درخت گردو فیلمی ایرانی در ژانر جنگی و درام به کارگردانی محمدحسین مهدویان و تهیه‌کنندگی سید مصطفی احمدی محصول سال ۱۳۹۸ سینمای ایران است. فیلمنامه این اثر توسط ابراهیم امینی و حسین حسینی نوشته شده‌است. این فیلم از فیلم‌های راه‌یافته به بخش اصلی سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر است.
داستان درخت گردو در سه بازه زمانی سال‌های ۱۳۶۶، ۱۳۸۴ و ۱۳۹۵ روایت می‌شود و بر پایه داستان واقعی و تلخ زندگی فردی رنج کشیده اهل آذربایجان غربی، به نام قادر مولان پور در روستای مرزی رش‌هرمه در نزدیکی سردشت ساخته شده است؛ قادر و خانواده‌اش درگیر فاجعه بمباران شیمیایی سردشت شدند.
بمباران شیمیایی سردشت یک جنایت جنگی و بمبارانی بود که نیروی هوایی عراق در ۷ تیر ۱۳۶۶ با استفاده از بمب‌های شیمیایی در چهار نقطهٔ پرازدحام شهر سردشت در ایران انجام داد. در این حمله ۱۱۰ نفر از ساکنان غیرنظامی شهر کشته شده و ۸۰۰۰ تن دیگر نیز در معرض گازهای سمی قرار گرفتند و مسموم شدند.
بمباران شیمیایی شهر مرزی سردشت فجیع‌ترین تهاجم شیمیایی بود که آثار و مشکلات منفی بسیاری به وجود آورد. جمهوری اسلامی ایران، این تهاجم را غیرانسانی اعلام داشت و شهر سردشت را نخستین شهر قربانی جنگ‌افزارهای شیمیایی در جهان پس از بمباران هسته‌ای هیروشیما نامید. مجامع جهانی به دلیل نفوذ پشتیبانان صدام حسین، قادر به انجام اقدام قابل توجهی نبودند. کشورهای اروپایی و آمریکایی هم که به نوعی با فروش سلاح به صدام بانی این فاجعه بوده‌اند سعی کردند این اتفاق را نادیده بگیرند، و واکنش خاصی انجام ندادند و حتی در صدد انکار آن برآمدند.
درخت گردو دست روی موضوعی به شدت مهم و دهشتناک گذاشته و در همین مسیر موفق شده تا با کارگردانی مستندنما و پر جزییات سکانس‌های بمباران شیمیایی تا حد خوبی مخاطب را از عمق دردناکی و فاجعه‌آمیز بودن این رخداد در سردشت همراه کند. در کنار این، باید به بازی درخشان (پیمان معادی) تمام ریزه‌کاری لازم برای حضور در نقش یک مرد خانواده‌دوست را به اجرا گذاشته توجه ویژه ای داشت،اگر تا به حال به دیدن یک زن ایرانی در مقام یک مادر دلسوز و فداکارعادت کرده ایم،حالا وقتش رسیده که احساسات ودلسوزی های پدرانه را هم ببینیم و این فیلم به خوبی این احساسات را منتقل می کند.
کارگردان فیلم این فیلم را ادای دین سینما به مردم کردستان میداند.
پیمان معادی در این فیلم برای اجرای هرچه بهتر نقش خود زبان کردی یاد گرفته و به قدری فیلم بر روی روان او اثر گذاشته که چندین روز در بیمارستان بستری شده است.
البته فیلم تنها بر روی این بازیگر موثر واقع نشده و برای مثال بعد از ثبت سکانس حمام کردن بچه ها توسط پدرشان عوامل فیلمبرداری چندین روز کار را تعطیل کرده اند.
نقطه عطف این فیلم لحظات پایانی آن است جایی که مخاطب میفهمد تمام این فجایع و این جنایت جنگی واقعی بوده و ما قادر را در دادگاه لاهه می بینیم و آنجا عمق فاجعه را حس می کنیم.
پایان این فیلم تلخ است،نه،بسیار تلخ،مثل تمام سال های انتظار قادر... .
فاطمه حسینی
دانشگاه تهران مرکز_کارگردانی
استاد علی اکبر حسوند
