سیم بکسل چیست؟ سیم بکسل هایی که از جنس فولاد تولید و عرضه میشوند، برای کابین و وزنه های تعادل به منظور آویزان کردن آنها در آسانسورها مورد استفاده قرار میگیرد. لازم به ذکر است که این سیم بکسل ها دارای ساختاری دقیق و استاندارد هستند. سیم بکسل های آسانسور از دسته هایی تشکیل شده که ساختاری مدور را ایجاد میکنند، ساخته شده است.
دسته سیم های بکسل و یا strand ها، حول سیمی که به عنوان سیم مرکزی در نظر گرفته میشود، پیچیده خواهد شد و سپس این دسته سیم ها حول هستهای فیبری و یا فولادی پیچیده می شوند که شامل چند لایه از سیم است که تحت عنوان wire شناخته میشوند. جنسی که برای هر یک از این سیم ها در نظر گرفته می شود از فولاد است. لازم به ذکر است که این فولاد معمولاً به روش کوره الکترونیکی تولید میشود.
سیم بکسل هسته فیبری:
در سیم بکسل هایی که از این نوع مغزی در آن به کار گرفته شده، شامل دو نوع فیبر طبیعی و مصنوعی میباشند که فیبر طبیعی با نماد NFC و فیبر مصنوعی با نماد SFC شناخته میشوند. جنسی که در مغزی طبیعی به کار میرود، معمولاً از نوع کنف و جنس مغزی مصنوعی که به عنوان الیاف پلیپروپیلن نیز شناخته میشود، معمولاً از پلیآرامین میباشد.
سیم بکسل های آسانسور، به منظور نرمی و الاستیسیته بودن موادی که در آن بهکار رفته، خود را با ظاهر و شکل شیارها تطبیق خواهند داد. نکته بسیار مهم در خصوص مغزی ها آن است که مغزی الیاف طبیعی که از کنف تولید شده اند، قابلیت روانکاری بسیار بهتری در مقایسه با هسته های فیبر مصنوعی دارند. لازم به ذکر است که در سیم بکسل های آسانسور، به طور معمول از مغزی های کنفی که از نوع سیسال هستند، به منظور مقاومت زیاد آنها بهکار گرفته میشود.
مغزی سیسال ساخته شده با رنگ قهوهای مایل به سفید و کنفی از نوع مانیلی به رنگ قهوهای تیره میباشد. از طرفی هسته های مرکزی سیم بکسل آسانسور از نوع فیبر مصنوعی در مقایسه با نوع فیبر طبیعی پایداری بیشتری داشته و در شرایط مرطوب و خاص مقاومت بیشتری از خود نشان خواهد داد.
سیم بکسل هسته فولادی:
هسته فولادی سیم بکسل، دوام بیشتری در مقایسه با نوع فیبری آن را دارد. به همین جهت بیشترین کاربرد را در صنعت آسانسور سازی به خود اختصاص داده است.
در این مدل از سیم های بکسل، مغزی ها مساحت فلزی بیشتری دارند که این موضوع سبب میگردد تا کشش در سطح مقطع کاهش یابد. لازم به ذکر است که سیم بکسل های هسته فولادی، تحت جای گذاری یکسان در مقایسه با نوع فیبری آن، انبساط کمتری پیدا خواهند کرد و میزان کشیدگی طول آن کاهش خواهد یافت. این دسته از سیم بکسل ها، در آسانسور هایی با سرعت بالا و آسانسور هایی که مخصوص بار بری هستند و بار زیادی را جا به جا میکنند مورد استفاده قرار میگیرند.
ساختار رشته های سیم بکسل:
یکی از موارد بسیار مهم در خصوص سیم بکسل ها ،انواع ساختار رشته های آن میباشد که در ادامه به بررسی ساختار آنها و همچنین کاربرد هر یک از آنها خواهیم پرداخت:
مدل سیل:
ساختار مدل سیل که به نماد S نیز شناخته میشود، به عنوان معمول ترین نوع ساختاری سیم بکسل ها به شمار میرود. این مدل از ساختار، بیشترین کاربرد را در جهان دارد. دلیلی که سبب گردیده تا این نوع ساختار، به ساختاری محبوب و رایج تبدیل گردد، بزرگ تر بودن سیم های خارجی آن است که سبب میگردد تا سطح فلزی مقاوم تر و بزرگ تر را دارا باشد و در نتیجه دیرتر دچار ساییدگی میشوند. لازم به ذکر است که از این نوع ساختار سیم بکسل، معمولاً در آسانسور هایی با سرعت پایین و متوسط مورد استفاده قرار میگیرد که ظرفیت های کم و متوسطی را نیز دارا میباشند.
مدل ورینگتون:
در خصوص ساختار ورینگتون که دارای نماد W میباشد. باید بگوییم که در مواقعی که صحبت از عمر خستگی خمشی سیم بکسل روی فلکه کششی با شیار دایره های در سرعت های بالا باشد. از سیم بکسل هایی با ساختار ورینگتون بهکار گرفته خواهد شد. این نوع ساختار از سیم بکسل در آسانسور به اندازه 20 تا 40 درصد از نوع سیل مقاوم تر و مستحکم تر هستند و به منظور نازک بودن آن، از تعداد بیشتری از آن به کار گرفته خواهد شد.
لازم به ذکر است که در آسانسورها نه تنها سایش، بلکه خستگی نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
به خصوص در آسانسور هایی که سیم بکسل آنها با پیچش دوگانه به دور فلکه کششی پیچیده خواهند شد( مقاومت و انعطاف پذیری در سیم بکسل ها از مهمترین ویژگیهای آنها به شمار میرود و دلیل مقاومت بالای آنها به منظور استفاده از فولاد با کربن بالا میباشد. این موضوع در حالی است که انعطاف پذیری سیم بکسل ها به دلیل ساختار رشته های آنها میباشد. البته دور از منطق نیست که این دو موضوع عکس یکدیگر هستند و جمع کردن تمامی این موارد بهطور همزمان در سیم بکسل های آسانسور، امکانپذیر نیست.
نکتۀ بسیار مهم:
ایده ال ترین سیم بکسل های آسانسور، سیم بکسلی است که از انعطاف پذیری بیشتر و عدم ایجاد چین خوردگی در آن برخوردار باشد. عدم چین خوردگی در سیم بکسل بدین منظور از ویژگی های مهم محسوب میشود که ممکن است هنگام عبور از فلکه کششی یا هرز گرد دچار چین خوردگی شود که این موضوع احتمال بروز مشکلات را در آن تا حد چشمگیری افزایش خواهد داد. از جمله مواردی که میبایست برای جلوگیری از چین خوردگی رعایت شوند آن است که تک سیم های آن با قطر بیشتر و با مقدار تحمل تنش کششی بیشتری در آن بهکار گرفته شوند .
از سوی دیگر، سیم بکسل می بایست تنش خستگی بیشتری را متحمل شود. بدین منظور میبایست سیم بکسل نرم بوده و به هیچ وجه نباید زیر بار اعمال شده کش بیاید .به همین سبب است که فولاد مصرفی و ترکیبات تک سیم های آن و مقطعی که برای آنها در نظر گرفته میشود، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
سیم بکسل با بافت استاندارد:
اولین نکته ای که در خصوص استاندارد سیم بکسل از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. ضریب ایمنی به کار گرفته شده در طراحی سیم بکسل ها می باشد که طبق استاندارد در نظر گرفته شده. 81EN برای آسانسور هایی با دو سیم بکسل، حداقل ۱۶ در نظر گرفته خواهد شد. و همچنین برای آسانسور هایی با سه سیم بکسل و بیشتر طراحی میشوند ،حداقل ۱2 بهکار گرفته میشود.
لازم به ذکر است که در طراحی سیم بکسل ها، ضریب ایمنی را متناسب با سرعت حرکت آن که معمولاً از ۱2 تا 20 متغیر می باشد، در نظر خواهند گرفت. اگر مقاومت کششی سیم بکسل ها در یک سیم بکسل به طور یکسان باشند، به این نوع سیم بکسل تک کششی می گویند.
از موارد بسیار مهم دیگر آن است که تمامی این موارد و نکات، برای سیم بکسل های جبران نیز می بایست در نظر گرفته شوند.
سایز سیم بکسل:
اگر مقاومتی که برای سیم های خارجی در نظر گرفته می شود، برابر با یکدیگر باشند و همچنین کمتر از مقاومت کششی سیم های داخلی باشند، به این نوع سیم بکسل ها در آسانسور، کشش دوگانه می گویند. لازم به ذکر است که اندازه انواع سیم بکسل ها با قطر آنها توسط کارخانه سازنده آن مشخص خواهد شد.
قطر نامی سیم بکسل، مطابق با استاندارد انگلیسی (B.S) می بایست حداقل در حدود 8 میلیمتر باشد و همچنین در استاندارد آمریکایی حداقل قطری که برای قطر نامی سیم بکسل ها تعیین شده، 5/9 میلیمتر می باشد .از دیگر استاندارد های تعیین شده در ایالات متحده آن است که حداقل قطر سیم های خارجی، حدود ۶۱ درصد میلیمتر است.
اما اندازه قطر سیم بکسل ها که به عنوان قطری ظاهری در سیم بکسل ها دیده میشود. معمولاً بین 8 تا 22 میلیمتر تعیین میشوند و متناسب با نیروی موردنیاز آسانسور تعیین خواهد شد. رایج ترین سایز های در نظر گرفته شده آن، ۱0-۱۱-۱3-۱5-۱۶-۱9-22 میلیمتر می باشد.
در ادامه به بررسی دقیق تری از قطر سیم بکسل های آسانسور می پردازیم:
قطر سیم بکسل ها از روی هر جفت رشته مخالف هم اندازه گیری خواهند شد و بر اساس استاندارد 5-۱2358BSEN، قطر واقعی سیم بکسل در مواقعی اندازه گیری خواهد شد که سیم بکسل تحت ۱0% از فشار بار، حد گسیختگی باشد. این اندازه میبایست بین حداکثر 3% قطر ظاهری کم شده باشد.
معمولاً پس از یک هفته بهکار افتادن آسانسور، بعد از راهاندازی طول سیم بکسل، چیزی در حدود 5% طول آن افزایش پیدا خواهد کرد.
لازم به ذکر است که سیم بکسل ها دارای تاب یکنواختی هستند. این موضوع بدین معناست که سیم های موجود درون یک دسته سیم، به گونه های تابیده میشوند که دارای طول تاب یکسانی باشند.
طول تاب در نظر گرفته شده در یک دسته سیم یا در یک سیم بکسل، فاصله ای است که به موازات محور طولی اندازهگیری شده خواهد بود و همچنین تشکیل شده است. از طولی که در آن یک سیم در یک دسته سیم و یا یک دسته سیم در سیم بکسل قرار دارد. سیم بکسل یک دور کامل به دور محور آن خواهد زد که مقدار آن چیزی در حدود 5 الی 5/۶ برابر قطر سیم بکسل خواهد بود.
کلام آخر:
سیم بکسلی که در آسانسور به کار گرفته میشود، می بایست از مقاومت بسیار بالایی برخوردار باشند. به همین منظور است که سیم بکسل ها معمولاً از فلزات بسیار قوی ساخته می شوند. زیرا به طور معمول در واکنش با حرارت بسیار زیاد، دوام می آورند.
همانطور که طی این مقاله گفته شد، سیم بکسل از موارد بسیار مهم در طراحی و ساخت آسانسورها به شمار میرود. اهمیت بسیار زیاد و ویژه سیم بکسل، بدین منظور است که می تواند سلامت آسانسور و مسافرین را تضمین کند.
