کالای متروکه به کالاهایی گفته میشود که صاحب آن کالا به هر دلیلی جهت ترخیص بار خود به گمرک مراجعه نکرده است. و یا صاحب کالا در فرستادن مدارک و اسناد مرتبط تاخیر داشته است. و یا دلیل دیگری که ممکن است وجود داشته باشد، این است که به علت نبود مجوزهای مورد نیاز، کالا به حالت متروکه در آمده باشد. البته دلایل دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشد مثلا محموله را واردکننده اظهار نکرده باشد و یا به دلیل اشتباهی در اقدامات حمل کننده، وارد کننده یا صادرکننده (تاجر) کالا صورت گرفته باشد و به هر نحو و دلیلی ترخیص کالا از گمرک انجام صورت نگرفته و به مدت 30 روز از زمان ورود آن کالا میگذرد.
در صنعت حمل و نقل، ملاحظات و حساسیت های بیشتری نسبت به انبار کردن محموله ها و کالاها وجود دارد. هر محموله یا کالایی که در مرحله ارسال متوقف میشود، هزینه به بار میآورد. به همین دلیل حاملان کالا نمی خواهند که کانتینر ها مدت زمان زیادی در انبار گمرک نگه داشته شوند. میزان خسارت وارد شده به حاملان بارها، به دلیل دیرکرد در تخلیه بار بیشتر از خود هزینه ها میشود.
کالاهای وارداتی به دلایل زیادی امکان دارد به کالای متروکه (Abandoned goods) تبدیل شوند. برای نمونه:
طبق ماده 34 قانون گمرکی، بالافاصله بعد از اعلام متروکه شدن کالا و قرار گرفتن کالا در لیست مربوطه، در قبض انبار، فروش و تاریخ متروکه شدن کالا ثبت میشوند.
طبق ماده 33 در قانون امور گمرکی، مسئول انجام فروش کالای متروکه (Abandoned goods) به عهده سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی است.
نکته! تمام پول به دست آمده از فروش کالای متروکه به گمرک تعلق نمیگیرد.
در صورتی که مالک کالا تا 2 سال بعد از متروکه شدن کالای خود با تحویل اسناد و مدارک لازمه مالکیت خود را اثبات کند، گمرک بعد از کسر کردن هزینههای مربوطه (تعرفه های گمرکی)، مبلغ باقی مانده از فروش کالا را به مالک کالا پرداخت میکند. که این هزینه شامل مواردی میشود که عبارتند از:
منبع: سامانه آنلاین خدمات حمل و نقل انتیراپ