یکی از اسرارآمیزترین اتفاقات تاریخی مربوط به ناپدید شدن سه نگهبان فانوس دریایی در جزیره ایلین مور (Eilean Mòr) از جزایر فلانان در شمال غربی اسکاتلند است. این حادثه که در دسامبر سال ۱۹۰۰ رخ داد، تاکنون بیپاسخ باقی مانده و به عنوان یکی از مرموزترین معماهای دریایی شناخته میشود.
نگهبانان شامل توماس مارشال (Thomas Marshall)، جیمز دوکات (James Ducat) و دونالد مکآرتور (Donald MacArthur) بودند. در شرایطی که فانوس دریایی باید به صورت شبانهروزی روشن باشد، چراغ آن خاموش شد و کشتی عبوری از نزدیکی جزیره این اتفاق غیرمنتظره را گزارش کرد. پس از بررسیهای انجام شده، هیچ اثری از نگهبانان پیدا نشد و این ماجرا به یک پرونده اسرارآمیز تاریخی تبدیل شد.
فانوس دریایی جزایر فلانان روی جزیرهای کوچک و صخرهای در منطقهای دورافتاده و خطرناک در شمال اقیانوس اطلس ساخته شده بود. این فانوس به دلیل موقعیت استراتژیک خود، نقش حیاتی در هدایت کشتیها داشت. جزایر فلانان به دلیل شرایط آبوهوایی سخت، موجهای عظیم و موقعیت جغرافیایی ایزوله، برای سکونت انسانی خطرناک شناخته شدهاند.
این فانوس دریایی حدود ۳۲ کیلومتر غرب لوییس، یکی از جزایر بزرگ اسکاتلند، قرار دارد.
در اواسط دسامبر ۱۹۰۰، کشتیای به نام آرکتور (Archtor) که از نزدیکی فانوس دریایی عبور میکرد، متوجه شد که چراغ فانوس دریایی خاموش است. این اتفاق باعث ایجاد نگرانی در میان مسئولان دریایی شد و پس از چند روز، کشتی امداد هسپرُس (Hesperus) برای بررسی وضعیت به محل اعزام شد.
زمانی که تیم امداد به فانوس دریایی رسید، آنها با صحنهای کاملاً عجیب مواجه شدند:
غیبت سه نگهبان: هیچ اثری از نگهبانان دیده نشد.
وضعیت منظم داخل فانوس: لوازم شخصی، غذاهای روی میز، و سایر اشیاء به صورت کاملاً طبیعی و دستنخورده باقی مانده بودند.
گزارشهای عجیب: یادداشتهای روزانه نگهبانان نشان میداد که چند روز قبل از ناپدید شدن، طوفان شدیدی در منطقه وجود داشته است. اما گزارشهای رسمی از وضعیت آبوهوایی، ادعا میکنند که در آن روزها آب و هوا کاملاً آرام بوده است.
تا امروز، هیچ نظریهای نتوانسته به طور قطعی این معما را حل کند. برخی از رایجترین تئوریها عبارتند از:
۱. مرگ در اثر طوفان یا موجهای عظیم:
برخی معتقدند نگهبانان در حال انجام وظیفه در بیرون فانوس دریایی بودند که امواج عظیم ناشی از طوفان آنها را به دریا کشیده است. شواهدی مانند طنابهای آسیبدیده در نزدیکی ساحل احتمال تلاش نگهبانان برای ایمنسازی تجهیزات را تقویت میکند.
۲. قتل یا درگیری داخلی:
احتمال دیگر این است که نگهبانان دچار مشاجره و درگیری داخلی شدهاند که به مرگ یکی یا همه آنها ختم شده است. با این حال، نبود هرگونه شواهد مستقیم این نظریه را زیر سؤال میبرد.
۳. اتفاقات فراطبیعی:
برخی افراد محلی باور داشتند که جزایر فلانان نفرینشده یا محل رفتوآمد ارواح و موجودات افسانهای اسکاتلندی بوده است. این نظریه، هرچند جذاب، علمی نیست و بیشتر جنبه افسانهای دارد.
۴. دزدی دریایی:
احتمال دیگر حمله دزدان دریایی به جزیره و ربودهشدن نگهبانان است. اما نبود هرگونه شواهدی از درگیری یا تخریب، این نظریه را ضعیف میکند.
۵. اختلال روانی یا هذیان:
زندگی در محیطی دورافتاده و پرتنش میتواند منجر به اختلال روانی یا هذیان در نگهبانان شود. شاید یکی از نگهبانان دچار رفتار غیرعادی بوده که باعث بروز این اتفاق شده است.
