دولت برای تامین منابع مالی خدماتی که در اختیار شهروندانش قرار می دهد از منبعی به نام مالیات کمک میگیرد درواقع می توان گفت مالیات هزینه ای است که افراد حقیقی و حقوقی برای کمک به تامین مالی خدمات عمومی جامعه پرداخت می کنند. باید یادآور شویم که هرگونه اهمال و عدم پرداخت مالیات از سوی فرد حقیقی و حقوقی شامل جریمه خواهد شد. آگاهی از انواع جرایم مالیاتی و جرایم مالیاتی قابل بخشش می تواند راهگشای افراد و شرکت ها برای حل مسائل مالیاتی باشد.
جرایم مالیاتی در اثر عدم پرداخت مالیات و یا ارائه ی مبهم درآمد برای شرکت ها و سازمان ها بوجود می آید که این جرایم آسیب زیادی به منابع مالی شرکت و اقتصاد جامعه وارد می کند در نتیجه اعمال و اجرای قوانین جرایم مالیاتی می تواند تا حد بسیاری از بروز این جرایم جلوگیری کند. همچنین دولت برای تشویق موسسات و شرکت هایی که دارای جرایم مالیاتی هستند شرایطی را برای بخشودگی مالیاتی در نظر دارد که بر اساس نوع جرم متفاوت است که در ادامه ی مطلب به آن ها می پردازیم. نخست باید بدانیم که جرایم مالیاتی به چند دسته تقسیم می شود.
جرایم مالیاتی را می توان به دسته جرایم عملکردی و موضوعی تقسیم بندی کرد. جرایم موضوعی به جرایمی که به موضوعات مالیاتی خاص نظیر فرار مالیاتی اشاره دارد می پردازد، اما جرایم مالیاتی عملکردی به جرایمی اطلاق می شود که منجر به نقض اجرای مقرارت مالیاتی و عدم انجام تکالیف مالیاتی شده اند مانند عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی.
باید به این نکته اشاره کرد که علاوه بر تقسیم بندی بالا جرایم مالیاتی را می توان به دو دسته ی جرایم مالیاتی قابل بخشش و جرایم مالیاتی غیرقابل بخشش نیز دسته بندی کرد. دولت همه ساله در دهه فجر و هفته ی دولت شرایطی را برای بخشودگی جرایم مالیاتی در نظر می گیرد که افراد حقیقی و حقوقی می توانند از این فرصت استفاده کنند.
بیشترین جرایم مالیاتی که در ایران رخ می دهد می توان به مواردی چون؛ تسلیم نکردن اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر،کتمان تراکنش‌های بانکی به سازمان امور مالیاتی،پرداخت نکردن مالیات قطعی و ابرازی در موعد مقرر، پنهان کردن درآمد، ارائه هزینه‌های غیرواقعی، عدم ارسال اطلاعات و مدارک مالیاتی، انجام ندادن تکالیف مالیات بر ارزش‌افزوده، عدم پرداخت مالیات بر املاک و مالیات بر ارث و وصیت و ... اشاره کرد.
حال این سوال مطرح می شود که آیا جرایم گفته شده در بالا شامل بخشودگی مالیاتی خواهند شد ؟ شرایط این بخشودگی و درصد جریمه ی آن به چه صورتی خواهد بود؟ برای پیدا کردن پاسخ این پرسش ها به جدول زیر مراجعه نمایید:
1 تسلیم نکردن اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر-20درصد جریمه-ارائه اظهارنامه در زمان تمدید شده و پرداخت جریمه
2 کتمان تراکنش‌های بانکی به سازمان امور مالیات-20درصد جریمه- اعلام تراکنش‌های بانکی و پرداخت جریمه تا آخر بهمن ماه سال‌جاری
3 پرداخت نکردن مالیات قطعی و ابرازی در موعد مقرر-10 درصد جریمه-پرداخت کامل مالیات و جریمه قبل از تاریخ تعیین شده
4 پنهان کردن درآمد-50 درصد جریمه-اصلاح اظهارنامه و پرداخت مالیات و جریمه
5 ارائه هزینه‌های غیرواقعی-50 درصد جریمه- اصلاح اظهارنامه و پرداخت مالیات و جریمه
6 عدم ارسال اطلاعات و مدارک مالیاتی -10 درصد جریمه-ارسال اطلاعات و مدارک مالیاتی و پرداخت جریمه تا آخر بهمن ماه سال‌جاری
7 انجام ندادن تکالیف مالیات بر ارزش‌افزوده-۱۰ تا ۱۰۰ درصد جریمه-عدم اعتراض یا انصراف از اعتراض و پرداخت یا ترتیب پرداخت مالیات و عوارض تا شش ماه از تاریخ ابلاغ بخشودگی تا میزان صد درصد
8 عدم پرداخت مالیات بر املاک و مالیات بر ارث و وصیت-۱۰ تا ۱۰۰ درصد جریمه-پرداخت بدهی مالیاتی و عوارض و جریمه تا آخر بهمن ماه سال‌جاری
روند ثبت بخشودگی مالیاتی
· شرایط بخشودگی: مودیان باید شرایط لازم برای بخشودگی مالیاتی را دارا باشند مثلا دلیل عدم پرداخت مالیات به علت مشکلات اقتصادی یا مشکلاتی خارج از حوزه ی اختیار آن شرکت و کسب و کار بود ه باشد.
· ارائه مدارک و مستندات: ارائه سند و مدارک برای اثبات دلیل گفته شده از سوی مودی و همچنین ارائه ی مدارک مالی
· تشخیص بررسی مستندات ارائه شده از سوی اداره ی مالیات
· کمک گرفتن از مشاوره مالیاتی: در این مرحله مشاور مالیاتی می تواند با توجه به تجربه و آگاهی خود در این زمینه توافق را به سود مودی پیش ببرد.
· تصویب یا رد بخشودگی : در گام آخر اداره ی مالیات با در نظر درگرفتن دلایل و مدارک بخشودگی را تصویب یا رد می نماید.
