دوطرف معامله نسبت به هم تعهدات خاصی را میپذیرند و نخستین تعهد فروشنده در مقابل خریدار تهیه و فرستادن کالا طبق قرارداد میباشد و خریدار در مقابل تعهد فروشنده، متعهد به پرداخت مبلغ معامله میباشد. کاملاً معقول و طبیعی میباشد که خریدار در برابر به دست آوردن و بهره مندی از منافع کالا بایستی نرخ و بهاء آن را پرداخت نماید. از گذشته های دور روش های مختلفی برای پرداخت در خرید و فروش ها وجود داشته و در حال حاضر هم این روش ها با پشت سر نهادن گام های تکامل مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین به نظر میرسد با رخ دادن تغییراتی در عرصه تجارت بین الملل، این روشها نسبت به گذشته رشد زیادی داشته اند و به آسان کردن جریان تجارت، کمک مینمایند.
ولی در بیشتر متون بازرگانی بین الملل از بین روش های پرداخت چهار روش مورد تأکید ویژه قرار گرفته اند.
با توجه به مطالب فوق و در نظر گرفتن شرایط طرفین نمیتوان یک بهترین راه برای طرفین ارایه داد و بدیهی است در هر معامله بر اساس شرایط فوق بهترین روش انتخاب می گردد. چهار روش مذکور در این فصل مورد مطالعه قرار می گیرند اما قابل ذکر است روش اعتبار اسنادی مدرنترین و پیشرفته ترین و بالطبع پر هزینه ترین روش بوده و بیشتر مورد توجه و بررسی قرار خواهد گرفت.
با توجه به مطالب بالا و در نظر گرفتن وضعیت دوطرف نمیتوان، بهترین راه را برای دوجانب معامله ارایه کرد و غیر قابل انکار میباشد در هر معامله بر پایه شرایط بالا کامل ترین روش تعیین میگردد.
سایر روش های پرداخت بین الملل، کم و کاستی هایی دارند. به طوری که استفاده از آنها را در شرایط خاص به ویژه اطمینان کامل یکی از طرفین به طرف مقابل و ریسک پذیری بالای وی مقدور میکرد. برای مثال در روش پرداخت با حساب باز، فروشنده کالا ریسک زیادی را تحمل میکند و مورد دیگر نیز این است که در روش پیش پرداخت خریدار این ریسک ها را تحمل میکند.
با گذر زمان، تاجران و سیستم بانکی روش های جدیدی را پیش بردند که باعث شد کم و کاستی های سایر روش ها را پوشش دهند و به تسهیل و افزایش تجارت کمک نمایند. از طرفی دیگر، یکی از تأثیر گذار ترین ها بر بکارگیری روش اعتبار اسنادی (Documentary Letter of Credit)، پیشرفت بانکداری بین المللی و سامان یافتن نظام پولی بین المللی میباشد. مهمترین دغدغه روش اعتبار اسنادی، پایین آوردن ریسک های خریدار و فروشنده و همچنین تسهیل روند تبادل پول بین دوطرف معامله بود.
به صورت کلی اعتبارات اسنادی حاصل و نتیجه تضاد بین منافع فروشنده و خریدار میباشد. معمولاً در زمان نوشتن یک قرارداد فروش بین المللی، از یک سو خریدار مایل میباشد کالای مورد معامله را در زمان تعیین شده در قرارداد را به صورت صحسح و سالم دریافت کند و از سویی ترجیح میدهد پیش از انتقال مالکیت کالا به وی و حمل آن، مبلغ کالا را پرداخت نکند. از سویی دیگر فروشنده تمایل بر این دارد که بایستی مطمئن شود پیش از آنکه کالا از کنترل وی خارج شده باشد، مبلغ کالا را گرفته باشد. این تضاد و عدم شناخت بین دو طرف معامله موجب ایجاد طرح اعتبار اسنادی شده است. اعتبار اسنادی که با حفظ همزمان منافع خریدار و فروشنده تا حدودی ریسکهای طرفین را پوشش دهد.
در روش پرداخت بر اساس حساب باز، خریدار یا وارد کننده این امکان را دارد که پس از رسیدن کالا به مقصد مورد نظر و حتی پس از ترخیص کالا از گمرک مقصد، مبلغ معامله را پرداخت کند. به صورتی دیگر میتوان گفت که خریدار در این روش بهای کالا به صورت نسیه پرداخت میکند و از مزایای آن بهره مند میشود.
خریدار متعهد میشود بر طبق توافق بین دوطرف، مبلغ معامله در زمان معین و مهلت مشخص شده، پرداخت شود.
در روش پرداخت بر اساس حساب باز، فروشنده سند مالی قابل معامله ای را از خریدار دریافت نمیکند و این روش صرفاً زمانی انجام میگیرد که خریدار اعتبار بسیار زیادی نزد فروشنده داشته باشد و یا خریدار، کاملاً برای فروشنده شناخته شده باشد.
با اینکه این روش برای فروشنده، ریسک های زیادی را به همراه دارد ولی با این وجود مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از شرکت های بیمه ای و سازمان های دولتی هم این ریسک را پوشش میدهند. در کشور ایران، پوشش دهنده این ریسک، صندوق ضمانت صادرات میباشد.
روش پرداخت بر اساس پیش پرداخت برخلاف روش پرداخت بر اساس حساب باز، ... مشاهده ادامه مطلب ...