خلاصه فصل دوم بیو مکانیک ورزشی

حرکت چیست؟ جا به جا شدن یا انتقال جسم از نقطه ی به نقطه دیگر نسبت به یک مرجع.

* حرکت هر جسم در فضا؛ طی زمان معین به وقوع می پیوندد.

مرجع چیست؟ نقطه یا محلی است که جا به جایی جسم را نسبت به آن می سنجند.

مرجع به دو قسمت تبدیل می شود؛

الف : مرجع متحرک

ب : مرجع ثابت

* برای تجزیه و تحلیل بیو مکانیکی حرکات ورزشی نیاز به علم کالبد شناسی داریم.

شاخه های علم کالبد شناسی :

1- استخوان شناسی Osteology

2- مفصل شناسی Arthrology

3- عضله شناسی Myology

4- عصب شناسی Neurology

روش های توصیف حرکت را نام ببرید؟

1- حالت آناتومیکی Anatomical : حالت اولیه حرکت است که همه حرکات نسبت به آن سنجیده می شوند.

*در حالت آناتومیکی؛ همه مفاصل در حالت طبیعی قرار دارند بدون این که حالتی در آن ها دیده شود.

2- حالت عادی fundamental

* تفاوت حالت عادی و حالت آناتومیک در نحوه ی قرار گیری دست ها است

در حالت آناتومیک؛ دست ها باز

در حالت عادی؛ دست ها عرض شانه

صفحات حرکتی را نام ببرید؟

1- صفحه سهمی یا ساجیتال Sagittal:

صفحه‌ی که بدن انسان را به دو قسمت راست و چپ تقسیم می کند.

* در بدن انسان فقط یک صفحه ساجیتال اصلی و جود دارد که بدن را به دوقسمت مساوی تقسیم می کند.

2- صفحه‌ی افقی (Transverse) یا هوریزنتال Horizontal: صفحه ی که به صورت افقی از بدن انسان عبور می کند و بدن را به دوقسمت بالا و پایین تقسیم می کند.

3- صفحه ی جانبی (Lateral) یا فرونتال Frontal یا کرونال: صفحه‌ی که بدن انسان را به دو قسمت قدامی «جلو» و خلفی «پشت» تقسیم می کند.

محور های حرکتی بدن انسان را نام ببرید؟

1- محور ساجیتال : بر سطح فرونتال عمود می شود.

* برای دیدن حرکت حول محور ساجیتال؛ باید از روبه رو یا پشت نگاه کنیم.

حرکاتی را که حول محور ساجیتال انجام می شوند را نام ببرید؟

1- دور شدن Abduction

2- نزدیک شدن Adduction

3- دور شدن بیش از اندازه HyperAbduction

4- نزدیک شدن بیش از اندازه HyperAdduction

5- خم شدن جانبی Lateral Flexion

2- محور عمودی یا ورتیکال : بر سطح هورزینتال عمود می شود.

* برای دیدن حرکت حول محور ورتیکال؛ باید از بالا و پایین نگاه کرد.

حرکاتی را که حول محور ورتیکال انجام می شوند را نام ببرید؟

1-چرخش به چپ یا راست Rotationtoleftorright

2- چرخش به داخل یا خارج Lntemalrotation یا Extemalrotation

3- محور فرونتال : بر سطح ساجیتال عمود می‌شود

*برای دیدن حرکت حول محور فرونتال؛ باید از پهلو نگاه کرد.

حرکاتی را که حول محور فرونتال انجام می شوند را نام ببرید؟

1- تا شدن Flexion

2- باز شدن Extension

3- خم شدن بیش از اندازه Hyper Flexion

4- باز شدن بیش از اندازه Hyper Extension

انواع حرکت را نام ببرید؟

1- حرکت انتقالی یا خطی : کلیه ی اجزا جسم دقیقا مسافت یکسانی را در جهت و زمان مشابهی طی می کنند.

* راه ارزیابی خط فرضی؛ کشیدن خط فرضی مستقیم بر روی جسم است

.

* واحد های اندازه گیری خط فرضی را نام ببرید؟

1- سانتی متر

2- متر

3- کیلو متر

* حرکت انتقالی به دوقسمت دارد

الف : حرکت انتقالی مستقیم الخط : سیستم در یک مسیر خطی مستقم حرکت می کند.

ب: حرکت انتقالی منحنی الخط : جسم مسیر منحنی را طی می‌کند.

2- حرکت دورانی یا چرخشی یا زاویه ی : حرکتی که در آن جا به جایی جسم حول محور ثابت انجام گرفته باشد و منتهی به حرکت زاویه ی یا چرخشی شود.

* همه حرکات زاویه ی در بدن انسان حول محور مفاصل انجام می شود.

* محور چرخش چیست؟ محلی است ثابت که حرکت دورانی حول آن انجام می شود.

*شعاع چرخش چیست؟ فاصله محور چرخش تا نقاط ذکر شده را می گویند.

واحد های اندازه گیری حرکت دورانی را نام ببرید؟

1- درجه

2- رادیان یا چرخش

3- حرکت عام یا متداول Ceneralmotion : از ترکیب دو حرکت انتقالی و چرخشی به و جود می آید.

* حرکت عام یا متداول در حرکات ورزشی از عمومیت بیشتری بر خوردار است.

گیت Cait چیست؟ روش راه رفتن است.

سیکل کامل راه رفتن را نام ببرید؟

1- تماس پاشنه با زمین Heelcontact

2- تماس کف پا بازمین FootFlat

3- جدا شدن پاشنه از زمین HellOff

4- جدا شدن انگشت شصت از زمین ToeOff

5- تاب خوردن Swing

6- تماس پاشنه پا با زمین Heelcontact

قدم Stop چیست؟ فاصله بین برخورد پاشنه یک پا و برداشتن پنجه ی گای دیگر است.

گام Stride چیست؟ فاصله بین دو برخورد متوالی پاشنه یک پا می باشد.

* در یک سیکل کامل راه رفتن «گیت Cait» هرگام «Stride» از دو قدم «Stop» تشکیل می شود.

فاز های کامل راه رفتن را نام برید؟

1- فاز سکون یا استانس Stance: این فاز 60 % زمان هر سیکل را تشکیل می دهد.

مراحل فاز استانس را نام ببرید؟

الف: تماس پاشنه پا با زمین Heelcontact
ب: تماس کف پا بازمین FootFlat
ج: میانه MidStance
د: جدا شدن پاشنه از زمین HellOff
پ: برداشتن پنجه از زمین ToeOff

2- فاز تاب خوردن یا سوئینگ Swing: این فاز 40% زمان هر سیکل را تشکیل می دهد.

مراحل فاز سوئینگ را نام ببرید؟

الف: شتاب گرفتن Acceleration
ب: نوسان وسط MidSwing
ج: کاهش سرعت Deceleration

* وقتی پای راست در فاز استانس است؛ پای چپ در فاز سوئینگ است.
* در لحظه ی برخورد پاشنه یک پا به زمین؛ پنجه پای دیگر در حال برداشته شدن از زمین است.
* لحظه ی برخورد پاشنه یک پا بازمین و برداشتن پنجه ی پای مقابل را DoubleSupprt می گویند که در آن هر دو پا روی زمین قرار می گیرد و مرکز سقل بدن در پایین ترین وضعیت خود قرار می گیرد. «زمان آن حدود 18% تا 22 % است»

* زاویه FootAngle چیست؟ زاویه بین مسیر حرکت و محور طولی استخوان های کف پا است « حدود 15 درجه تا 20 درجه است»
* عرض قدمStepWidth چیست؟ فاصله دو پاشنه ی پا در حال حرکت را می گویند. « حدود 8 سانتی متر تا 10 سانتی متر است»
* ریتم یا آهنگ راه رفتن Cadence به تعداد قدم ها در دقیقه گفته می شود. به سن و جنس بستگی دارد.
به طور طبعی در مردان؛ 113 قدم،و در زنان؛ 118 قدم است.
* سرعت راه رفتن برای مردان : 1/37 است
سرعت راه رفتن برای زنان : 1/23 است
* سرعت قهرمانان ورزش پیاده روی 4/5 است.
* تفاوت دویدن و راه رفتن چیست؟ در تمام مراحل راه رفتن حداقل یک اندام روی زمین قرار دارد اما در دویدن دریک مرحله هیچ یک از اندام تحتانی با زمین تماسی ندارد.

مولفه‌های راه رفتن را نام ببرید؟

1- چرخش لگن HiprTation: باعث چرخش لگن حول محور طولی می شود، و مفصل ران در حالت سوینگ را به جلو می برد.
*در هر گام درجات کمتری از فلکسیون « خم کردن» و اکستانسیون «راست کردن» مفصل ران مورد نیاز است، زیرا مقدار زیادی از طول گام را چرخش لگن انجام می دهد.
*به واسطه ی درجات زاویه‌ی کم تر در مفصل ران؛ از حرکات عمودی تنه کاسته می شود.

2- کج شدن لگن یا تلیت لگن Pelvictilt:
بالا رفتن مفصل ران در فاز استانس به لگن اجازه می دهد تا در طرف دیگر که ساق پا مشغول سوئینگ و جلو رفتن است، کج شود.
* کج شدن لگن؛ توسط عضلات آداکتور « دور کننده» که در فاز سوئینگ قرار دارند کنترول شده و باعث می شود مرکز ثقل از مفصل ران پایین تر باقی بماند.
* با پایین آمدن مفصل ران در فاز سوئینگ؛ مفصل زانو خم شده و مفصل مچ پا دورسی فلکشن می کند تا از برخورد پا با زمین جلو گیری کند. « دورسی فلکشن یعنی فشردن پاشنه پا به زمین و بالا بردن انگشتان پا»

3- خم شدن یا فلکشن زانو در فاز استانس : در مرحله MidStance که مفصل زانو به صورت تدریجی از فلکسیون به اکستانسیون می رود و از بالا رفتن بیش از حد ران جلو گیری می کند.

4- مکانیسم مچ پا : با برخورد پاشنه پا به زمین؛ طول ساق پا کمی زیاد می شود، به همین دلیل مفصل ران در شروع فاز استانس بالا نمی آید.

5- اواخر فاز استانس « زمانی که پاشنه پا زمین را ترک می کند» طول موثر ساق پا افزایش می یابد و علت این امر؛ رفتن پنجه پا به پلانترفلکشن است « پلانتر فلکشن یعنی قسمت بالای پای شما از ساق پا فاصله می گیرد»
6- جا به جایی طرفی لگن LateralDisplacemen: قاعده را رفتن کم است به همین دلیل جابه جایی لگن کاهش می یابد.
* قاعده راه رفتن یا عرض طبیعی بین دو قدم حدود 8 ثانتی متر است به همین دلیل میزان جا به جایی مرکز ثقل به طرف اندام در حالت استانس زیاد نیست.

*حداکثر بالا رفتن مرکز ثقل انسان در MidStance است
حداکثر پایین آمدن مرکزثقل بدن در Double Support است « دابل ساپورت یا تداخل فاز استانس دو پا یعنی زمانی که هر دو پا روی زمین قرار دارد»
*مرکز ثقل در صفحه کرونال «فروتنال» حرکت می کند و هنگامی که تند است مسیر آن «U» شکل است و هنگامی که کند است مسیر حرکت آن به صورت عدد «8» است.
* بالا و پایین رفتن عمودی مرکز ثقل در «صفحه ساجیتال» به صورت یک منحنی سینوسی است و اندازه 5 ثانتی متر است.
* مفصل مچ پا در لحظه بر خورد پا به زمین به حالت 90 درجه است.
*پس از مرحله Foot Flat استخوان درشت نی Tibia روی پا ثابت شده و بر روی زمین قرار می‌گیرد.
*مفصل ران در 2سوم مدت زمان سیکل گیت درجاتی از فلکسیون به خود می گیرد.

تار های عضلانی یا فیبر های عضلانی Musclefibretype رانام ببرید؟

1- تار یا فیبر های عضلانی کند انقباض Slowtwich یا «ST» : اگر در عضله ی بیشتر باشد؛ تحمل عضله در برار خستگی زیاد تر است.

* برای حفظ وضعیت بدن Posture طراحی شده اند.

* دارای میو گلو بین، اکسیژن و میتو کندری زیاد هستند. و انرژی از دست رفته را به راحتی جایگزین می کنند.

* زمانی طولانی دارند و قادرند به دفعات زیاد تا قبل از خسته شدن منقبض شوند « زمان آن ها 75میلی ثانیه است»

* زمان استراحت آن ها کوتاه است و رنگ قرمز و تیره این عضلات به دلیل و جود میو گلوبین است.

* بیشتر در فعالیت های که زمان طولانی و شدت پایین دارند به کار می روند مثل دو های مارتن یا شنا در مسافت طولانی

*ستون فقرات و عضلات دوقلوی پا عضلات کند انقباظ هستند

2- تارها یا فیبر های عضلانی تند انقباض یا «FT» :

الف : تار های عضلانی llA : پهن و سفید رنگ هستد و مدت انقباض و استراحت کوتاه تری نسبت به تار های قرمز «ST» دارند« 1 سوم تار های قرمز هستند»

* با اتمام ذخایر گلیگوژنی زمان خستگی فرا می رسد به همین علت مقاومت این نوع تار ها در برابر خستگی زیاد نیست.

ب: تار های عضلانی IIB : دارای بیشترین سرعت انقباض در بین تار های عضلانی هستند و کمترین زمان استراحت را دارند. و زود خسته می شوند.

* در ورزش هایی که نیاز به انقباض سریع و نیروی زیاد برای مدت زمان کوتاه نیاز دارند استفاده می شوند. مثل : وزنه برداری، پرتاب دیسک، پرتاب وزنه،دوهای سرعت

فعالیت های عضلانی هنگام راه رفتن :

الف: حداکثر فعالیت های عضلانی در ابتدا و انتهای فاز استانس به و جود می آیند.

ب: فعالیت های عضلانی در مرحله MidStance و MidSWing کمتر هستند

ج: فعالیت های عضلانی به شکل انقباض های ایزومتریک «ایستا» کانستریک «درون‌گرا» اکسنتریک «برون گرا» هستند.

د: انقباص کانستریک کمتر از دیگر انقباض ها به وجود می آید.

* کانستریک یعنی هنگامی که طول عضله کوتاه می شود.

* اکسنتریک یعنی هنگامی که طول عضله زیاد می شود.

* فلکشن یعنی زمانی که زاویه ی بین دو قسمت بدن کاهش می یابد.

* اکستنشن یعنی زمانی که زاویه ی بین دوقسمت بدن افزایش می یابد.

* عضلات ایلیوپسواس IlioPsoas و عضلات کشنده پهن نیام TensorFasciae؛ در مرحله سوئینگ با هدف بردن مفصل را به وضعیت فلکشن منقبض می شوند.

* گروه عصلات جلوی ساق پا؛ در طول فاز سوئینگ به منظور جلوگیری از برخورد انگشتان پا به زمین انقباض از نو کانستریک دارند و در زمان برخورد پاشنه پا و پنجه پا با زمین انقباض ایزو متریک دارند.

* عضلات همسترینگ Hamstring با ایجاد انقباض اکسنتریک باعث کاهش شتاب ساق پا می شود.

* عضله همسترینگ و عضله ساکرو اسپیناس SacroSpinalis در آخرین مرحله استنس «ToeOff» منقبض می شوند تا از سقوط تنه به جلو جلو گیری کنند.

* عضلات چهار سر ران Quadriceps عضلات سرینی بزرگ Gluteus Maximus ؛ پس از برخورد پاشنه پا به زمین منقبض می شوند و با همکاری هم کمک بسیار موثری به اکستنشن مفصل ران انجام می دهند.

*انقباض عضلات چهار سر ران Quadriceps از نوع اکسنتریک بوده تا مانع فکلکشن زانو در فاز سکون شود.