در تابستان هر سال، آب راتاوا از آبی شفاف به سبز یا قرمز-قهوهای تغییر میکند و موج کوچکی از مرگ در میان پرندگان، سگهای محلی یا حتی دامها بهراه میافتد. بهروایت بزرگان، در دهه ۱۹۷۰ دو ماهیگیر محلی پس از شنیده شدن صدای مهیب از مرکز دریاچه، برای همیشه ناپدید شدند—قایق و وسایلشان، صبح بعد در بخش دیگر ساحل پیدا شد. گزارشهایی از بوی غیرطبیعی (شبیه گوگرد فاسد)، پرش ناگهانی حیوانات و حتی احساس سرگیجه شدید برای رهگذران وجود دارد.
مقامات شوروی، محل را بهسرعت تحت کنترل و تیم کوچکی از دانشمندان دانشگاه اومسک اعزام کردند. نتیجه آزمایشات: میزان اکسیژن نزدیک صفر، اسیدیته اصلی خارج از بازه معمول، و وجود مقادیر بالای گازهای محلول ناشناخته.
گونههایی از باکتریهای بیهوازی با تولید سولفید هیدروژن و رنگدانههای خاص باعث تغییر رنگ و تولید گاز سمی در آب میشوند. وقوع این پدیده در برخی دریاچههای مجارستان و کانادا نیز ثبت شده است.
با توجه به قرار گرفتن منطقه روی یکی از گسلهای محدود سیبری، امکان دارد گاهی متان یا سولفید هیدروژن بهیکباره از زیر بستر دریاچه خارج شود—فشار کم، کمبود اکسیژن، و ایجاد حالتی شبیه به وقایع “دریاچه نیوس” کامرون.
برخی تحقیقات نیمهمحرمانه نشان میدهد که شرایط مغناطیسی و بارالکتریکی منطقه، در ایام تغییر رنگ، دچار آشوبهای محلی شده و بر ادراک افراد تاثیر گذاشته است.
روایتی در میان بومیان وجود دارد که دریاچه «رهگذران نامناسب» را قبول نمیکند؛ و کسانی که قوانین نانوشته ورود را رعایت نکنند، در مد مه یا رنگ عوض کردن، «گم» میشوند…
تا امروز، دسترسی عمومی به راتاوا ممنوع و منطقه در فهرست مناطق حفاظت شده سیبری ثبت شده است. برخی دانشمندان هنوز به دنبال کشف ماهیت دقیق این پدیدهاند. اما مردم روستا هنوز هر صبح که غبار روی آب بنشیند، فقط برای شکار یا ماهیگیری به سمت شرق میروند…
