کاپ قاعدگی یک فنجان با قابلیت انعطاف‌پذیری و جایگزینی است برای تامپون و نوار بهداشتی، که خانم‌ها در دوران قاعدگی خود از آن استفاده می‌کنند.
همان‌طور که از اسم آن (Menstrual Cups) برمی‌آید، این کاپ شبیه به یک فنجان است که معمولا از جنس سیلیکون یا لاستیک ساخته می‌شود.
کاپ‌های قاعدگی مانند سایر لوازم بهداشتی مزایا و معایبی دارند و اگر شما در پی کسب اطلاعاتی در مورد آن هستید بهتر است تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
کاپ یا فنجان قاعدگی وسیله‌ای است که بانوان در دوران پریودی خود از آن استفاده می‌کنند. تامپون و پدهای بهداشتی، خون را به خود جذب می‌کند ؛ اما این فنجان خون و سایر مایعات خارج‌شده از رحم را جمع‌آوری می‌کند. بسته به میزان خونریزی، هر 6 الی 12 ساعت، ، نیاز به تخیله‌‌ی کاپ و استفاده‌ی مجدد از آن دارید.
جنس این کاپ از لاستیک یا سیلیکون است و درصورت حساسیت به لاتکس برای پیش‌گیری از وقوع هر مشکلی بهتر است کاپ سیلیکونی خریداری کنید.
نحوه‌ی استفاده از کاپ قاعدگی چگونه است؟
اگر قبلا از تامپون استفاده کرده باشید استفاده از کاپ قاعدگی برای شما راحت خواهد بود. مراحل استفاده از این کاپ به این ترتیب است:
برای یادگیری بهتر، به ویدیو‌هایی که نحوه‌ی استفاده از فنجان قاعدگی را آموزش می‌دهند، رجوع کند.
اگر کاپ را به‌دستی استفاده کرده باشید، باید بدون احساس آن، به‌راحتی حرکت کنید و قادر باشید بدون افتادن آن بایستید، بنشینید و حتی بپرید و کارهای روزمره‌ی خود را انجام دهید.
اگر باز هم در استفاده از آن مشکل داشتید بهتر است از پزشک زنان مشورت بگیرید.
برای خارج کردن فنجان قاعدگی به این شیوه عمل کنید:
اگر کاپ را به‌درستی تمیز و استریل نکنید ممکن است سبب ایجاد عفونت شود؛ پس توصیه می‌شود برای پیش‌گیری از عفونت، آن را به‌شیوه‌ای که در ادامه ذکر می‌شود شست‌وشو دهید و استریل کنید:
مقداری آب را روی اجاق گاز قرار دهید و آن را بجوشانید و کاپ در داخل آن قرار دهید. بعد از 10 الی 15 دقیقه می‌توانید کاپ را از ظرف در حال جوشیدن خارج کنید و اجازه دهید در هوا خشک شود.
جوشاندن فنجان قاعدگی کاملا بی‌خطر است؛ اما باید مراقب باشید که آب موجود در داخل ظرف خشک نشود.
در ادامه به تعدادی نکته‌ی کاربردی و مهم برای شست‌وشوی کاپ اشاره می‌کنیم:
شما می‌توانید به‌راحتی کاپ خود را در داخل سینک توالت بشویید. برای جلوگیری از ایجاد لکه در آن بهتر است ابتدا آن را با آب سرد بشویید و بعد برای ضدعفونی کردنش به شست‌وشو با آب گرم ادامه دهید.
ذکر این نکته ضروری است که اگر کاپ شما سوراخ‌های کوچکی بر روی لبه‌ی خود دارد حتما آن‌ها را تمیز نگه دارید. این سوراخ‌ها برای مهروموم و جلوگیری از نشت ایجاد شده‌اند.
جنس این کاپ‌ها سیلیکونی و مقاوم در برابر انواع باکتری‌ها هستند؛ بنابراین نیازی نیست که پس از هر بار خالی‌کردن، آن را با آب بشویید.
درصورت نداشتن دسترسی به آب می‌توانید کاپ را با دستمال توالت تمیز کنید.
شست‌وشو در این مرحله نیز کاملا مشابه شست‌وشوی قبل از مصرف است. به این صورت که فنجان قاعدگی را به مدت 10 الی 15 دقیقه داخل یک ظرف آب در حال جوشیدن قرار می‌دهید.
کاپ نباید برخوردی به ته و کناره‌های ظرف داشته باشید. برای این کار می‌توانید از یک همزن استفاده کنید و کاپ را در آب نگه داید و از برخورد آن با اطرف و کف ظرف جلوگیری کنید.
نکته:
اکثر کاپ‌ها با یک کیسه برای نگهداری به فروش می‌رسند، درصورتی‌که کاپ شما فاقد این کیسه است، می‌توانید از هر کیسه‌ای که قابلیت انقال هوا را دارد استفاده کنید تا از کاپ خود در برابر میکروب‌ها و کثیفی‌ها جلوگیری کنید.
کیسه را در مکانی خشک و سرد نگه دارید.
بهترین شوینده برای شستن فنجان قاعدگی چیست؟
بهترین شوینده برای شستن کاپ‌های قاعدگی، آب است؛ اما برای حفظ کاپ می‌توانید از محلول‌های تمیزکننده‌ی کاپ استفاده کنید. اگر به این شوینده‌ها دسترسی نداید می‌توانید از یک صابون ملایم، بدون روغن و بدون بو استفاده کنید.
برخی از شوینده‌ها ممکن است سبب تحریک و آسیب کاپ شوند؛ بنابراین از استفاده از آن‌ها پرهیز کنید. در ادامه به تعدادی از این شوینده‌ها اشاره می‌کنیم:
فنجان‌های قاعدگی نیز مانند سایر لوازم بهداشتی مزایا و معایبی دارند، که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
مقرون‌به‌صرفه است:برخلاف نوار بهداشتی و تامپون که یکبارمصرف هستند و باید به‌طور دائم خریداری شوند، کاپ‌ها قابلیت شست‌وشو و قابلیت استفاده‌ی مجدد دارند و شما می‌توانید برای مدت‌ها از آن‌ها استفاده کنید؛ بنابراین نیاز به هزینه‌ی زیادی ندارند.
نیاز کمتری به تعویض دارد: یک فنجان قاعدگی می‌تواند 30 تا 60 گرم خون را درون خود نگه دارد، بنابراین بسته به میزان خونریزی می‌توانید تا 12 ساعت بدون نیاز به تخلیه از آن استفاده کنید.
نکته: توصیه می‌شود در دفعات اولیه‌ی استفاده از کاپ، هر سه یا چهار ساعت آن را تخلیه کنید تا نسبت به میزان خونریزی و میزان پرشدن آن درک بهتری داشته باشید.
با محیط زیست سازگار است: باتوجه به اینکه از این کاپ‌ها به‌دفات می‌شود استفاده کرد، زباله‌ی کمتری ایجاد می‌شود و آسیب کمتری به محیط زیست وارد می‌شود.
استفاده از آن راحت است و آسایش را به‌همراه دارد: استفاده از کاپ قاعدگی و نحوه‌ی شست‌وشوی آن بسیار راحت است. همچنین شما می‌توانید با استفاده از این کاپ در دوران پریودی، استخر را در برنامه‌ی خود قرار دهید.
امکان برقراری رابطه‌ی جنسی در زمان استفاده را دارد: شما می‌توانید از کاپ یکبار مصرف و منعطف در زمان برقراری رابطه جنسی هم استفاده شود. در طول رابطه این کاپ احساس نمی‌شود و نشتی هم نخواهد داشت.
امکان استفاده‌ی هم‌زمان با IUD را دارد: در گذشته برخی براین باور بودن که استفاده از فنجان قاعدگی سبب خارج‌شدن IUD می‌شود؛ اما طبق مطالعات صورت‌گرفته چنین امری غیرممکن است و شما با خیال راحت می‌توانید از هر دوی آن‌ها به‌صورت هم‌زمان استفاده کنید.
قابل اطمینان است: یک از عفونت‌های خطرناک مربوط به محصولات پریودی، سندروم شوک سمی است. این شوک معمولا در اثر باقی‌ماندن تامپون در واژن اتفاق می‌افتد. در موارد بسایر نادر، این نوع از عفونت بر اثر استفاده از کاپ قاعدگی نیز گزارش شده است. طبق مطالعات و بررسی‌های مجله‌ی Lancet خطر بروز شوک سمی بر اثر استفاده از فنجان قاعدگی بسیار پایین است.
علاوه بر مضراتی که در بالا به آن اشاره شد، استفاده از آن در برخی از افراد ممنوع است. که در ادامه به آن می‌پردازیم:
اغلب تولیدکنندگان، کاپ یا فنجان قاعدگی را در دو سایز 1 و 2 تولید می‌کنند. قطر این دو سایز به‌ترتیب 40 و 45 میل‌متر است. همان‌طور که متوجه شدید تفاوت زیادی بین این دو سایز وجود ندارد و اغلب بانوان می‌توانند از هر دو سایز استفاده کنند.
توصیه می‌شود خانم‌های زیر 30 سال که زایمان طبیعی نداشته‌اند از سایز 1 و خانم‌های بالای 30 سال و کسانی که زایمان طبیعی داشته‌اند از سایز 2 استفاده کنند.
انتخاب سایز مناسب به محل قرارگیری دهانه‌‌رحم و نیز میزان خونریزی بستگی دارد. اگر خونریزی شما زیاد است می‌توانید از سایز 2 استفاده کنید.
برای اطمینان بیشتر در انتخاب سایز می‌توانید با یک پزشک زنان مشورت کنید.
لونت: این محصول فاقد هرگونه مواد شیمایی است و از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار می‌باشد.
دیواکاپ: این کاپ از سیلیکون شفاف ساخته و نسبت به دیگر برندها قیمت مناسبی دارد.
لیلی اینتیما: این محصول برای افرادی که دهانه‌ی رحم آن‌ها نسبتاً بالا است، مناسب می‌باشد.
فلکس: این محصول به‌علت داشتن ساقه‌ی بلند، برای افراد مبتدی مناسب است.
سالت: این برند، محصولات خود را از سیلیکون بسیار نرم تهیه می‌کند؛ بنابراین افرادی که مثانه‌ی حساسی دارند، به‌راحتی می‌توانند از آن استفاده کنند.
کاپ قاعدگی باید در داخل واژن قرار بگیرد و در این فرایند ممکن است، پرده‌ی بکارت تحت فشار قرار گیرد و حتی پاره شود. البته پرده‌ی بکارت در افراد مختلف از نظر اندازه، شکل و ضخامت متفاوت است و نمی‌توان دقیقا گفت که حتما پاره خواهد شد. اما، استفاده از این کاپ ممکن است خطر آسیب به پرده‌ی بکارت را افزایش داد.
در میان این سه هیچ گزینه‌ی بهتری وجود ندارد چون ممکن است استفاده از کاپ برای فردی مناسب و برای دیگری خطرساز باشد یا بالعکس. بنابراین، بسته به مزایا و معایب هر یک و مشورت با پزشک، شما می‌توانید محصول مناسب برای خود را انتخاب کنید.
کاپ قاعدگی به‌عنوان یکی از نوآورانه‌ترین محصولات بهداشتی قاعدگی، توانسته است جایگاه ویژه‌ای در میان زنان در سراسر جهان پیدا کند.
این محصول به‌دلیل مزایایی همچون صرفه‌جویی اقتصادی، سازگاری با محیط زیست، کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های قارچی و سهولت استفاده، انتخاب مناسبی برای بسیاری از افراد است. با این حال، استفاده از آن ممکن است برای برخی افراد، به‌خصوص باکره‌ها یا کسانی که به‌دلیل شرایط خاص پزشکی دچار حساسیت هستند، چالش‌برانگیز باشد.
بنابراین، آگاهی از نحوه‌ی استفاده‌ی صحیح، انتخاب سایز مناسب و مشاوره با پزشک می‌تواند به بهبود تجربه‌ی استفاده و کاهش مشکلات احتمالی کمک کند. در نهایت، انتخاب کاپ قاعدگی یک تصمیم شخصی است که به نیازها، راحتی و شرایط فردی بستگی دارد. افزایش آگاهی در مورد این محصول و آموزش صحیح می‌تواند به زنان کمک کند تا با اطمینان بیشتری تصمیم‌گیری کنند و در عین حال از فواید آن بهره‌مند شوند.
آیا دستشویی رفتن با کاپ قاعدگی امکان‌پذیر است؟
بله، کاپ در داخل واژن افراد قرار می‌گیرد و به‌هیچ‌عنوان محل خروج ادرار را نمی‌پوشاند؛ بنابراین شما مشکلی در هنگام ادرارکردن نخواهید داشت.
آیا استفاده از فنجان قاعدگی دردناک است؟
درصورتی‌که کاپ را به‌درستی در داخل واژن قرار دهید، دردی حس نخواهید کرد.
چه مدت می‌توان فنجان قاعدگی را در داخل واژن نگه داشت؟
شما می‌توانید بین 6 تا 12 ساعت از این کاپ استفاده کنید، این موضوع کاملا به میزان خونریزی شما بستگی دارد.
آیا ممکن است استفاده از کاپ‌های قاعدگی سبب بروز سندروم شوک سمی شود؟
سندروم شوک سمی، نوعی عفونت باکتریایی خطرناک است که معمولا در اثر استفاده از تامپون به وجود می‌آید. احتمال ابتلا به این سندروم در اثر استفاده از کاپ بسیار پایین است.
آیا ممکن است فنجان قاعدگی سبب ایجاد عفونت ادراری شود؟
این کاپ‌ها به‌خودی‌خود سبب عفونت ادراری نمی‌شود، ولی ممکن است در هنگام قراردادن آن در داخل واژن، دست‌های شما آلوده باشد و در پی آن به عفونت دچار شوید. بنابراین، حتما قبل از استفاده دست‌های خود را به‌خوبی بشویید.
