به طور کلی عوامل متعددی در اجرای پروژه‌های صنعتی و ساختمان‌سازی و همچنین ساخت و ساز پل‌ها و ابنیه‌ی فلزی، تأثیرگذار هستند. در این میان تیرآهن نقش اساسی را ایفا می‌کند و می‌توان گفت یکی از اجزای مهم در صنعت ساختمان است. بنابراین برای تهیه آهن آلات ساختمانی از جمله تیرآهن باید دقت لازم را به کار بست، چراکه تحمل بار سازه و استحکام بنای فلزی، به نوع تیرآهن استفاده شده در آن، بستگی دارد.
باید به این نکته توجه کرد که خرید تیرآهن مناسب، گاهی دارای پیچیدگی‌هایی است که نیاز به مشاوره و تأیید کارشناسان بازار آهن دارد. به همین علت مشاوران آهن اسپات در تمام مراحل خرید و استعلام قیمت به‌روز تیرآهن آماده ارائه خدمات به متقاضیان می‌باشند. در این مقاله ابتدا به نکاتی که قبل از اقدام به خرید باید به آنها توجه کرد، اشاره کرده و در ادامه مواردی را که هنگام خرید و پس از آن باید در نظر داشت، بیان می‌کنیم.
کارخانه‌ها و تولیدی‌ها، ارائه‌دهنده‌ی اصلی تیرآهن در کشور ما هستند. از جمله مراکز دیگر خرید تیرآهن می‌توان به بنگاهها و بورس کالا، عمده‌فروش‌ها و شرکت‌های فعال در حوزه‌ی ساخت و ساز و همچنین سایت‌های آنلاین معتیر عرضه کننده مقاطع فولادی اشاره کرد.
در تهیه و خرید تیرآهن به صورت عمده برای خرید و فروش و تجارت، بهتر است به تقاضای بازار دقت کرد. در فصولی از سال که ساخت و ساز رونق دارد، مسلماً میزان تقاضا نیز افزایش می‌یابد. بر همین اساس تیرآهن‌هایی که برای ساختمان‌سازی مناسب هستند در صدر خرید و فروش قرار می‌گیرند.
در مورد ساختمان‌سازی نیز باید گفت قبل از اقدام به ساخت و ساز، مواردی وجود دارند که توجه به آنها از اهمیت زیادی برخوردارند و حتماً باید مد نظر قرار بگیرند. این موارد را می‌توان به طور خلاصه بر طبق نقشه‌ی سازه و محاسبات مهندسی اینچنین بیان کرد:
1. توجه به استانداردها و آیین‌نامه‌های ساخت و ساز؛
2. محل ساخت سازه؛
3. کاربری سازه؛
4. نوع اسکلت سازه؛
5. تعداد طبقات و ارتفاع سازه؛
6. نوع سقف سازه؛
7. تعداد ستون‌های سازه و فاصله‌ی آنها؛
8. کاربرد انواع تیرآهن در سازه؛
9. میزان بودجه در نظر گرفته شده برای ساخت و ساز؛
توجه به این موارد یاد شده، می‌تواند نوع تیرآهن و مقدار مورد نیاز از انواع تیرآهن را طبق محاسبات مشخص نماید.
در مورد کاربرد تیرآهن در ساختمان‌سازی باید گفت که انواع تیرآهن‌ها به چندین صورت در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. تیرآهن‌هایی که به صورت افقی در اسکلت سازه استفاده می‌شوند، در اصطلاح “تیر” نام دارند. شاه‌تیر به معنی تیر اصلی است که به ستون‌ها متصل می‌شود. تیرهای میانی یا فرعی به طور غیر مستقیم تیر اصلی را به ستون‌ها وصل می‌کنند. علاوه بر آن، از تیرآهن برای ساخت ستون‌های وسط، کناری و گوشه و همچنین برای ساخت خرپا استفاده می‌شود. خرپا شکل مثلثی و مورب دارد و نیروهای کششی و فشاری وارده بر سازه را تحمل می‌کند.
برای اجرای تیر کلاف نیز از تیرآهن استفاده می‌شود. تیر کلاف هم جزو تیرهای افقی است و به‌شکلِ دو تیر عرضی در سقف به خرپای سقف وصل می‌شود. تیرآهن برای اجرای بادبند یا مهاربند افقی و عمودی در ساخنمان هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. بادبند افقی در بام ساختمان و سقف، نیروهای جانبی و افقی وارد بر ساختمان مانند زلزله، سیل، باد و از این قبیل حوادث را مهار می‌کند و باعث مقاوم شدن سازه می‌شود. بادبند عمودی بین ستون‌ها قرار می‌گیرد و بار اضافی را به زمین منتقل می‌کند.
تیرآهن‌ها در اجرای سقف سازه، نَعلِ دَرگاهِ در و پنجره به کار برده می‌شوند. همچنین از جمله موارد استفاده انواع تیرآهن و تیرآهن‌های موسوم به لانه زنبوری در ساخت سقف مخصوصاً سقف سوله‌ها و پل‌سازی است که به صورت انواع خرپای دو بعدی و سه بعدی می‌باشد. بنابراین تیرآهن متناسب با کاربردی که دارد، دارای انواع مختلفی است که داشتن اطلاعات کافی در این خصوص می‌تواند شما را در انتخاب و خرید بهترین نوع تیرآهن یاری کند.
پروفیل تیرآهن که در اسکلت ساختمان‌ها یا سازه‌های فولادی به کار برده می‌شود، مقطع فلزی طویلی است که شبیه به شکل I انگلیسی است. سطح مقطع تیرآهن دارای قسمت میانی عمودی به نام “جان تیرآهن” می‌باشد که دو لبه‌ی افقی آن را به هم متصل می‌کند. دو لبه‌ی تیرآهن “بال تیرآهن” نامیده می‌شود.
باید توجه داشت که سایز تیرآهن با اندازه‌ی ارتفاع سطح مقطع “جان” تیرآهن مشخص می‌شود و واحد آن “سانتی‌متر” است، البته با واحد “میلی‌متر” هم در محاسبات بیان می‌شود که قابل تبدیل به هم‌دیگر هستند. برای مثال منظور از تیرآهن 14 یعنی تیرآهنی که اندازه‌ی ارتفاع جان آن 14 سانتی‌متر یا 140 میلی‌متر است. واحد شمارش تیرآهن “شاخه” است و هر شاخه تیرآهن به طول 12 متری یا 6 متری و متناسب با نیاز و کاربری طبق استاندارد کارخانه تولیدکننده‌ی آن، تولید می‌شود.
با تیرآهن IPB ، IPE و INP و تفاوت آنها آشنا شوید!
تیرآهن انواع مختلفی دارد که هر نوع آن دارای ویژگی‌های خاص خود است و لازم است برای استفاده از آنها، این ویژگی‌ها را در نظر بگیرید. هنگام خرید نیز باید اطلاعات کافی در مورد ظاهر و کاربرد هر کدام از آنها داشته باشید تا بتوانید مناسب‌ترین و بهترین نوع تیرآهن را انتخاب نمایید.
تیرآهن‌ها بر اساس استاندارد، به چند دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از IPE،INP، IPB و CPE یا تیرآهن لانه زنبوری. در ادامه به معرفی هر کدام از آنها می‌پردازیم.
تیرآهن معمولی و متداول به تیرآهن IPE مشهور است که طبق استاندارد ایران و اروپا، در کشور ما تولید می‌شود. این تیرآهن I شکل است و اندازه دو بال در هر دو سمت تیر، به یک اندازه و ثابت است. حتی ضخامت بال‌ها در ابتدا و تا جایی که به جان متصل می‌شوند یکسان است. این نوع تیرآهن در سایزهای مختلف در بازار موجود است و می‌توان گفت پر طرفدارترین و پرمصرف‌ترین نوع تیرآهن می‌باشد. اکثر نقشه‌های ساختمانی با طبقات کم بر اساس تیرآهن IPE طراحی می‌شوند.
تیرآهن‌هایی که به INP مشهور هستند طبق استاندارد روسیه و چین تولید شده و اکثراً تولید خارج از کشور می‌باشند در ایران نیز چند کارخانه مبادرت به تولید این نوع تیرآهن کرده‌اند. این نوع تیرآهن‌ها نیز به شکل I هستند و دارای دوبال و یک جان می‌باشند. البته تفاوت عمده‌ی آنها با تیرآهن معمولی در ضخامت بال آنها است. به این معنی که نوک بال‌ها در طرفین نسبت به انتهای بال‌ها در قسمت متصل شده به جان کمتر است.
بنابراین با مقایسه ضخامت لبه‌ی بال‌ها که کمتر است با انتهای آنها که ضخیم‌تر است، می‌توان این نوع تیرآهن را تشخیص داد. موارد مصرف این تیرآهن در کشتی‌سازی، اسکله‌سازی و پل‌سازی و همچنین صنعت ساختمان، برج سازی و در ساخت سد است.
نوع دیگر تیرآهن وجود دارد که به تیرآهن هاش یا H معروف است و با نام تیرآهن IPB شناخته می‌شود. این نوع تیرآهن، دارای بال‌های بلند و پهن است. در مقایسه با تیرآهن معمولی نیز پهن بودن بال‌ها کاملاً مشخص است. بر همین اساس به آنها تیرآهن بال پهن هم گفته می‌شود چرا که اندازه‌ی دوبال آن با ارتفاع تیرآهن مساوی است.
این نوع تیرآهن را با حروف اختصاری HEB ,HEA و HEM هم نشان می‌دهند که بیانگر سبک و سنگینی آن است. HEA تیرآهن بال پهن یا هاش سبک، HEB تیرآهن بال پهن یا هاش سنگین و HEM تیر آهن بال پهن یا هاش فوق سنگین است. البته باید به این نکته هم اشاره کنیم که برای نشان دادن سبک یا سنگین بودن تیرآهن‌ها از حروف انگلیسی هم در کنار نام آنها استفاده می‌شود. به این صورت که حرف انگلیسی L، در کنار نام تیرآهن بیانگر سبک بودن و حرف انگلیسی V نشان دهنده سنگین بودن تیرآهن است. پس به این ترتیب IPBL یعنی تیرآهن هاش سبک و IPBV یعنی تیرآهن هاش سنگین.
باید خاطر نشان کرد که تیرآهن‌های هاش به علت استحکام بالا اکثراً در قسمت‌های اصلی سازه که نیاز به مقاومت بیشتر دارند به‌کار برده می‌شوند تا بتوانند از وارد آمدن وزن بیشتر به سایر قسمت‌های سازه جلوگیری کنند.
همچنین در ساخت ستون‌های ساختمان‌های بلند مرتبه، ساخت اسکلت فلزی سازه‌ها مانند انواع پل‌ها و سد‌ها و ساخت خرپا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تیرآهن CPE به تیرآهن لانه زنبوری مشهور است. علت این نامگذاری به دلیل وجود تعدادی حفره‌‌ی شش ضلعی در طول جان این نوع تیرآهن است. این نوع تیرآهن به صورت حفره‌دار با حفره‌های شش ضلعی یا دایره‌ای در کارخانه و فابریک تولید می‌شود.
یا اینکه یک تیرآهن معمولی از نوع IPE را در طول جان آن به صورت ذوزنقه‌ای برش داده و با کمی جابه‌جا کردن دوباره به هم جوش می‌دهند تا سوراخ‌های شش ضلعی حاصل شود. با این روش تیر با وزن کمتر می‌تواند بار بیشتری را تحمل کند. از تیرآهن لانه زنبوری در ساخت پل‌ها، ستون‌ها و سقف ساختمان‌ها و سوله‌ها و همچنین در حمل و نقل استفاده می‌شود.
از مزایای دیگر تیرآهن CPE می‌توان به این موارد اشاره کرد:
هر کدام از تیرآهن‌های نام برده شده طبق استاندارد در اندازه و سایزهای مختلف تولید می‌شوند و هر یک کاربرد خاص خود را دارند که به صورت فهرست‌وار به آن اشاره می‌کنیم:
هنگام خرید تیرآهن توجه به نکات یاد شده برای انتخاب مورد مناسب، ضروری است. ولی نکته دیگری که بسیار حائز اهمیت است وزن تیرآهن است. در این خصوص باید گفت که بهترین مرجع برای اطلاع از وزن و ویژگی‌های دیگر تیرآهن، جدول اشتال می‌باشد. مهندسین عمران نیز برای برآورد تحمل بار و توان انواع تیرآهن از جدول اشتال که مطابق استانداردهای جهانی است، استفاده می‌کنند. برای مثال طبق برآوردها بر اساس جدول اشتال، می‌توان گفت مقاومت تیرآهن 18 در برابر افزایش بار مانند افزایش طبقات ساختمان یا افزایش طول تیرآهن، از مقاومت تیرآهن 16 بیشتر است.
مسائل مربوط به وزن استاندارد تیرآهن و مقاومت در برابر تنش و محاسبات مهندسی در هر سازه، مختص به همان سازه است و نمی‌توان بدون در نظر گرفتن مکان و شرایط محیطی، از نقشه و محاسبات یک سازه‌ی دیگر، برای ساخت و ساز استفاده کرد. البته اگر تسلط کافی در محاسبات و برآورد مقادیر مورد نیاز تیرآهن برای ساخت و ساز را دارید، می‌توانید از فرمول‌های مختص آن استفاده نمایید. بنابراین پس از تأیید شدن نقشه سازه و برآورد نوع و تعداد تیرآهن مورد نیاز می‌توانید اقدام به خرید نمایید.
برای خرید در مقیاس انبوه می‌توانید از کارخانه‌ها به طور مستقیم سفارش دهید، اما این نکته را باید در نظر داشته باشید که هر کارخانه، تیرآهن‌های مختلفی با استانداردها و وزن مشخص تولید می‌کند پس نیاز است که با دقت انواع تیرآهن‌های تولیدی هر کارخانه را بررسی نمایید. در ضمن نمی‌توان از کارخانه به تعداد کم تیرآهن خریداری کرد. بنابراین بنگاهها و مراکز فروش معتبر برای خرید در تعداد کم و متنوع مناسب‌تر هستند.
در حال حاضر برای سهولت کار، خرید انواع تیرآهن به صورت آنلاین میسر شده است و می‌توانید از وب سايت‌هاي معتبر مانند سايت آهن اسپات كه در زمينه خريد و فروش آنلاین انواع مقاطع فولادي در حال فعاليت هستند نيز تيرآهن و ساير مقاطع فولادي را خريداري نماييد.
نکته‌ی بعدی قیمت تیرآهن است که هنگام برآورد و خرید، باید از آن اطلاع حاصل کنید. استعلام قیمت تیرآهن از چندین تولیدکننده و فروشنده می‌تواند در برآورد هزینه‌ها کمک کننده باشد. باید در نظر داشته باشید که عوامل مختلفی مانند میزان عرضه و تقاضا، نوسانات قیمت جهانی فولاد و قیمت ارز در تغییرات قیمت تیرآهن تأثیر مستقیم دارند. فاصله مکان ساخت و ساز از محل خرید نیز می‌تواند در قیمت نهایی تیرآهن تأثیرگذار باشد. به همین علت هم اکنون کارخانه‌های زیادی در سراسر کشور ما مشغول به کار هستند تا دسترسی به تولیدات آنها به سهولت انجام گیرد.
در حال حاضر، آسان‌ترین راه که بتوان از قیمت به‌روز انواع تیرآهن تولیدی هر کارخانه نسبت به نوع و سایز تیرآهن، مطلع شد، مراجعه به سایت‌های معتبر مانند آهن اسپات است که قیمت روز هر نوع تیرآهن، به تفکیک کارخانه و تولیدکننده در سراسر کشور را ارائه می‌کند. به این ترتیب می‌توانید از محصولات نزدیک‌ترین تولیدکننده به محل ساخت و ساز نیز اطلاع حاصل کنید.
معمولاً تیرآهن تولید شده در کارخانه به صورت کیلویی عرضه می‌شود. ولی در اکثر موارد تیرآهن به صورت شاخه‌ای به فروش می‌رسد و هر شاخه تیرآهن معمولاً به طول 12 متر است. ولی وزن آن بسته به سایز تیرآهن، متغیر است. تعداد تیرآهن بارگیری شده برای ارسال به خریدار، بستگی به میزان وزن تیرآهن‌های سفارش داده شده دارد.
اقداماتی که پس از خرید و تحویل گرفتن تیرآهن باید انجام داد به این ترتیب است که محموله‌های تیرآهن خریداری شده را قبل از هر اقدامی، به طور دقیق بررسی و کنترل نمایید. معمولاً نشان کارخانجات و تولیدکننده‌ها و مشخصات هر یک از انواع تیرآهن‌ها بر روی تیرآهن‌ها یا برچسب آنها حک می‌شود.
همچنین برای جلوگیری از عواقب به کاربردن تیرآهن‌ها و سایر مقاطع فولادی غیر استاندارد، بهتر است وزن هر شاخه از تیرآهن مورد نظر را با جدول وزنی کارخانه‌ی سازنده مطابقت دهید. باید دقت کنید که مشخصات تیرآهن‌ها با موارد سفارشی شما و استانداردهای تولیدکننده مطابقت داشته باشند.
نکته‌ی بعدی توجه به رنگ و سالم بودن تیرآهن‌ها است که زنگ‌زده یا عیوب دیگر مانند خمیدگی یا فرو رفتگی و تاب نداشته باشند. اگر تیرآهن‌ها رنگ‌شده باشند باید کمی از رنگ آنها را بخراشید تا بتوانید رنگ اصلی آنها را بررسی نمایید. باید به این نکته هم اشاره کرد که مهندسین عمران برای تعیین مقدار دقیق مصالح مورد نیاز برای یک پروژه و محاسبه‌ی مقدار مصالح مصرف شده در آن، از فرمول‌های متره و برآورد استفاده می‌کنند. به این ترتیب، هم در مقدار مصالح و هم در قیمت تمام شده صرفه‌جویی شده و هزینه‌های اضافی به کارفرما تحمیل نمی‌شود. استفاده از این روش مطمئن‌ترین راه برای مدیریت هزینه‌هاست.
در مطالب بالا اشاره کردیم که می‌توان به صورت آنلاین اقدام به خرید تیرآهن کرد. در این بخش برای آشنایی بیشتر به مراحل خرید تیرآهن به صورت آنلاین می‌پردازیم. ابتدا وارد سایت شرکت مورد نظر می‌شوید و با کارشناسان آن تماس می‌گیرید و به طور دقیق مراحل ثبت سفارش را جویا می‌شوید و طبق آنها موارد زیر را انجام می‌دهید:
1- ثبت سفارش در سایت به آدرس https://ahanspot.com/
2- دریافت پیش فاکتور
3- تایید پیش فاکتور
4- پرداخت هزینه
5- تعیین زمان تحویل تیرآهن
برای سهولت در امر خرید تیرآهن و سایر مقاطع فولادی می‌توانید به سایت آهن اسپات مراجعه نمایید و با ثبت سفارش به صورت آنلاین، تیرآهن مورد نیاز خود را خریداری کنید. کارشناسان بخش فروش در آهن اسپات می‌توانند هماهنگی‌های لازم را برای هرچه بهتر شدن روند خرید، حمل و نقل و تحویل بار شما را انجام دهند.
منبع: آهن اسپات (ahanspot.com)
