متداول ترین مداخله در جراحی ستون فقرات، دیسککتومی شامل برداشتن فتق دیسک است. اگرچه این روش درمانی استاندارد طلایی برای فتق دیسک است، دیسککتومی درمان خط اول آن نیست. فقط در صورت درد بسیار ناتوان کننده و پس از شکست درمان های دارویی ارائه می شود.
دیسککتومی چیست؟
دیسککتومی شامل برداشتن فتق دیسک برای آزاد کردن ریشه عصبی محبوس شده توسط فتق و در نتیجه از بین بردن درد ناشی از این فشردگی است.
برای یادآوری، ستون فقرات از مهره هایی تشکیل شده است که روی هم قرار گرفته اند و توسط دیسک های بین مهره ای از هم جدا شده اند. ستون فقرات در مرکز خود توسط کانال نخاعی که شامل طناب نخاعی است عبور می کند. در هر سطح، یک عصب نخاعی از طناب نخاعی در دو طرف دیسک های بین مهره ای جدا می شود.
این دیسک ها از یک هسته مرکزی ژلاتینی و یک حلقه محیطی فیبری تشکیل شده اند و به عنوان "جاذب ضربه" بین هر مهره عمل می کنند. اما در طول سال ها یا به دلیل ریزتروما یا تروما روزانه، پارگی ها یا ترک های کوچک ممکن است در هسته فیبری ظاهر شود. در صورت ترک خوردن، هسته می تواند به داخل حلقه مهاجرت کند، از آن عبور کند و در نهایت بیرون بزند که عصب داخل ستون فقرات را فشرده می کند: این یک فتق دیسک است. با سی تی اسکن و/یا ام آر آی تشخیص داده می شود.
اگر به ستون فقرات گردنی مربوط می شود، 7 مهره که به طور شماتیک گردن را تشکیل می دهند، از فتق دیسک گردن صحبت می کنیم. این می تواند با فشرده سازی ریشه عصبی منجر به نورالژی سرویکو-بازویی (NCB) شود که با درد منتشر شده از بازو به انگشتان، گاهی اوقات با گزگز یا گزگز (پاراستزی)، یا اختلال در حساسیت (بی حسی) همراه است.
اگر یکی از دیسک های واقع بین 5 مهره ستون فقرات کمری را درگیر کند، از فتق دیسک کمر صحبت می کنیم. این می تواند باعث درد در ساق پا در کنار فتق، پشت یا در پهلوی ساق در صورت فشرده شدن عصب سیاتیک، در جلوی ران و درشت نی اگر عصب کرال باشد.
بنابراین بسته به محل فتق دیسک، موارد زیر را تشخیص می دهیم:
دیسککتومی گردن رحم؛
دیسککتومی کمر
دیسککتومی چگونه انجام می شود؟
این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.
برای فتق دیسک گردن، جراح معمولاً از مسیر قدامی جانبی یعنی جلوی گردن می گذرد تا به جلوی دیسک دسترسی پیدا کند. سپس اقدام به ابلیشن کامل دیسک و سپس برداشتن فتق دیسک، اغلب تحت جراحی میکروسکوپی می کند. برای رفع ناپایداری ناشی از فرسایش دیسک، جراح می تواند آرترودز را انجام دهد، یعنی به هم آمیختن دو مهره، یا یک پروتز نصب کند.
برای دیسککتومی کمر، بیمار را به لطف یک صندلی مخصوص Z شکل در حالت جنفلکسیون قرار می دهند تا فتق و گاهی اوقات یک قطعه کوچک از دیسک برداشته شود. تکنیک کم تهاجمی که به طور فزاینده ای مورد استفاده قرار می گیرد، ژست های مشابه را بازتولید می کند (با این تفاوت که عضله واقعاً از ستون جدا نمی شود، بلکه به سادگی گسترش می یابد)، با برش های کوچکتر (1 تا 3 سانتی متر)، زیر میکروسکوپ جراحی (میکرودیسکتومی) یا آندوسکوپ (میکرودیسککتومی آندوسکوپی). گاهی اوقات آرترودز ضروری است.
چه زمانی باید دیسککتومی انجام شود؟
دیسککتومی خط اول درمان برای فتق دیسک چه در ناحیه کمر و چه گردنی نیست. تنها در صورت وجود درد ناتوان کننده برای بیمار و پس از شکست درمان طولانی مدت (حداقل 4 تا 8 هفته) با استراحت، ضد التهاب، شل کننده ها و مسکن ها و یا حتی نفوذ کورتیکواستروئیدها پیشنهاد می شود. و البته پس از در نظر گرفتن تعادل ریسک / فایده مداخله.
با این حال، برخی شرایط ممکن است نیاز به دیسککتومی اورژانسی داشته باشند:
نورالژی سرویکو-بازویی یا سیاتیک پردردی (دردی غیر قابل تحمل که با مورفین تسکین نمی یابد).
نورالژی فلج کننده سرویکو-بازویی با نقص حرکتی؛
نورالژی سرویکو-بازویی با علائم فشرده سازی نخاع؛
فتق دیسک کمر که منجر به فلج عضلات اسفنکتر ادراری و مقعدی می شود (سندرم دم اسبی).
سیاتیک فلج کننده شدید که عضلات اصلی پا، زانو یا لگن را تحت تاثیر قرار می دهد.
بعد از دیسککتومی
دوره بعد از عمل
بستری شدن در بیمارستان بسته به مورد از 1 تا چند روز طول می کشد.
بسته به ماهیت فعالیت حرفه ای، محل فتق، شدت و طول علائم، مدت توقف کار 3 تا 12 هفته خواهد بود.
کمردرد بین 50 تا 70 درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می دهد، اغلب نتیجه یک اختلال وضعیتی است. اگر این اختلال بدتر شود، می تواند باعث فتق دیسک شود. دیسک بین مهره ای پاره می شود و رباط خلفی ستون فقرات را فشرده می کند. این رباط بسیار عصب دهی شده دردناک می شود. هنگامی که به نوبه خود شکسته می شود، فتق مستقیماً ریشه عصبی را که در این سطح عبور می کند فشرده می کند.
فتق دیسک: درمان تزریق ژل
فتق بسیار دردناک و ناتوان کننده است، در ابتدا با داروهای ضد التهابی و/یا انفیلتراسیون و بالاتر از همه با تمرینات بدنی درمان می شود. هنگامی که این راه حل ها دیگر کافی نیستند، جراحی باز اغلب برای درمان تجویز می شود: دیسککتومی جزئی برای از بین بردن تماس بین دیسک و ریشه عصبی، قرار دادن پروتزها برای جایگزینی دیسک های آسیب دیده و/یا تثبیت مهره ها. پرتر ترون، نورو رادیولوژیست و رادیولوژیست مداخله ای در کلینیک پاریس، استاد سابق رادیولوژی در کلینیک پاریس، اظهار داشت: "این مداخلات منجر به تشدید اختلال وضعیتی می شود که خود اغلب علت فتق است. از این رو عود مکرر فتق هایی که با جراحی درمان می شوند." بیمارستان دانشگاه کان
به مدت پانزده سال، Pr Jacques Théron به بیماران خود یک جایگزین ارائه می دهد: درمانی که شامل تزریق ژل اتانول رادیو شفاف (با نام Discogel®) به طور مستقیم به دیسک های آسیب دیده برای کاهش فشار داخل دیسکی است. به گفته وی با میزان موفقیت قابل توجهی: این ژل در 70 تا 90 درصد موارد نتایج بسیار خوبی را با بیمارانی که درمان می کنیم ارائه می دهد.
چرا ژل اتانول رادیوپاک؟
درمان های داخل دیسکال در دهه 1980 شروع به توسعه کردند و با کیموپاپائین، آنزیمی که فشار را در دیسک از طریق تخریب مواد کاهش می دهد، شروع شد. در سال 2001 به دلایل تجاری از بازار خارج شد. پروفسور ترون توضیح می دهد که اتانول خالص نیز به طور خلاصه مورد استفاده قرار گرفت، اما "تزریق آن دشوار است، زیرا مایع است و یک بار در بدن دیده نمی شود."
اتانول یک ماده فعال شناخته شده برای آرام کردن دردهای عصبی است. ده ها سال است که در پزشکی استفاده می شود زیرا بدن انسان به خوبی آن را تحمل می کند. این الکل همچنین به کاهش فشار از طریق تبادل اسمزی و آب، اما بدون خشک شدن دیسک کمک می کند. استفاده از بافت ژل به محصول تزریق شده اجازه می دهد تا به صورت هدفمند در دیسک باقی بماند. رادیوپاسیتی (که با افزودن پودر فلزی غیر سمی به دست می آید) برای رادیولوژیست مفید است تا بتواند تزریق را در زمان مداخله و نحوه توزیع آن پس از آن را کنترل کند.Pr Jacques Théron می گوید: "تزریق ژل اتانول رادیواپاک کم تهاجمی است. هدف آن کاهش فشار داخل فتق، بدون از دست دادن مواد است، بنابراین به آناتومی ستون فقرات احترام می گذارد." رادیولوژیست مداخلهای برای تصویربرداری از یک دستکش لاتکس مانند آنچه در محافل پزشکی استفاده میشود مثال میزند: "تصور کنید که فتق مربوط به یک دست است، یک مشت گره کرده در یک دستکش. درمان با ژل اتانول این واقعیت است که دست برداشته میشود. ، اما دستکش هنوز وجود دارد. بنابراین رشد دیسک هنوز می تواند وجود داشته باشد، اما دیگر فشرده نمی شود."
تزریق ژل اتانول: دوره مداخله
قبل از عمل، پزشک برای مشاهده فتق و نقاط شکنندگی دیسک (دیسکهای) بین مهرهای آسیب دیده، آزمایشهای تصویربرداری مختلفی را درخواست میکند.
سپس درمان به صورت سرپایی انجام می شود. بیحسی موضعی انجام میشود و تزریق مستقیماً در قلب دیسک انجام میشود و رادیولوژیست توسط اسکپی تلویزیونی هدایت میشود. سیتی اسکنهایی که مستقیماً بعد از عمل انجام میشوند نشان میدهند که ژل به خودی خود در نواحی ضعیف دیسک مانند ترکها پخش میشود.درمان فتق دیسک: مزایا و معایب ژل اتانول
مزایای Discogel®
پروفسور ترون تاکنون چندین صد بیمار را با این روش درمان کرده است. در سراسر جهان، نزدیک به 2100 بیمار در سال 2014 توانستند از این درمان بهره مند شوند. بر اساس نتایج اولیه مطالعه انجام شده در بیمارستان Lariboisière در پاریس 2، نتایج درمان یک دیسک بین مهره ای منفرد با اتانول ژل شده رادیوپاک در 70 درصد موارد "خوب" یا حتی "بسیار خوب" است. موارد زیر برای این ارزیابی در نظر گرفته می شود: تسکین درد، بهبود حرکت و وضعیت بدن و عدم عود فتق. تزریق مجدد نادر است و عمدتاً به کاهش دوز در طول درمان اولیه مرتبط است.
ژاک ترون همچنین در طول 15 سال تمرین خود در این روش پدیده غیرمنتظره ای را مشاهده کرد: پس از تزریق Discogel®، دیسک های بین مهره ای سیگنال طبیعی را در MRI پیدا می کنند، "که نشان می دهد آنها در حال بازسازی هستند". مشاهدات ترموگرافی قبل و بعد نیز نشان می دهد که درمان به طور قابل توجهی دمای نواحی دردناک کمر و در نتیجه ماهیت التهابی مرتبط با فتق را کاهش می دهد.
هیچ منع مصرفی برای این عمل وجود ندارد، فتق دیسک های بزرگ نیز در تمام سطوح ستون فقرات (فتق گردن، قفسه سینه و کمر) قابل درمان است. همچنین هیچ عارضه جانبی شناخته شده ای تا به امروز وجود ندارد.
مضرات Discogel
با این حال، این راه حل درمانی محدودیت های خود را دارد. مالی بالاتر از همه، ژل توسط تامین اجتماعی بازپرداخت نمی شود. قیمت آن به تنهایی بین 700 تا 1000 یورو است. کل صورتحساب درمان (تصویربرداری، دستمزد پرسنل پرستاری، بسیج اتاق عمل، محصول و ...) تقریباً 2600 یورو است. در بهترین حالت، متقابل 800 یورو از این مبلغ را بازپرداخت می کند و مابقی به عهده بیمار است.
Discogel® دارای نشان CE است. این توسط Gelscom، یک تولید کننده فرانسوی مستقر در Caen به بازار عرضه می شود. بیمه درمانی آن را بازپرداخت نمی کند. برای تحقق این امر، آزمایشگاهی که آن را به بازار عرضه می کند، باید ابتدا درخواستی را به مرجع عالی سلامت (HAS) ارسال کند، درخواستی که هنوز انجام نشده است. یک کارآزمایی بالینی از ژانویه 2015 در بیمارستان Lariboisière انجام شده است تا اثربخشی Discogel بر روی دردهای سیاتیک مقاوم مربوط به فتق دیسک را آزمایش کند. نتیجه گیری باید در سال 2018 مشخص شود.
در نهایت، تعداد کمی از رادیولوژیستهای مداخلهای این درمان را ارائه میدهند، که در نتیجه غیرقابل دسترس باقی میماند، همانطور که توسط پروفسور ترون تأیید شده است: "چهار یا پنج تیم در فرانسه فقط فتقها را با Discogel درمان میکنند. این مورد به ویژه در بیمارستانهای دانشگاهی کان و بوردو و بوردو صدق میکند. بیمارستان Lariboisière در پاریس