حالات روانی دوره نوجوانی و جوانی است. نوجوان و جوانی که دوره کودکی را پشت سر گذاشته ، باید خود را برای زندگی مستقل اجتماعی آماده نماید.
نوجوانی از جمله مراحل رشد و تكامل است که آثارش در بلند مدت اهميت خاصی دارند. گاهی نيز اهميت دوره رشد و تكامل به سبب آثار بدنی یا روانشناختی آن دوره است.نوجوانی از هر دو لحاظ) روانشناختی و آثار بدنی( مهم است. در این دوره است که فرد به سازگاری های ضروری برای تكوین گرایش ها، ارزش ها و رغبت های تازه نياز دارد.
منظور از انتقال، عبور فرد از یك مرحله به مرحله دیگر رشد و تكامل است. و هر آنچه در دوران کودکی اش اتفاق افتاده باشد، در حال حاضرش اثر می گذارد و در وضع آینده اش موثر خواهد بود. وقتی فرد از کودکی به مرحله بعد قدم می گذارد، باید رفتارهای کودکی را ترک گوید و الگو های جدید رفتار و گرایش ها را جانشين آنها کند. همچنين، ناگزیر است ایفای نقش های بزرگسالانه را به عهده گيرد و مسئول اعمالش باشد.
نوجوانی مرحله تغييراتی چون: عاطفی، جنسی، رغبت ها، نقش ها و الگو ها می باشد.
به دو دليل می توان نوجوانی را مرحله ای دشوار ناميد؛ یكی اینكه نوجوان در دوران کودکی نوجوان هر وقت با مسئله یا مشكلی مواجه می شد والدین یا معلمان کمك او بودند و یا آن را برایش حل می کردند. بنابراین او تجربه لازم برای برخورد با مسائل جدید دوران نوجوانی را ندارد. دوم اینكه نوجوان می خواهد خود را مستقل احساس کند و با مسائلش درست برخورد کند. از این رو اجازه نمی دهد که والدین و معلمان او را یاری کنند.
فرد در دوران کودکی می خواهد خود را با قهرمان هایی همانند کند و مانند آنها لباس بپوشد، راه برود و … در اوایل نوجوانی هنوز همانند سازی برای پسران و دختران اهميت دارد؛ ولی به تدریج می کوشند شخصا هویت یابی کنند. و به اینكه از هر لحاظ شبيه همسالانشان باشند، راضی نمی شوند
نوجوان علاقه مند است سنت شكنی کند و آداب و رسوم کليشه ای اجتماعی را به آسانی نمی پذیرد. این نيز موجب وحشت او می شود که مبادا مورد مواخذه جامعه اش قرار گيرد.
از جمله خصایص دوران نوجوانی افزایش و گسترش روابط اجتماعی است و نوجوان پيوسته می کوشد تا روابط اجتماعی خود را از محدودیت خانوادگی در آورد و به اشخاص دیگر، مخصوصاّ همسالان گسترش دهد. این گستردگی به جایی می رسد که نوجوان از خانواده جدا می شود یا در زمان هایی که به آنها نياز دارد به سراغ آنان می رود.
دوران بلوغ نوجوان مهم ترین تحول از ظهور صفات ثانویه جنسی، تحولات عميق عاطفی است.مسئله مهم، یافتن هویت خود است.
نوجوان با در نظر گرفتن تجربيات گذشته و قبول تحولات بلوغ می خواهد هویت خویش را از نو بازسازی کند.
کوچینگ نوجوان می تواند این بحران را که طوفانی در درون نوجوان ایجاد می کندو با انواع تردید ها و سردرگمی ها رو به رو می گردد را با ایجاد رابطه دو طرفه مدیریت کند.مربی نوجوان با آگاهی از اینکه عواطف نوجوان ثابت نيست، زود خوشحال می شود و به سرعت در غم و اندوه فرو می رود و همين تغيير حالات او را خسته و رنجور می کند و او را به واکنش تند و ناسازگاری سوق می دهد برنامه تسهیل گری مناسب با سطح رشد و مهارتهای نوجوان طراحی می کند.
کوچ نوجوان حالات هيجانی و عاطفی نوجوان را به خصوص در اوایل و اواسط بلوغ، دارای چندین مشخصه می داند. شدت فقدان کنترل، عدم ثبات و یا تغيير ناگهانی از حالت شعف به حالت نا اميدی، افسردگی، اخلاق متغيير و پيدا شدن احساسات عاقلانه نظير وطن پرستی و وفاداری، احترام به دیگران و خدا جویی.
همچنین بخوانید نتایج شخصیت شناسی نوجوان
دوران بلوغ نوجوان همواره دوره ی تنهایی بوده است. بدون توجه به تعداد دوستانی که نوجوان دارد، او هميشه در درون خود احساس خلاّ می می کند این احساس تنهایی که به مراحل رشد مربوط می شود، نوجوان را بر آن می دارد که با همسالان خود ارتباط برقرار کند بنابراین با رویکرد کوچینگ می توان حس دوستی مفید را در نوجوان ایجاد کرد تا از این مرحله با سلامت عبور کند.
