تخمین زد می شود که در فاصله جولای ۱۹۴۲ تا اکتبر ۱۹۴۲ حداقل ۱۰۰ هزار نفر در این اردوگاه کشته شده باشند.
پس از حمله آلمان نازی به لهستان بیشتر سه و نیم میلیون یهودی ساکن آن کشور توسط نازیها به گتوهای تازه تأسیس در آن کشور رانده شدند هدف مقامات آلمانی از راندن یهودیان به گتوها این بود که عملیات کشتار آنان به آرامی و در جوی بدون اضطراب انجام شود. در این گتوها دستیابی به مواد غذایی ناکافی و شرایط بهداشتی بسیار وخیم بود. پس از ۲۰ ژانویه ۱۹۴۲ و برگزاری کنفرانس ونسی تصمیم به حل نهائی مشکل یهودیان با کشتار آنان گرفته شد این عملیات با نام عملیات راینهارد اجرا و قسمت مهمی از مسئولیت آن بر عهده جوخه های سیار مرگ گذاشته شد با وجود آنکه جوخههای سیار مرگ تا پایان جنگ موفق به کشتار نیم میلیون یهودی شدند؛ اما در اجرای این عملیات مشکلاتی وجود داشت که شامل مشکلات روحی افراد جوخه های سیار مرگ و نیز نرخ پایین تعداد کشته شدگان بود. به عبارت دیگر میبایست سیستمی ابداع میشد که به عنوان کارخانهٔ مرگ میتوانست تعداد زیادی از یهودیان و عناصر نامطلوب نژادی را نابود کند به این منظور تأسیس اردوگاه های مرگ مورد توجه مقامات اس اس قرار گرفت. اردوگاه مرگ تربلینکا در فاصله ۸۰ کیلومتری شمال شرقی ورشو پایتخت لهستان و در نزدیکی خط آهن مالکینیا - سوکولوف پودلسکی قرار داشت این خط آهن با یک خط فرعی به شهر تربلینکا متصل میشد که دارای یک معدن شن بود و امکانات حمل و نقل سنگین در آن وجود داشت این منطقه همچنین در جایی بسیار پرت قرار داشت و از نظر آلمانها مکانی راحت برای ایزوله کردن بود و در نزدیکی گتوی ورشو و گتوی شهر بیالیستوک قرار داشت و این امر امکان کشتار آسانتر یهودیان این دو گتو را فراهم میکرد گتوی ورشو در حدود ۴۰۰ هزار و گتوی بیالیستوک در حدود ۶۰ هزار یهودی را در خود جای داده بود.
تربلینکا در مجموع دارای دو اردوگاه به نامهای تربلینکای یک و دو بود. اردوگاه تربلینکای یک در تاریخ ۱۵ نوامبر ۱۹۴۱ با پذیرش تعدادی از زندانیان لهستانی و یهودی آغاز به کار کرد یک سیم خاردار به ارتفاع دو متر این اردوگاه را احاطه کرده بود در این زمان نیروی کار مورد نیاز برای ساخت تربلینکا از غیر نظامیانی تشکیل شده بود که از روستاهای اطراف سو کولوف به اتهامهای واقعی و یا فرضی توسط گشتاپو بازداشت میشدند. این افراد به طور متوسط دارای محکومیتی شش ماهه بودند؛ اما پس از ورود مدت زندان بسیاری از آنان تمدید شد. در طول مدت سه سال از فعالیت این اردوگاه در حدود ۲۰ هزار نفر از نیروی کار اجباری آن مشغول به کار شدند که نیمی از این تعداد بر اثر گرسنگی و کار سخت و یا بیماری کشته شدند و مابقی آنان پس از پایان مدت زندان آزاد شدند که اکثر این افراد را لهستانی های مقیم روستاهای اطراف تربلینکا تشکیل میدادند در تربلینکای شماره یک در هر نوبت کاری بین هزار تا دو هزار نفر زندانی ۱۲ تا ۱۴ ساعت کار میکردند تا از جنگل مجاور چوب مورد نیاز برای سوزاندن انبوه لاشه ها را تأمین نمایند بیشتر این افراد، یهودیان تبعه جمهوری چک و فرانسه و لهستان بودند با آغاز جولای ۱۹۴۲ مسئولان اردوگاه تربلینکای یک شروع به جدا سازی یهودیان از غیریهودیان نمودند زنان در این اردوگاه به کار جمع آوری، تعمیر، شست و شو و پاکسازی لباس نظامیان آلمانی مشغول بودند. این در حالی بود که بیشتر مردان در معدن شن مشغول به کار بودند هدف از به کارگیری نیروی کار در تربلینکا حل و فصل مسائل روزمره اردوگاه بود این در حالی بود که نیروی کار اجباری تربلینکا در غیرانسانی ترین شرایط زندگی میکرد کارگران معدن شن فاقد کفش و لباس کار بودند. آب جیره بندی و تنبیه قانونی بود این اردوگاه به صورت رسمی تا ۲۳ جولای ۱۹۴۴ دایر بود و در این تاریخ با ورود نیروهای ارتش سرخ آزاد شد فرماندهی این کمپ با تئودور وان اوپن بود که دارای درجه سروانی در اس اس و پلیس آلمان بود.
نیروی کار زندانیان در اردوگاه شماره یک تربلینکا با کار در معادن شن اطراف این اردوگاه شن و مصالح مورد نیاز برای ساخت جاده ها و راههای نظامی را تأمین می کردند.
یک لهستانی به نام فرانسیسک زابسکی که ریاست بر ایستگاه قطار تربلینکا را بر عهده داشت به صورت مخفیانه اقدام به ثبت تعداد قطارها و تعداد زندانیان حمل شده در هر قطار در دفتر روزانه خود مینمود او که عضو نهضت مقاومت زیرزمینی لهستان بود وظیفه داشت تا تردد هر قطار از ایستگاه تربلینکا را رصد نماید و اطلاعات مربوط به آن را در اختیار نهضت مقاومت زیرزمینی لهستان قرار دهد. وی در چند نوبت نیز به صورت پنهانی شاهد تیرباران تعدادی از زندانیان در جنگل اطراف تربلینکا بود آمار ثبت شده در دفتر او منبع مهمی در جریان دادگاه نورمبرگ برای کشتارهای نژادی بود
اردوگاه تربلینکای شماره دو شامل سه بخش بود. بخش اول کمپ محل زندگی افراد اس اس و کمپ دوم محل نگهداری اسرای ورودی به تربلینکا و کمپ سوم محل اتاقهای گاز بود. بر خلاف اردوگاه آشوویتس که اردوگاهی بسیار وسیع ،بود اردوگاه تربلینکا در مساحتی کوچک و به متراژ ۱۷ هکتار بود و هدف اصلی از تأسیس آن کشتار یهودیان لهستان براساس عملیات راینهارد بود. این سه کمپ توسط ۲۳۸ تن از یهودیان آلمانی ساخته شد که بین ۱۷ تا ۳۵ سال داشتند و از برلین اخراج شده بودند کار طراحی و ساخت این اردوگاه بر عهده ریچارد تومالا بود. او در تاریخ ۱۰ آوریل ۱۹۴۲ ساخت اردوگاه شماره دو را آغاز کرد. تومالا پس از اتمام طراحی ساخت اردوگاههای بلزک و سوبیبور برای ساخت اردوگاه شماره دو تربلینکا عازم این اردوگاه شد علت این که تو مالا فقط از زندانیان آلمانی استفاده میکرد این بود که آنان زبان آلمانی را میدانستند و در نتیجه دستورات وی در خصوص چگونگی ساخت اردوگاه را اجرا می کردند همچنین نظارت بر ساخت اتاقهای گاز بر عهده اروین لامبرت قرار داشت که یک عضو سازمان اس اس بود .قسمتهای عمده ای از این اردوگاه با استفاده از مصالح برگرفته شده از گتوی یهودیان ساخته شد و چند ساختمان کوچک به رخت شوی خانه و خیاطی و کفاشی و نجاری و طبابت اختصاص داده شد اردوگاه شماره دو در انتهای خط آهنی بود که یهودیان را به این اردوگاه می‌آورد.
اولین گروه از یهودیان به تعداد ۶٬۵۰۰ نفر از گتوی شهر ورشو در تاریخ ۲۲ جولای ۱۹۴۲ به اردوگاه تربلینکا اعزام شدند روز بعد اتاقهای گاز برای اجرای عملیات کشتار آماده شدند و قربانیان را با استفاده از گاز منواکسید کربن کشتند. طی دو ماه بعد، هر روز دو قطار که هر قطار شامل ۴ تا ۷ هزار یهودی بود ،به اردوگاه اعزام شد. بگونه ای برنامه ریزی شده بود که یکی از قطارها در صبح و دیگری در ظهر به اردوگاه وارد شود .پس از ورود قطار صبحگاهی عملیات کشتار به سرعت اجرا میشد و تا ظهر نسبت به جابجایی اجساد اقدام می‌گردید و بدین ترتیب اتاقها برای پذیرش قربانیان جدید ،آمادگی داشتند. بر اساس گزارش یورگن اشتروپ در فاصله ۲۲ جولای تا ۱۲ سپتامبر ۱۹۴۲ تعداد ۲۶۵ هزار یهودی پس از اخراج از گتوی ورشو ،به تربلینکا فرستاده شدند کمتر از یک سال بعد اشتروپ فرماندهی عملیات سرکوبی شورش گتوی ورشو را بر عهده داشت در طول دوره انتقال به تربلینکا
صد ها زندانی براثر گرسنگی و خستگی و تشنگی فوت کردند به یهودیان اخراج شده گفته میشد
که آنان به محلی موقتی فرستاده خواهند شد تا از آنجا به اکراین فرستاده شوند. علاوه بر یهودیان لهستانی، تعدادی از یهودیان کشورهای دیگر از جمله هشت هزار یهودی چک در فاصله اکتبر ۱۹۴۲ تا مارس ۱۹۴۳ نیز به تربلینکا فرستاده شدند همچنین تعداد ۱۱ هزار هزار کولی نیز در تربلینکا کشته شدند. یهودی از مناطق تحت اشغال بلغارستان در مقدونیه و تریس به تربلینکا اعزام شدند. تعداد دو هزار کولی نیز در تربلینکا کشته شدند.
با الگو برداری از اردوگاه آشوویتس در اردوگاه تربلینکا اتاق های گاز برای کشتار قربانیان ایجاد شد. در بدو ورود به زندانیان گفته میشد که برای گندزدایی و مقابله با شپش می بایستی لباس‌های خود را در آورده و به حمام بروند در این حمام ها به جای دوش آب شیرهایی وجود داشت که از آن گاز سمی منواکسید کربن منتشر میشد. در آشوویتس استفاده از گاز زیکلون بی در آگوست ۱۹۴۱ توسط معاون رودولف هاس فرمانده آشوویتس ابداع شده بود. در تربلینکا ابتدا مردان به حمام فرستاده میشدند و این در حالی بود که زنان و کودکان منتظر سرنوشت نهایی خود بودند پس از کشتار مردان نوبت به زنان و کودکان می رسید. براساس اظهارات اشتانگل در دادگاه ،کل پروسه کشتار سه ساعت به طول می انجامید و هر روز ۱۲ هزار نفر کشته میشدند پس از ساخت یک اتاق گاز جدید، این پروسه به یک ساعت و نیم کاهش یافت.
اتاقهای گاز در محوطه ای واقع شده بود که با استفاده از یک دیوار چوبی از دیگر مناطق اردوگاه جدا شده بود اولین اتاق گاز در واقع سه سربازخانه بود که به یکدیگر متصل گردیده دارای دیواری دوجداره بودند. طول این اتاقها هشت متر و عرض آن چهار متر بود.
پس از پایان جنگ تعقیب فرماندهان تربلینکا در دستور کار متفقین قرار گرفت. ایر مفرید ابرل تا سال ۱۹۴۸ از دستگیری توسط متفقین گریخت اما در ژانویه ۱۹۴۸ دستگیر شد در تاریخ ۱۶ فوریه همان سال در زندان متفقین خودکشی کرد تئودور وان اوپن در تاریخ ۱۴ دسامبر ۱۹۴۴ در حال فرار بود که اتومبیل وی در جنوب لهستان توسط پارتیزان های محلی متوقف گردید. او از اتومبیل پیاده شد و به یک روستا فرار کرد و زیر یک پشته از کاه پنهان شد پارتیزانها پشتۀ کاه را به رگبار بستند و او را کشتند و پس از تجسس جنازه او در جیب وی اوراق شناسایی او را کشف کردند فرانز اشتانگل پس از پایان جنگ توسط متفقین دستگیر شد؛ اما از زندان فرار کرد و به اتفاق گوستاو واگنر به برزیل فرار کرد. او در سال ۱۹۶۷ در بزریل دستگیر و در سال ۱۹۷۰ محاکمه شد. یک سال بعد و در تاریخ ۲۸ ژوئن ۱۹۷۱ او در زندان شهر دوسلدورف آلمان غربی درگذشت ۲ کورت فرانز پس از پایان جنگ از دستگیری گریخت و تا سال ۱۹۵۹ زندگی آزادی داشت. او در این سال دستگیر و در سال ۱۹۶۵ محاکمه و محکوم به زندان ابد شد. او در سال ۱۹۹۲ به دلیل بیماری از زندان آزاد شد و در تاریخ ۴ جولای ۱۹۹۸ درگذشت.
اروین لامبرت تا ۲۸ مارس ۱۹۶۲ دستگیر نشد؛ اما در اولین دادگاه موسوم به دادگاه اول
تربلینکا به کشتار نژادی متهم شد و به اتهام مشارکت در کشتار ۳۰۰ هزار نفر به چهار سال زندان محکوم شد او در دادگاه مربوط به اردوگاه سوبیبور در سال ۱۹۶۶ تبرئه شد و در سال ۱۹۷۶ درگذشت.
تخمین زده میشود در فاصله جولای ۱۹۴۲ تا اکتبر ۱۹۴۳ حداقل ۷۰۰ هزار نفر در این اردوگاه کشته شده باشند.
