حق و حقوقت رو بدون، اگر عکاسی!
این مقاله برای همهی عکاسها نوشته شده؛ چه تازهکار باشی، چه باتجربه. اگر به عنوان عکاس مشغول فعالیتی، چه قراردادی کار میکنی، چه فریلنسری، باید بدونی چه حقوقی داری و در مقابل، از کارفرما چه چیزهایی باید مطالبه کنی. متأسفانه توی ایران قانون کار بهطور مشخص از شغل عکاسی حمایت نکرده، ولی این دلیل نمیشه که سرت کلاه بره!
عکاسی خیابانی: بدون مجوز یا با مجوز؟
عکاسی خیابانی یکی از جذابترین شاخههای عکاسیه، اما باید بدونی کجا آزادِ و کجا نه.
جایی که نیازی به مجوز نداری:
خیابان، پارک، میدانها و فضاهای عمومی
مکانهایی که تابلویی با مضمون «عکاسی ممنوع» وجود نداره
وقتی چهرهی افراد مشخص نیست یا قصد انتشار عکس به صورت هنری داری (البته با احتیاط)
جایی که باید مراقب باشی:
اگر چهره افراد در عکس مشخصه و قراره عکس رو منتشر کنی (در فضای مجازی، نمایشگاه، کتاب و...)، باید از اون فرد اجازه بگیری.
طبق:
ماده ۱ قانون مسئولیت مدنی
اصل ۲۲ قانون اساسی ایران
انتشار چهرهی شناساییپذیر افراد بدون رضایتشون، مصداق نقض حریم شخصیه و میتونه منجر به شکایت بشه.
مکانهایی که به مجوز نیاز داری:
پاساژها، مراکز خرید خصوصی
ایستگاه قطار، مترو، ترمینال
اطراف کلانتریها، مراکز نظامی، مراکز امنیتی
حرمها، امامزادهها و مساجد خاص
همیشه قبل از شروع عکاسی تو این مکانها، حتماً از مسئول مربوطه سؤال کن یا مجوز بگیر.
مالک عکس کیه؟ حفاظت از حقوق کپی رایت
ما عکاسها صاحب اصلی عکسهامون هستیم.
هیچکسی بدون رضایت ما اجازه نداره عکسهامون رو استفاده یا منتشر کنه. اما متأسفانه دزدهای محتوا همیشه در کمین هستن. باید از ترفندهاشون آگاه باشیم و جلوی سواستفاده رو بگیریم.
چطور از دزدیده شدن عکسهات جلوگیری کنی؟
اگر داری برای مشتری کار میکنی:
عکسهای خام و بدون ادیت رو به صورت تصویر (نه فایل) بفرست.
بعد از دریافت مبلغ کامل، ادیت رو انجام بده و فایل نهایی رو تحویل بده.
ممکنه مشتری اعتماد نکنه، اما واقعیت اینه که «گرگ زیاد شده!»
تو هم باید از حق خودت دفاع کنی.
اگر داری عکسهات رو در فضای مجازی منتشر میکنی:
حتماً امضای هنری خودت رو روی عکس بذار.
هیچوقت نسخهی باکیفیت و فولسایز عکس رو آپلود نکن.
بر اساس ماده ۱۸ قانون حمایت از حقوق مؤلفان:
«انتقالگیرنده و ناشر موظفاند نام پدیدآورنده را همراه اثر درج نمایند، مگر اینکه توافق دیگری شده باشد.»
یعنی حتی وقتی عکست رو میفروشی، قانوناً باید اسمت همراه اون ذکر بشه. پس همیشه امضا کن!
حرفهای باش ، ساده نباش
احترام دوطرفه مهمه. حرفهای بودن یعنی نه بیاحترامی کنی، نه اجازه بدی بهت بیاحترامی بشه.
عکاسها معمولاً ذهنهایی آوانگارد دارن؛ افرادی هستن که نگاه خاصی به دنیا دارن و ممکنه به سادگی از چیزی بگذرن که براشون ارزش هنری داشته.
اگر حس کردی کسی قصد تحقیر، سوءاستفاده یا بیاحترامی به هنرت داره، بدون که حق داری پروژه رو رها کنی. این نه تنها عجیب نیست، بلکه از نشونههای آگاهی و تجربهست.
من تو این مقاله سعی کردم یکسری نکات مهم رو بگم ولی خیلی نکات دیگه هم هست که باید خودت برای خودت بسازیش .
