مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) چیست؟

مدل‌سازی معادلات ساختاری (Structural Equation Modeling - SEM) مجموعه‌ای از روش‌های آماری پیشرفته است که برای تحلیل هم‌زمان روابط میان متغیرهای پنهان و متغیرهای مشاهده‌شده به‌کار می‌رود.
این روش علاوه بر تحلیل روابط علّی، خطاهای اندازه‌گیری را نیز در مدل لحاظ می‌کند، ویژگی‌ای که در تحلیل رگرسیون سنتی وجود ندارد.

کاربردهای SEM:

• تحلیل روابط میان متغیرهای پنهان مانند سرمایه اجتماعی، اعتماد و نگرش

• بررسی دقت شاخص‌های مشاهده‌شده در سنجش متغیرهای پنهان

• آزمون هم‌زمان چند فرضیه در قالب یک مدل جامع

اجزای مدل:

• مدل اندازه‌گیری (Measurement Model): نحوه‌ی سنجش متغیرهای پنهان با استفاده از شاخص‌های مشاهده‌شده

• مدل ساختاری (Structural Model): بررسی روابط علّی و جهت‌دار میان متغیرهای پنهان

نرم‌افزارهای رایج در SEM:

LISREL، AMOS، EQS، SmartPLS

جمع‌بندی:
مدل‌سازی معادلات ساختاری ابزاری کارآمد برای پژوهشگران است که امکان آزمون مدل‌های نظری را به‌صورت جامع و دقیق فراهم می‌سازد.

🔗 متن کامل مقاله را در ترجمان آمار بخوانید.