مصرف دخانیات، چالشی فراگیر در کل دنیا
فراگیر شدن مصرف دخانیات یکی از بزرگترین تهدیدات برای بهداشت عمومی است که جهان تاکنون با آن دست و پنجه نرم کرده است. مصرف دخانیات (اعم از انواع توتون و تنباکو و سیگار و قلیان الکتریکی) سالانه بیش از 8 میلیون نفر را به کام مرگ می‌کشاند، از جمله حدود 1.2 میلیون مرگ افرادی که صرفا در معرض دود دخانیات قرار می‌گیرند.
· دخانیات بیش از نیمی از مصرف کنندگانش را می‌کشد.
· در سال 2020، 22.3 درصد از جمعیت جهان، 36.7 درصد از مردان و 7.8 درصد از زنان جهان از دخانیات استفاده می‌کردند.
لازم است بدانیم که همه اشکال تنباکو مضر هستند و هیچ سطح از ایمنی و سلامتی از قرار گرفتن در معرض دخانیات وجود ندارد. کشیدن سیگار رایج‌ترین شکل مصرف تنباکو در سراسر جهان است. سایر محصولات دخانیات عبارتند از: قلیان، انواع محصولات تنباکوی بدون دود گیاهی، سیگار برگ پهن و نازک، توتون رولی، پیپ، بیدی، سیگار کرتک یا سیگار میخک و انواع ویپ و سیگار الکتریکی.
مصرف دخانیات در چه کشورهایی رایج تر است؟
بیش از 80 درصد از 1.3 میلیارد مصرف‌کننده دخانیات در سراسر جهان در کشورهای با درآمد کم و متوسط زندگی می‌کنند و بیشترین میزان بیماری و مرگ‌ومیر ناشی از دخانیات در همین نقاط است. در واقع انحراف مخارج خانوار از نیازهای اولیه مانند غذا و سرپناه به سمت دخانیات، یکی از عواملی است که به ایجاد فقر کمک می‌کند.
هزینه‌های اقتصادی مصرف دخانیات قابل توجه است و شامل هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی برای درمان بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات و همچنین سرمایه انسانی از دست رفته ناشی از عوارض و مرگ‌ومیر ناشی از دخانیات است.
نگاهی به آمار و ارقام تولید دخانیات در جهان
تنباکو یک محصول گیاهی است که عمدتاً حاوی نیکوتین، سلولز، آمونیاک و پروتئین است. برای اینکه تنباکو برای مصرف انسان مناسب باشد، برگ‌های توتون را پس از چیدن در گیاه و جدا کردن آن از ساقه، خشک می‌کنند. محصولات مختلفی را می‌توان از برگ‌های خشک فرآوری شده از جمله سیگار، سیگار برگ، آدامس (تنباکوی جویدنی)، توتون پیپ و توتون قلیان تولید کرد. این ماده عمدتاً برای محرک آلکالوئید نیکوتین مصرف می‌شود و با بسیاری از بیماری‌های قلبی و ریوی از جمله سرطان مرتبط است.
تولید دخانیات و توتون عمدتاً در مناطقی با آب‌وهوای معتدل و آفتابی متمرکز است که برای کشت گیاهان تنباکو مناسب است. کشورهایی که بیشترین میزان تولید دخانیات در دنیا را دارند عبارتند از چین، هند و برزیل، و بعد از آنها نیز آمریکا در رده چهارم قرار دارد.
صنعت جهانی دخانیات در سال 2020 تقریباً شش میلیون تن تنباکو تولید کرد. کشور چین پیشرو در تولیدکننده تنباکو در سراسر جهان است که بیش از یک سوم از میزان تولید جهانی در سال 2020 را به خود اختصاص داده است. همچنین کشورهای برزیل و هند، دو تولیدکننده بزرگ دیگر بودند. همچنین کمپانی پیشتاز در تولید دخانیات در سراسر جهان، British American Tobacco بود که در سال 2020 حدود 33 میلیارد دلار فروش خالص داشته است. با کمتر از 30 میلیارد دلار فروش، Philip Morris International دومین کمپانی پیشرو در میان شرکت‌های دخانیات در سراسر جهان در آن سال بود.
چه کشورهایی بیشتر سیگار می‌کشند؟
بطور کلی بالاترین میزان مصرف سیگار در جنوب شرقی آسیا و منطقه بالکان اروپا مشاهده می‌شود. کشورهای اروپای غربی و قاره آمریکا نرخ مصرف دخانیات پایین‌تری دارند، اگرچه شیلی یکی از بالاترین نرخ‌های مصرف سیگار در جهان را دارد. از پنج کشور اول با بالاترین میزان مصرف سیگار در جهان در سال 2018، سه کشور در جزایر اقیانوس آرام، یک کشور در جنوب شرقی آسیا و یک کشور در آمریکای جنوبی قرار دارند.
نرخ استعمال دخانیات در سراسر جهان به دلیل افزایش آموزش در مورد اثرات دخانیات و کمپین‌های ضد دخانیات کاهش یافته است. در سال 2000 میزان مصرف سیگار در بریتانیا 38 درصد بود، که به 19.2 درصد کاهش یافته است. در جدول زیر ده کشور اول در مصرف دخانیات را با هم می‌‌بینیم:
