باز لورمان؛ متخصصِ به تصویر کشیدنِ اسطوره ها
فیلمِ الویس، اثری بیوگرافی؛ محصولِ سال 2022 و برداشتی از زندگینامه خواننده و اسطوره نامدار موسیقیِ راک اند رول؛ الویس پریسلی می باشد.
هنگامی که " باز لورمان "؛ کارگردانِ این فیلم، در سال 2014 برای اولین بار از قصدش برای ساختِ این فیلم خبر داد، تا حدودی میشُد حدس زد که قرار است با چه وجهه ای از الویس پریسلی در فیلمش روبه رو شویم.
لورمان که در کارنامه نه چندان پر کارش، آثارِ جذابی مثلِ " مولن روژ " و " گتسبیِ بزرگ " دیده میشُد، ترجیح داد " الویس " را هم طبقِ فرمولِ شخصیِ خودش بسازد.
قدرتِ ارزش گذاری و ایجادِ عطش برای مخاطب راجع به کارکتر اصلی از فیلم گتسبیِ بزرگ، به اضافه میزانسن های با شکوه و حیرت انگیز از فیلمِ مولن روژ و در آخر، برداشتِ شخصی و تصوراتِ خود لورمان از وقایعِ زندگیِ الویس پریسلی، نهایتاً معجونی را به خوردی شما می دهد که شیرین و لذت بخش است، علی الخصوص اگر از طرفدارانِ الویس و یا حتی به اصطلاح " موزیک باز " باشید.
پُر واضح است که الویس پریسلی، یکی از مشهورترین، پر فروش ترین، محبوب ترین، پر حاشیه ترین و البته تاثیر گذار ترین خوانندگانِ کل تاریخ موسیقی جهان است، پس ساخت فیلمی راجع به او، کاری بس دشوار است!
باز لورمان با دریافت و تخصیص بودجه ای 85 میلیون دلاری از طرف کمپانی وانر بروز پیکچرز و تهیه کنندگان برای ساخت این فیلم، تا حدود زیادی خیال عوامل را راحت کرد و دست خود را حسابی باز گذاشت، در واقع هر ایده ای که داشت را با آسودگیِ خاطر توانست پیاده کند.
البته باید گفت که حقیقتاً لورمان، به خوبی از پس کارگردانی این اثر بر آمده است، تا جایی که می توان به ضِرسِ قاطع عنوان کرد که کارگردانی و بازیگری ها، درخشان ترین بخش های فیلم الویس بودند.
مشخص است که لورمان نظارتی دقیق بر تمامی مراحل و فاکتورها از پیش تولید گرفته تا قاب بندی ها، میزانسن ها، ریتم و ضربآهنگِ کار داشته و همین نکته، باعث شده که فیلم الویس، یکی از بهترین کارگردانی های امسال را داشته باشد.
البته از این نکته مهم نباید غافل ماند که درست است که فیلم با بودجه کلانی ساخته شده است، اما مشخص است که این بودجه به درستی مدیریت شده و در تمامی بخش های تولید به خوبی تزریق شده است.
جواب این مدیریتِ درستِ بودجه، فروش بیش از سه برابرِ هزینه تولید فیلم بود!
این نکته از آنجا اهمیت پیدا می کند که ما فیلم های هالیوودیِ پرشماری را به خاطر داریم که با بودجه هنگفت تولید و روانه بازار شد، تیم فنی بسیار خوبی هم پشت و جلوی دوربین بود، اما در نهایت به دلیل عدم مدیریت صحیحِ بودجه، با شکست سنگینی در گیشه مواجه شدند!
داستان فیلم، به فراز و فرود روابط و همکاریِ طولانی مدتِ الویس پریسلی و مدیر برنامه های جنجالی اش، تام پارکر و تاثیرِ این دو بر زندگیِ یکدیگر می پردازد.
فیلم، با لحظاتِ مرگِ تام پارکر آغاز می شود.
فیلم از ابتدا تا انتها، یک راویِ کُل دارد که خودِ تام پارکر است.
او، از چگونگیِ آشنایی و آغاز همکاری اش با الویس می گوید و ادامه می دهد.
فیلم با اشاره ای کوچک و زودگذر به کودکیِ الویس و اینکه چگونه او تحت تاثیرِ موسیقی قرار گرفت، ادامه پیدا میکند.
قصه فیلم، دلیل و یا مشخصه ای مبنی بر چگونگیِ شهرتِ الویس به دستی ما نمی دهد، در واقع زمانی که الویس موزیک هایش از رادیو پخش می شد و اجراهایی را برگزار می کرد، سر و کله تام پارکر در زندگی اش پیدا می شود تا نام الویس را جهانی کند.
فیلم، تا یک ساعت بعد از شروع، با تمپویی بالا و بسیار هیجان انگیز دنبال می شود و اولین ضربه و شروع ابعادِ دراماتیک، مرگِ مادرِ الویس است.
در ادامه، با قطعی شدنِ اعزامِ الویس به سربازی و آشنایی با پریسیلا و سپس ازدواج با او، داستان مسیر خود را طی می کند.
طراحی صحنه، لباس و تدوین های هوشمندانه، نکاتی است که حین دیدن فیلم از آن ها به شدت لذت خواهید برد.
تام هنکس در نقش تام پارکر و آستین باتلر در نقش الویس پریسلی، بسیار درخشان و قدرتمند ظاهر شدند!
تام هنکس که لقب " سرمایه هالیوود " را از سوی منتقدین به دوش می کشد، حضورش در فیلم وزنه ای محسوب می شود که با دیدن فیلم، به ثِقلِ آن پی میبرید.
آکت های صورت ،بدن، رقص پا و حتی تقلید صدا و لحن الویس توسط آستین باتلر، چنان دقیق است که به احتمال قوی نامزدی اسکار را امسال برای او به ارمغان می آورد.
اما بیشترین ایرادی که به فیلم الویس گرفته می شود، فیلمنامه آن است.
منتقدین معتقدند که کارگردان، آقای باز لورمان ( که جز تیم نویسندگان این فیلم هم بوده است )، برای نشان دادن وقایع الویس، بیش از اندازه از تصورات خود استفاده کرده است و نکته مهم تر این که، نتوانسته تمامی ابعاد الویس را به تصویر بکشد و همه چیز، حولِ محورِ خصومت ها و دوستی ها و مسائل مالی بین الویس و پاکر می چرخد.
البته باید به این نکته اشاره کنیم که شاید بتوان از این نقدِ هر چند مهم، با اندکی نگاه به ساخته های قبلیِ راجع به الویس، چشم پوشی کرد.
زندگیِ 42 ساله الویس، آنقدر پر ماجرا بوده و ابعاد گسترده ای داشته که سابقاً هم هر کارگردان، نویسنده و تهیه کنند ای که قصد تولید فیلمی راجع به الویس را داشته، دقیقا درگیر همین مسأله بوده است که به کدام بُعد از آن ها بپردازد.
در ضمن، سریال الویس محصول 2005 و یا فیلم الویس و نیکسون ( که به روابط بین الویس و رییس جمهورِ وقتِ ایالات متحده امریکا می پردازد )، با وجود اینکه سعی کرده اند که تک بعدی پیش بروند، نمونه هایی نه چندان مطبوع از این تلاش ها بوده اند.
هر یک از ابعاد و تاثیراتِ هنری، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زندگیِ الویس را می توان مورد بررسی قرار داد، مثلا چگونگی به شهرت رسیدن از قلبِ ممفیس، روابط الویس با خانواده پر حاشیه اش، چگونگی آشنایی و ازدواج و اتفاقات ریز و درشتِ الویس با همسرش پریسیلا، حشر و نشر او با پرزیدنت نیکسون، موضوع اعتیاد و مصرف بی رویه فست فود و اضافه وزن شدید الویس در اواخر عمر، توهماتی که گهگاهی به سراغش می آمد و دردسر ساز میشد و ... تنها چند نمونه از عناوینی هستند که می توان بر اساس آنها، یک مینی سریال ساخت و اگر مراحل تولید آن ها حساب شده پیش بروند، به راحتی می توان روی فروش گیشه و تحسین منتقدان حساب باز کرد.
به عبارت دیگر، در فیلمی که 160 دقیقه شده و برای مخاطب عام فیلمی نسبتاً طولانی محسوب می شود، نمی شود تمامی جوانب زندگی الویس را در نظر گرفت، چرا که ایده خام میماند و اصطلاحاً اصلاً در نمی آید.
در واقع، لورمان کار بسیار هوشمندانه ای را در پیش گرفت.
تقریباً تمامی آثار قبلی که درباره الویس ساخته شده بود، بیشتر درگیرِ حواشیِ زندگی الویس شده بود و در به تصویر کشیدنِ آن اجراهای ناب و آتشین الویس عملکردِ دلچسبی نداشتند.
اما لورمان؛ مغزِ متفکرِ این فیلم، رویه دیگری را در پیش گرفت.
لورمان به درستی متوجه شد که جای یک سینماییِ جذاب که وجه اسطوره ای و افسانه ای الویس را به تصویر بکشد، کاملا خالی است!
لورمان با اشاره ای بسیار کوچک و کمرنگ به موضوعاتی نظیرِ اعتیاد، توهم، اضافه وزن شدید، مشکلاتِ روابط عاطفی با پریسیلا، خانواده ای سردرگم، فشار های سیاسی و ... در زندگی الویس، تمامی سعی خود را کرد که در فیلمش، زیاد چهره پادشاه راک اند رول را خدشه دار نکند.
پس با یک نگاه کلی، می توان نقدی که منتقدین و بعضی از مخاطبان خاص سینما به فیلم الویس از لحاظ محتوا داشتند را، نوعی نقطه قوت در نظر گرفت.
در واقع لورمان با درک یک نکته بسیار مهم سراغِ ساخت اثری فاخر راجع به الویس پریسلیِ نامدار رفت، ایده ای که به نظر قابل تحسین می آید:
تأثیرات و تغییراتِ فرهنگی و سیاسی الویس بر جامعه خود، بر آینده و کُلِ تاریخ موسیقی، آنقدر بزرگ و پر رنگ بوده و هستند که حواشی و اشتباهاتِ هرچند بی شمارِ او، بر آن تأثیراتِ مثبت سایه نیندازند.
