گیربکس خودرو، یکی از اجزای جدایی ناپذیر در هر ماشین با موتور احتراق داخلی می‌باشد. وظیفه گیربکس، انتقال و تبدیل گشتاور از موتور به چرخ ها و همچنین انتقال نیرو به بقیه واحدها و تجهیزات اضافی را انجام می‌دهد.
در موتورهای الکتریکی، فاصله بین سرعت و توان بسیار زیاد است و این با قدرت جریان تنظیم می‌گردد ولی برای موتورهای احتراق داخلی، همچین فاصله هایی وجود ندارد، از این رو بر روی خودروها گیربکس نصب می‌شود.
با پیشرفت تکنولوژی، پیشرفت های زیادی در صنایع خودروسازی رخ داده است. در ساختار خودروها، دو نوع گیربکس وجود دارد. ما در این مقابه قصد داریم شما را با گیربکس دستی و گیربکس اتوماتیک و همچنین تفاوت آنها آشنا کنیم.
گیربکس دستی دارای مکانیزم کلاچ گیری غیراتوماتیک می‌باشد. در واقع جعبه دنده های دستی همان گیربکس های دستی می‌باشند.
جعبه دنده ها نمی‌توانند به صورت مستقیم و بدون واسطه به موتور خودرو (منبع تأمین قدرت) متصل شوند، چون که جهت تعویض ضریب دنده، ضروری است که از سمت موتور به گیربکس، انتقال قدرت و گشتاور برای مدت کوتاهی قطع و سپس وصل شود. این فرآیند توسط سامانه کلاچ انجام می‌شود.
در جعبه دنده های دستی یا غیراتوماتیک، معمولاً در زیر پای راننده (سمت چپ ترین پدال)، پدال کلاچ تعبیه می‌شود. با فشردن پدال کلاچ، کلاچ از موتور خودرو جدا می‌شود و انتقال قدرت میان پیشرانه و جعبه دنده قطع می‌گردد. در این میان، راننده با استفاده از اهرم موجود در کابین (اهرم دنده خودرو)، می‌تواند ضریب دنده مدنظرش را انتخاب کند و سپس کلاچ را رها کند تا انتقال قدرت موتور به گیربکس دوباره انجام شود.
در قسمت های فوق صحبت کردیم که جهت انتقال قدرت موتور به طرف چرخ ها، بایستی به یک نوع سامانه کلاچ، مجهز باشند. گیربکس های اتوماتیک نیز، کلاچ های مخصوص خود را دارند. ولی با این تفاوت که در گیربکس های اتوماتیک، به کلاچ گیری توسط راننده نیازی نمی‌باشد و مجموعه جعبه دنده به صورت نسبتا هوشمند این کار را انجام می‌دهد.
گیربکس های اتوماتیک، ضریب دنده مورد نظرش را برحسب شرایط موجود انتخاب می‌کند. بدین سبب راننده در تغییر و انتخاب ضریب دنده و کلاچ گیری هیچ دخالتی ندارد. امروزه اکثر گیربکس های اتوماتیک، دارای قابلیت تغییر ضریب دنده به صورت دستی توسط راننده را دارند، که به آنها تیپ ترونیک گفته می‌شود. ولی در هر صورت کلاچ گیری توسط سامانه هوشمند جعبه دنده اتومات انجام می‌شود.
گیربکس ها چه دستی باشند و چه اتوماتیک، در هر صورت وظیفه یکسانی دارند. ولی در عملکرد متفاوت هستند و این سبب شده تفاوت های زیادی داشته باشند.
تفاوت در رانندگی با خودروی گیربکس اتوماتیک و گیربکس دستی، در میزان مصرف سوخت، مخارج تمام شده، سرعت، تمرکز و هیجان راننده و همچنین قدرت موتور برخی از آنها می‌باشد. مورد دیگر هم اینکه گیربکس اتوماتیک برخلاف گیربکس دستی، پدال کلاچ ندارد. بعلاوه اینکه در گیربکس دستی، ... مشاهده ادامه مطلب در قسمت آکادمی انتیراپ
