چگونه کودکان را به مشارکت در کارهای خانه علاقه مند کنیم؟
همه ی ما در اطرافیان خود مادرانی را سراغ داریم که از انجام دادن انفرادی کارهای خانه خصوصا نظافت و مرتب کردن گله دارند. آن ها دوست دارند که فرزندانشان به آن ها کمک کرده و در قبال تمیزی و نظافت منزل احساس مسئولیت کنند.
اگر فرزندان شما کوچک هستند این بهترین زمان است که به آن ها آموزش دهید و تشویشان کنید تا در انجام کارهای خانه مشارکت کنند، اما چگونه می توانید مشارکت آن ها را جلب کنید؟
مشارکت بچه ها در امور منزل و خانه داری علاوه بر اینکه مسئولیت پذیری را در آن ها تقویت می کند باعث آموختن مهارت های مرتبط نیز می شود.
روشی که شما از آن برای جلب مشارکت فرزندانتان در امور خانه استفاده می کنید بسیار مهم است، درخواست شما نباید جنبه ی غر زدن داشته باشد و در عین حال باید طوری باشد که بچه ها بدانند در حال کمک به خانواده و انجام کار مفیدی هستند. احساس رضایتی که آن ها پس از انجام کار تجربه می کنند یک اخلاق خوب را در آن ها نهادینه خواهد کرد.
خواسته هایتان را درست مطرح کنید
زمانی که فرزندان کوچک تر هستند قطعا درک درستی از وظایف و مسئولیت هایی که به عنوان مادر بر دوش شماست ندارند. بسیاری از والدین با تصور اینکه فرزندان بایستی خود به خود از همه چیز آگاه باشند آن ها را مدام سرزنش می کنند این کار نه تنها آن ها را به کمک کردن تشویق نمی کند بلکه اعتماد به نفس را از آن ها خواهد گرفت.
به طور مثال فرض کنید مهمان دارید و پس از تمیز کردن شیشه و آینه، فرزندتان آن ها را مجددا کثیف می کند، کلافه شده اید! سرش داد می کشید و سعی می کنید با عصبانیت و گفتن جملاتی به او بفهمانید که چقدر شما را به زحمت انداخته است! کاری که شما می کنید دقیقا دادن حس عذاب وجدان به اوست.
فراموش نکنید که کودکان دنیایی کاملا متفاوت با ما دارند، آن ها به دلیل اینکه بسیار در زمان حال زندگی می کنند ممکن است حرف های شما را فراموش کنند. سعی کنید این بار به جای دادن حس عذاب وجدان مشارکت آن ها را جلب کنید مثلا اگر کودکتان شیشه ها را کثیف کرد این بار به جای عصبانی شدن از این جملات استفاده کنید: چطور می تونی کمک کنی تا دوباره با هم تمیزش کنیم؟ می تونی بهم کمک کنی اینجا رو مجدد مرتب کنم؟ شاید پیش خودتان بگویید در آن لحظه آنقدر کار سرم ریخته و عصبانی هستم که زمانی برای این حرف ها ندارم و ترجیح می دهم مجددا خودم آن جا را به سرعت تمیز کرده و به کارهای بعدی برسم اما اگر بدانید با گفتن آن جملات در واقع چه حسی را در فرزندتان زنده می کنید شاید نظرتان عوض شود!
گفتن این جمله که “چطور می تونی کمک کنی تا دوباره با هم تمیزش کنیم؟” به فرزندتان این حس را منتقل خواهد کرد که او نیز در تمیزی اینجا مسئول است، او خواهد فهمید که شما قصد سرزنش او را ندارید و از او برای حل شدن موضوعی کمک می خواهید، او به مرور احساس مسئولیت را خواهد آموخت، او متوجه خواهد شد که در قبال کارها مسئول است و در عین حال امنیت خاطر دارد که برای کارهایی که به اشتباه انجام داده سرزنش نخواهد شد. او به جای اینکه شما را در جبهه ی مقابل خود ببیند و از واکنش هایتان بترسد، شما را در کنار خود حس خواهد کرد و این کار به دوستی و صمیمیت بین شما نیز اضافه خواهد کرد.
اگر این روش را از همان روزهای کودکی انجام دهید مطمئن باشید که نتیجه ی آن را در آینده خواهید دید، شما فرزندی مسئولیت پذیر تربیت خواهید کرد که از کمک کردن به خانواده لذت برده و کارهایش را نه تنها از سر ترس و اجبار که از روی عادت و علاقه انجام خواهد داد.
عادت بسازید نه یک اتاق تمیز!
شما به عنوان یک مادر قطعا دوست دارید که اتاق فرزندتان همیشه مرتب و تمیز باشد. ممکن است حتی گاها از آن ها ناامید شوید و خودتان دست به کار جمع و جور کردن اتاق شوید. اما به خاطر داشته باشید که تاکید صرف روی تمیز بودن شاید برای مدتی نتیجه بخش باشد اما همیشگی نیست!
تصور کنید که فرزندتان تنها به خاطر ترس از اینکه شما ناراحت نشوید اتاقش را مرتب می کند، در نگاه اول شاید چندان بد هم به نظر نرسد! شما به هدف خود رسیده اید و او اتاقش را مرتب می کند اما تنها روزی را تصور کنید که خانه نیستید یا به سفر رفته اید. قطعا فرزندتان به محض ورودش به خانه هر تکه از لباس ها و وسایلش را به طرفی پرتاب کرده و از اینکه امروز نباید اتاقش را جمع کند احساس رضایتی وصف نشدنی دارد!
اما علت چیست؟ واضح است که در چنین شرایطی فرزند شما تنها تمیز کردن اتاقش را به خاطر رفع تکلیف و جلوگیری از دعوا و مشاجره مرتب می کند و به عبارتی عادت مرتب بودن در او نهادینه نشده است.
بهترین زمان برای اینکه عادتی را در فرزندان خود نهادینه کنید زمان کودکی آن هاست، آن ها را برای مرتب بودن تشویق کنید، گفتن جملاتی مثل: اگه تا نیم ساعت دیگه اتاقت مرتب نباشه عصبانی میشم، چرا اتاقتو کثیف می کنی؟ چقدر شلخته ای، مدام باید ریخت و پاش های تو رو جمع کنم، از نامنظم بودنت خسته شدم و … تنها آن ها را لجباز تر کرده و اگر هم به حرف شما گوش کنند مقطعی است.
همانطور که گفتیم کاری که باید انجام دهید تشویق آن ها به مرتب بودن است، از منظم بودنشان تعریف کنید و به آن ها بگویید این تمیز و مرتب بودن چقدر به آن ها و به شما کمک خواهد کرد.
از همان کودکی برای انجام کارهای کوچکی که فرزندان در جهت مرتب کردن و تمیز بودن خانه انجام می دهند از آن ها قدردانی کنید و اجازه دهید بدانند که کارشان برای شما چقدر ارزشمند است.
یک چک لیست تهیه کنید
تهیه ی چک لیست در همه ی کارها می تواند برنامه ریزی را بسیار برای شما آسان کند. می توانید از یک تخته وایت برد استفاده کنید و تمامی کارهایی را که خودتان باید انجام دهید را نیز در آن یادداشت کنید. طوری رفتار نکنید که این چک لیست صرفا برای فرزندتان طراحی شده بلکه امور مربوط به خودتان را هم یادداشت کنید و پس از تمام شدن جلوی آن ها تیک بزنید. این کار فرزندتان را مشتاق خواهد کرد تا سریع تر کارهای مربوط به خودش را انجام دهد.
برای بچه های کوچک تر که سواد خواندن و نوشتن ندارند نیز می توانید از چک لیست تصویری استفاده کنید.
انتظارات شما از کودکتان نباید صرفا بر مبنای دوران کودکی خودتان باشد، شاید خود شما هم از والدین خود جملاتی که با “من وقتی همسن تو بودم…” شروع می شود را شنیده باشید! به نظر نمی رسد این دست جملات اثر خاصی بر روی ما داشته باشند.
فرزند شما از آن جهت منحصر به فرد است که خصوصیات اخلاقی، رفتاری و تیپ شخصیتی خاص خود را دارد بنابراین در عین اینکه آن ها را به مشارکت و مسئولیت پذیری ترغیب می کنید به ویژگی های شخصیتی آن ها و همچنین سنشان توجه کنید و درخواست و انتظارات خود را منطقی کنید
وسایل جدا برای آن ها قرار دهید
یک سبد یا جعبه ی زیبا برای آن ها تهیه کنید و وسایلی مانند دستمال و شیشه پاک کن و وسایلی که برای تمیز کردن اتاقشان به آن نیاز دارند را در آن قرار دهید. این کار باعث می شود آن ها به معنای واقعی حس کنند مسئولیت تمیز کردن اتاقشان با آن هاست.
برای اینکه کار را برای آن ها راحت تر کنید می توانید از دستمال های مخصوص نظافت از جمله دستمال میکروفایبر و دستمال جادویی استفاده کنید. دستمال های مخصوص آینه نیز بدون به جا گذاشتن ذره ای گرد و غبار، شیشه و آینه را برق می اندازد. دیدن یک نتیجه ی شگفت انگیز قطعا برای آن ها جذاب خواهد بود.
استفاده از دستمال میکروفایبر سطوح علاوه بر اینکه کار را برای آن ها راحت خواهد کرد به دلیل رنگ بندی زیبا نیز برای آن ها بسیار جذاب تر از استفاده از لباس های کهنه و قدیمی است.
شرکن نرمدیس کالا به آدرس parsanco.com در زمینه تولید انواع دستمالهای جادویی و میکروفایبر فعالیت می کند.
