سلام.
بنده دانشجوی ترم هشت مهندسی صنایع هستم.
از آنجا که قرار است مطلبی در مورد یکی از مباحث مهندسی صنایع بنویسم، تمایل دارم در مورد جذاب‌ترین و شاید یکی از معروف‌ترین مباحث مهندسی صنایع بنویسم.
موضوع مورد نظر من بهینه‌سازی است. بهینه‌سازی به عنوان یکی از مفاهیم اساسی و اصلی در طراحی، خلق و بهبود فرآیندها شناخته می‌شود. مفهوم بهینه‌سازی عبارت است از کاهش اتلاف زمان، هزینه، نیرو و...، افزایش کارآیی، بهبود عملکرد، افزایش سودآوری و به طور کلی نزدیک‌شدن به هدف. به عنوان مثال اگر یک کارخانه در حال احداث باشد و هدف مدیرعامل آن کاهش هزینه‌ها باشد، پاسخ بهینه یا نزدیک به بهینه برای وی، حالتی است که کمترین هزینه‌ها را با توجه به شرایط و محدودیت‌های ساخت کارخانه ایجاد کند. به عنوان مثال دیگر فرض کنید قرار است یک پروژه انجام شود و به ازای هر روز انجام این پروژه، باید مبلغی پرداخت گردد. هدف مدیر این پروژه کاهش مدت زمان اجرای پروژه خواهد بود، پس جواب بهینه برای وی حالتی است که با توجه به تمامی محدودیت‌ها، کمترین مدت زمان به طول بیانجامد.
بهینه‌سازی دارای دو رویکرد اصلی است. بهینه‌سازی ریاضی و بهینه‌سازی واقعی.
در بهینه‌سازی ریاضی، یک مدل ریاضی شامل تابع هدف، متغیرهای تصمیم، پارامترها و محدودیت‌ها تعریف می‌شود، سپس توسط روش‌های بهینه‌سازی مانند برنامه‌ریزی خطی، برنامه‌ریزی غیرخطی، برنامه‌ریزی عدد صحیح، الگوریتم‌های فراابتکاری و ... به جست‌وجوی بهترین جواب پرداخته می‌شود.
در بهینه‌سازی واقعی هدف بهبود عملکرد و افزایش کارایی سیستم‌ها، فرایندها در واقعیت است. این مسائل عمدتا شامل متغیرهای پیچیده و محدودیت‌های غیرخطی می‌شوند. همچنین در این مسائل معمولا منابع زمانی، مصرفی، انسانی، تولیدی و ... محدود هستند.
اکنون که با مفهوم بهینه‌سازی به زبان ساده آشنا شدیم، خوب است بدانیم بهینه‌سازی یکی از مفاهیم اصلی در مهندسی صنایع است و به عنوان پایه و اساس این رشته شناخته می‌شود. هدف مهندسین صنایع بهبود وضع فعلی و نزدیک شدن به وضعیت ایده‌آل است. با استفاده از روش‌ها و الگوریتم‌های بهینه‌سازی و مدل‌سازی‌های پیشرفت، می‌توان فرآیندها و عملکرد سازمان را بهبود بخشید و با در نظر گرفتن تمامی محدودیت‌ها و چالش‌ها به سمت وضعیتی بهتر (کمترین هزینه و زمان یا اهداف دیگر) پیش رفت.
همانطور که احتمالا می‌دانید، یکی از وظایف مهندسی صنایع ایجاد ارتباط موثر میان مهندسان و کارکنان سازمان و پیش بردن وظایف میان واحدهای مختلف یک سازمان است. به درستی انجام دادن این وظیفه منجر به بهبود وضعیت فعالیت‌ها و در نتیجه بهینه‌سازی وضعیت سازمان می‌شود.
با توجه به توضیحات فوق، چنانچه دغدغه‌ی ذهنی شما بهبود فرآیندها و کاهش هزینه‌ها یا به هر طریق رسیدن به بهترین جواب است، به نظر می‌رسد می‌توانید مهندس صنایع موفقی باشید.
امیدوارم مطالب فوق برای شما مفید بوده باشد.
