زنجیره ارزش مجموعه ای پیوسته از مراحلی میباشد که به منظور ایجاد یک محصول نهایی، از طراحی اولیه تا رسیدن به دست خریدار، صورت می‌گیرد و در هر مرحله از فرآیندهای آن، ارزشی به محصول افزوده می‌شود. مراحلی مثل منبع یابی، تولید و بازاریابی محصول.
هدف و منظور از تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش، بالابردن کارایی تولید میباشد که شرکت بتواند نهایت ارزش را با حداقل ترین هزینه ممکن ارائه نماید. ما در این مقاله آنچه که درباره زنجیره ارزش نیاز است، برایتان خواهیم آورد. پس در این مقاله با ما همراه باشید.
زنجیره ارزش یا Value Chain مجموعه پیوسته ای فعالیت ها و فرآیندهایی میباشد که یک کسب‌وکار برای به انجام رساندن آنها متعهد می‌شود تا به محصولات یا خدمات تولیدی خود، ارزش اضافه کند. این فعالیت ها، از نخستین مراحل (تامین مواد اولیه از تامین کنندگان) گرفته تا مراحل پایانی (که در واقع همان ارائه خدمات و تحویل کالا و خدمات پس از فروش میباشد)، در زمینه ایجاد ارزش پیش‌روی می‌کنند.
افزایش ارزش در قیمت نهایی محصول، نشان دهنده میزان سودآوری محصول و همچنین رضایت مشتری خود میباشد.
این زنجیره، شامل همه فعالیت‌هایی میباشد که برای ارائه محصول سازگار با خواست مشتری و نیاز آن، صورت می‌گیرد. این مراحل شامل اقداماتی نظیر لجستیک درونی، عملیات و تولید، لجستیک بیرونی، بازاریابی و فروش و بعلاوه خدمات پس از فروش میباشد. هرچقدر این فعالیت‌ها پیشرفته‌تر باشد، ارزش نهایی نیز افزایش می‌یابد.
تکیه و تاکید زنجیره ارزش، بر ایجاد مزیت رقابتی میباشد. این فرآیندها بر پایه عملکردهای اصلی، عملکردهای پشتیبانی، به ارزیابی کسب و کار، توانایی و نحوه بهبود آن و همچنین روش‌های افزایش ارزش کمک می‌کند.
دو مولفه ارزش نهایی محصول و هزینه صرف شده برای ایجاد ارزش، تفاوت هایی با یکدیگر دارند و این موضوع حاشیه سود محصول را مشخص می‌کند. از این رو با صرف هزینه ثابت، جهت ایجاد ارزش بیشتر، سود بیشتری ایجاد خواهد شد.
چارچوب ایجاد ارزش دارای 4 مؤلفه میباشد:
تجزیه و تحلیل Value Chain (VC)، روشی میباشد که کسب کارها با کمک آن می‌توانند فعالیت هایشان را جهت ایجاد محصول تجزیه و تحلیل نمایند. کسب و کارها بعد از تجریه و تحلیل فعالیت‌ها، می‌توانند از نتایج برای ارزیابی روش‌های بهبود مزیت رقابتی خود، استفاده نمایند.
مزیت رقابتی، چیزی است که سبب تمایز کسب و کار فرد از رقبا می‌شود. برای ایجاد کردن این مزیت، بایستی یک تصویر روشن از بازار هدف، منافعی که کالاهای تولیدی خود برای بازارهدف فراهم می‌نماید و درک کاملی از رقیب‌ها و پیشنهادشان داشت.
یک کسب و کار در چه زمینه هایی می‌تواند مزیت رقابتی داشته باشد:
مدل زنجیره ارزش دارای 2 سری فعالیت بنام های فعالیت اصلی و فعالیت پشتیبانی میباشد که سبب مرتبط شدن سیستم با تولید محصول ارزشمند، می‌شود. فعالیت‌های اصلی در مدل زنجیره ارزش، دارای 5 مرحله و همچنین فعالیت‌های پشتیبانی دارای 4 مرحله می‌باشند.
مراحل اصلی به ایجاد مزایای رقابتی و همچنین تولید ارزش ضروری، اختصاص می‌یابد.
1- لجستیک درونی: تمامی فعالیت‌های حمل و نقل، دریافت، انبارداری و همچنین نظارت بر مواد خام و قطعات اولیه.
2- عملیات: اقداماتی است که به مظور تبدیل مواد اولیه به کالاهای نهایی انجام می‌گیرد.
3- لجستیک بیرونی: فعالیت های بسته بندی، بارگیر، تحویل محصولات و همچنین توزیع آنها
