"آشنایی با حرفه دندانپزشکی"

حرفه دستیار دندانپزشکی یکی از مهم‌ترین ارکان موفقیت تیم درمانی در دندانپزشکی است. "کانال مهکام دنتال" با مدیریت "کامیار خانی"، متخصص آموزش، با هدف توسعه مهارت‌ها و دانش دستیاران دندانپزشکی ایجاد شده است و با ارائه آموزش‌های تخصصی و راهنمایی‌های عملی، فرصتی بی‌نظیر برای یادگیری و پیشرفت در این حوزه فراهم می‌کند.

تاریخچه دندانپزشکی ( History of Dentistry)

دندانپزشکی دارای تاریخچه‌ای بسیار قدیمی است و به عنوان یکی از قدیمی‌ترین تخصص‌های پزشکی شناخته می‌شود. در ادامه به برخی از مراحل کلیدی در توسعه دندانپزشکی اشاره می‌کنم:

1. دوران ماقبل تاریخ: شواهدی از درمان‌های ابتدایی دندانپزشکی در دوران نوسنگی وجود دارد. باستان‌شناسان ابزارهایی پیدا کرده‌اند که به نظر می‌رسد برای مته کردن دندان به کار برده می‌شده‌اند و قدمت آن‌ها به حدود ۷۰۰۰ تا ۹۰۰۰ سال پیش می‌رسد.

2. تمدن‌های کهن: در تمدن‌های باستانی، مانند سومر و مصر باستان، افرادی به عنوان دندان‌کش و دندان‌ساز وجود داشتند که به معالجه دردهای دندان و عفونت‌های دهان می‌پرداختند. همچنین، مصریان باستان از مواد مختلفی برای پر کردن دندان استفاده می‌کردند.

3. یونان و روم باستان: بقراط و جالینوس، از مشهورترین پزشکان دوران باستان، مطالبی درباره بیماری‌ها و درمان دندان ارایه داده‌اند. این مطالب شامل استفاده از سوراخ‌کردن دندان برای تخلیه چرک و بهره‌گیری از داروهای گیاهی برای کاهش درد بود.

4. قرون وسطی: در این دوره، دندانپزشکی به طور کلی توسط جراحان-دندان‌کش‌ها که عمدتاً نقشی کم‌اهمیت‌تر داشتند و دربار و کلیساها حمایت چندانی از آن نمی‌کردند، انجام می‌شد و پیشرفت خاصی در این حوزه دیده نشد.

5. رنسانس: در این دوران، تلاش‌هایی برای علمی‌کردن روند درمان دندان انجام شد. کتاب «هنر دندان‌سازی» اثر پی‌یر پوشار در سال ۱۷۲۸ میلادی منتشر شد؛ اثری که به عنوان یکی از اولین متون جامع دندانپزشکی شناخته می‌شود.

6. قرن نوزدهم و بیستم: این قرون شاهد پیشرفت‌های عمده‌ای در علم دندانپزشکی بودند. بهبود روش‌های بی‌حسی، استفاده از آمالگام برای پر کردن دندان، و توسعه تکنیک‌های جدید جراحی دندانپزشکی انقلابی در این حوزه ایجاد کرد.

7. دوران معاصر: دندانپزشکی به یک علم گسترده و تخصصی تبدیل شده است. تکنولوژی‌های پیشرفته مانند لیزر، تصویربرداری سه‌بعدی و نرم‌افزارهای طراحی دندان دیجیتال به بهبود کیفیت و دقت درمان‌های دندانپزشکی کمک شایانی کرده‌اند.

------------------------------------------------------

اخلاق حرفه ای دستیار کناردندانپزشک

1. ارتباطات و رفتار حرفه‌ای

· رفتار مودبانه:

• احترام به بیماران: برخورد با احترام و ادب با تمام بیماران و همکاران.
• گوش دادن فعال: توجه به صحبت‌های بیماران و پاسخگویی به سوالات آن‌ها.
• حفظ آرامش: حفظ آرامش و خونسردی در شرایط استرس‌زا.

· ارتباطات کلامی:

• استفاده از لحن مناسب: استفاده از لحن آرام و دوستانه در صحبت با بیماران.
• عدم استفاده از اصطلاحات تخصصی: توضیح مراحل درمان به زبان ساده و قابل فهم برای بیماران.

· زبان بدن:

• حفظ تماس چشمی: برقراری تماس چشمی با بیماران برای نشان دادن توجه و احترام.
• حالت بدنی مناسب: حفظ حالت بدنی باز و دوستانه.

2. مستندسازی و رعایت حریم خصوصی بیماران

• حفاظت از اطلاعات:
• محرمانگی اطلاعات: رعایت حریم خصوصی بیماران و عدم افشای اطلاعات آن‌ها به افراد غیرمجاز.
• دقت در ثبت اطلاعات: ثبت دقیق و کامل اطلاعات بیماران در پرونده‌ها.
• نگهداری امن از پرونده‌ها: نگهداری پرونده‌ها در مکانی امن و دور از دسترس افراد غیرمجاز.

3. آموزش و آگاهی

• به روز رسانی دانش:
• شرکت در دوره‌های آموزشی: شرکت در دوره‌های آموزشی مقدماتی و تخصصی مرتبط با بهداشت و ایمنی برای به روز رسانی دانش و مهارت‌ها.

• مطالعه مقالات علمی: مطالعه مقالات و منابع علمی معتبر برای آگاهی از آخرین دستاوردها و روش‌های بهداشتی.

------------------------------------------------------

اعضاء تیم دندانپزشکی ( Dental Team Members )

در واقع حرفه دندانپزشکی شامل دندانپزشکان عمومی، دندانپزشکان تخصصی، و سایر اعضای تیم دندانپزشکی می‌شود که همگی نقش‌های حیاتی در ارائه مراقبت از سلامت دهان و دندان ایفا می‌کنند. در ادامه هر کدام را به اختصار توضیح می‌دهیم:

1. دندانپزشک عمومی (General Dentist-DDS)

دندانپزشکان عمومی پزشکان اصلی برای مراقبت‌های اولیه دهان و دندان هستند. آنها طیف وسیعی از خدمات مرتبط با پیشگیری، تشخیص، و درمان بیماری‌های دندان و لثه را ارائه می‌دهند. خدمات آن‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• معاینات دهانی و دندانی.
• ترمیم پوسیدگی‌ها.
• انجام فرآیند جرم‌گیری.
• کشیدن و جراحی دندان‌های آسیب‌دیده.
• درمان‌های اولیه بیماری‌های لثه.
• انجام روکش‌ها، بریج‌ها و پروتزهای متحرک.
• آموزش بهداشت دهان و پیشگیری از بیماری‌ها.

تحصیلات: دندانپزشکان عمومی باید در دانشکده دندانپزشکی آموزش ببینند و یک مدرک عمومی (دکترای حرفه‌ای دندانپزشکی) کسب کنند. آنها پس از اخذ مجوز می‌توانند طبابت کنند.

2. دندانپزشک متخصص(Dental Specialist)

دندانپزشکان تخصصی پس از گذراندن دوره عمومی، به تحصیل در یک رشته خاص برای چند سال دیگر ادامه می‌دهند و در حوزه‌ای تخصص می‌گیرند. به دوران دانشجویی تخصصی رزیدنتی گویند. برخی از تخصص‌های دندانپزشکی عبارتند از:

بالینی :

• ارتودنسی (Orthodontics): متخصص در اصلاح ناهنجاری‌های دندانی و مشکلات فکی.
• جراحی دهان و فک و صورت (Oral and Maxillofacial Surgery): متخصص در انجام جراحی‌های پیچیده مانند کاشت ایمپلنت و درمان شکستگی‌های فک.
• اندودانتیکس (درمان ریشه) (Endodontics): متخصص در درمان مشکلات داخلی دندان نظیر عصب‌کشی.
• پریودنتیکس (Periodontics): متخصص در درمان بیماری‌ها و مشکلات لثه.
• پروستودانتیکس (Prosthodontics): متخصص در ترمیم و جایگزینی دندان‌های از دست‌رفته با استفاده از پروتزهای پیشرفته.
• دندانپزشکی کودکان (Pediatric Dentistry): متخصص درمان دندان‌های کودکان و نوجوانان.
• ترمیمی و زیبایی (Operative or Cosmetic Dentistry): متخصص در ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده و انجام درمان‌های زیبایی دندان.
• رادیولوژی دهان و فک و صورت (Oral and Maxillofacial Radiology): متخصص در استفاده از تصاویر رادیولوژی برای تشخیص بیماری‌ها و مشکلات دهان و فک.
• تشخیص و بیماری‌های دهان و دندان (Oral Medicine): متخصص در تشخیص و پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان.

غیربالینی :

• پاتولوژی دهان و دندان (Oral and Maxillofacial Pathologist): متخصص در تشخیص ضایعات و بیماری‌های مرتبط با دهان.
• متخصص جامعه‌نگر (Dental Public Health Specialist): متخصص در حوزه سلامت و توسعه درمان در دندانپزشکی جامعه.
• مواد دندانی (Dental Materials Expert): فردی که به طراحی، ساخت و مطالعه زیستی (biological evaluation) مواد در عرصه دندانپزشکی می‌پردازد.

فلوشیپ دندانپزشکی ( Dental Fellowship )

فلوشیپ در رشته‌های دندانپزشکی به دوره‌های آموزشی تخصصی کوچکتری اطلاق می‌شود که پس از تکمیل دوره تخصصی، دندانپزشکان می‌توانند در آنها شرکت کنند. این دوره‌ها به‌منظور افزایش مهارت‌های عملی و تخصصی در یک یا چند زمینه خاص دندانپزشکی برگزار می‌شوند.

فلوشیپ‌های موجود در دندانپزشکی ایران

بعضی از فلوشیپ‌های متداول در دندانپزشکی که در ایران ارائه می‌شوند، شامل موارد زیر هستند:

1. فلوشیپ ایمپلنت‌های دندانی

رشته تخصصی مورد نیاز: جراحی دهان و فک و صورت، پروتزهای دندانی، و پریودانتیکس

2. فلوشیپ انکولوژی دهان و فک و صورت

رشته تخصصی مورد نیاز: جراحی دهان و فک و صورت

3. فلوشیپ جراحی ترمیمی دهان و فک و صورت

رشته تخصصی مورد نیاز: جراحی دهان و فک و صورت

4. فلوشیپ ترومای فک و صورت

رشته تخصصی مورد نیاز: جراحی دهان و فک و صورت

5. فلوشیپ جراحی دهان و فک و صورت کرانیوفاسیال و کودکان

رشته تخصصی مورد نیاز: جراحی دهان و فک و صورت

6. فلوشیپ بیولوژی دهان

رشته تخصصی مورد نیاز: کلیه رشته‌های تخصصی دندانپزشکی

7. فلوشیپ دردهای دهانی، فکی و صورتی

رشته تخصصی مورد نیاز: بیماری‌های دهان و فک و صورت، جراحی دهان و فک و صورت، اندودانتیکس

8. فلوشیپ پروتزهای فک و صورت

رشته تخصصی مورد نیاز: پروتزهای دندانی

9. فلوشیپ دندانپزشکی بیمارستانی

رشته تخصصی مورد نیاز: دندانپزشکی کودکان

10. فلوشیپ ارتودنسی کرانیوفاسیال

رشته تخصصی مورد نیاز: ارتودانتیکس

3. سایر اعضای تیم دندانپزشکی

علاوه بر دندانپزشکان، تیم دندانپزشکی شامل افراد دیگری نیز است که نقش حیاتی در ارائه خدمات و مراقبت‌های باکیفیت دارند:

· دستیار دندانپزشک (Dental Assistant):

• کمک به دندانپزشک در هنگام درمان (مانند تنظیم ابزارها، گرفتن ساکشن، برقراری ارتباط با بیمار).
• ارائه خدمات اولیه به بیماران.

· بهداشت‌کار دهان و دندان (Dental Hygienist):

• متخصص جرم‌گیری حرفه‌ای.
• تدریس و آموزش روش‌های پیشگیری و بهداشت دهان‌ودندان به بیماران و دستیاران دندانپزشک.

· تکنیسین دندان‌سازی (Dental Technician):

• ساخت و طراحی پروتزها،بریج‌ها، روکش‌ها و سایر ابزارهای ترمیمی.

· مدیر مطب یا کارشناس پذیرش:

• مسئول مدیریت وقت‌دهی‌ها، پرونده‌ها، و هماهنگی‌های مالی.

--------------------------------------------------------------------

این نوشته، بخشی از جلد اول جزوه جامع دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی، نوشته کامیار خانی و تیم علمی مهکام دنتال است. از کپی کردن این مطالب خودداری کنید و برای مطالعه کامل و قانونی این جزوه به کانال تلگرامی مهکام دنتال مراجعه نمایید تا به صورت رایگان از اطلاعات بهره‌مند شوید.

از شما برای مطالعه این مطلب سپاسگزاریم و قدردان نظرات شما پس از خواندن متن هستیم.

راه‌های ارتباطی و کسب اطلاعات بیشتر :
- از طریق تلگرام، اینستاگرام یا ایمیل ادمین کانال اقدام کنید.

Telegram id : https://t.me/mahkamdental

Instagram id : https://www.instagram.com/kamyarkhani

Youtube id : https://www.youtube.com/@Mahkamdental

Email : Kamyrkhani@gmail.com