لباس‌های سنتی هریک از اقوام، آیینه‌ای تمام‌نما از فرهنگ و اعتقادات مردم آن قوم است. لباس کردی و لایه‌لایه زیبایی‌هایش نیز بخشی از فرهنگ متنوع کشور را تشکیل می دهد.
زنان کرد پوشش‌های متنوعی نیز برای موهای خود استفاده می‌کنند. انواع کلاه و سربند کردی با تزئینات ویژه که لباس کردی آن‌ها را به یک پوشش زیبا و باشکوه تبدیل می‌کند.
در این مقاله لباس‌های کردی خصوصا سربند کردی و انواع آن را بررسی می‌کنیم.
برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت ویکی رز مراجعه کنید.
لباس کردی ؛ همنشینی رنگ و سلیقه و هنر
لباس‌های سنتی هریک از اقوام آیینه‌ای تمام‌نما از تاریخ و فرهنگ و اعتقادات مردم آن قوم است. لباس کردی و لایه‌لایه زیبایی‌هایش، لباس لری و تمام جاذبه‌های نهفته در چین‌هایش، لباس ترکمنی با رنگ قرمز شورانگیزشان و لباس‌های بلوچی با سوزن‌دوزی‌های منحصربه‌فردی که دارند هرکدام بخشی از زیبایی‌ها و فرهنگ غنی و متنوع کشورمان را تشکیل می‌دهند. لباس‌های سنتی اقوام داستان‌های زیادی در دل خود دارند، اگر کمی دقیق‌تر شویم، در چین و شکن‌شان، در طرح و رنگ‌هایشان و در تاروپود جانشان چه قصه ها که برایمان بازگو نمی‌کنند.
تاریخچه لباس کردی
لباس و پوشش سالیان دراز است که با زندگی انسان عجین شده است. بنابراین تاریخ پوشاک هر قوم می‌تواند با قدمت آن قوم برابر باشد. به‌خصوص که در موضوع پوشاک همیشه تلاش شده تا سنت‌ها حفظ شوند. بنابراین در مورد تاریخچه لباس کردی باید بگوییم همان اندازه که قوم کرد قدمت دارد، لباس‌هایش هم قدمت دارد. سند این ادعا را می‌توانیم در حکاکی‌ها و نقش‌برجسته‌های تخت جمشید مشاهده کنیم. به طور مثال در حجاری‌های ورودی کاخ آپادانا، در بین کسانی که برای پادشاه پیشکش آورده‌اند، نقش لباس کردی به خوبی نمایان است. این خود نشان‌دهنده تاریخ طولانی لباس‌های کردی است.
اجزای مختلف لباس محلی کردی
مردم قوم کرد در سرزمین‌های مختلفی زندگی می‌کنند؛ ایران، ترکیه، سوریه و عراق. در ایران نیز کردها در مناطق مختلف کشور ساکن هستند؛ از کردستان و سنندج و ایلام تا آذربایجان و خراسان. این تفاوت‌ها در اقلیم و محل زندگی کردها، باعث ایجاد تفاوت‌هایی در نوع پوشش آن‌ها نیز شده است. علاوه‌بر این، لباس کوردی می‌تواند با توجه به شرایط آب و هوایی هر فصل، مقام و منسب هر شخص و مراسم و مناسبت‌های مختلف هم تغییراتی داشته باشد. با تمام این‌ها لباس کردی در همه جای دنیا دارای یک سری ویژگی‌های مشترک است که می‌تواند نشانی از اتحاد و همبستگی مردم این قوم با وجود دوری آن‌ها از هم باشد.
لباس‌های کردی هم برای زنان و هم برای مردان معمولا پوششی کامل از سر تا پا ایجاد می‌کنند. لباس کوردی زنانه و مردانه شامل چندین جز مختلف می‌شود که هریک قصه و هر قصه زیبایی‌های خود را دارد.
اجزای لباس کردی زنانه
لباس کردی زنانه از جمله زیباترین لباس‌های سنتی ایرانی است و شامل چندین بخش مختلف می‌شود. زنان کرد در کردستان، کرمانشاه، ایلام، آذربایجان غربی و خراسان شمالی لباس‌های مختلفی به تن می‌کنند. لباس کردی زنان می‌تواند تا یازده تکه و جز مختلف داشته باشد؛ کفش، شلوار، زیرپیراهن، پیراهن، جلیقه، قبا، نیم‌تنه یا یل، دستمال سه‌گوش زینتی، عمامه، روسری یا گاهی سربند که خود از چند تکه مختلف تشکیل می‌شود. لباس کردی زنانه معمولا با استفاده از پارچه‌های ساتن، مخمل، تور و حریر دوخته و سپس با پولک و ملیله و منجوق زینت داده می‌شود.
جافی
جافی شلوار کردی زنانه است. این شلوار مانند شلوار کردی مردانه، از بالا گشاد است و در قسمت مچ پا تنگ می‌شود. جنس جافی در شرایط مختلف می‌تواند متفاوت باشد. به طور مثال جافی که زنان کرد در مراسم سنتی به پا می‌کنند با جافی که هنگام کارهای روزمره می‌پوشند متفاوت است. جافی رسمی از پارچه‌های گرانبهاتر دوخته می‌شود. اما به طور کلی برای دوخت شلوار کردی زنانه از پارچه‌های نخی سبک و نرم استفاده می‌شود.
به جافی در بعضی مناطق درپه هم می‌گویند. البته تفاوت اندکی بین جافی و درپه وجود دارد که مربوط به قسمت پایینی و مچ پای شلوار می‌شود.
زنان کرد کرمانج اما شلوارهایی بسیار متفاوت با شلوار سایر زنان کرد می‌پوشند. به طور کلی لباس زنان کرد کرمانج در شمال خراسان برخلاف لباس زنان کرد در غرب کشور، کوتاه است. بنابراین آن‌ها شلواری تنگ‌تر که به ساق پا می‌چسبد، به پا می‌کنند.
کراس
کراس همان پیراهن بلند زنان کردی است که دوختی ساده دارد. اما بر روی آن چندین تکه لباس دیگر پوشیده می‌شود. کراس شکلی آزاد دارد و در قسمت پایین‌تنه کاملا گشاد است. این لباس معمولا با استفاده از پارچه‌های نفیس و گرانبها دوخته می‌شود.
پیراهن زنان قوچانی کوتاه است و به همین دلیل زیر آن شلیته به تن می‌کنند. شلیته زنان کرد قوچان از پارچه‌های رنگین دوخته می‌شود و به دلیل داشتن چین‌های بسیار، برای دوخت آن گاهی تا ۱۲ متر پارچه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شال کمر
زنان کرد بر روی پیراهن بلند خود شال کمر می‌بندند. این شال برای زنان می‌تواند تا ۸ متر طول و ۴۰ سانت عرض داشته باشد. پارچه آن معمولا گلدار و رنگین است. زنان کرد برخلاف مردان‌شان، شال را به صورت آزاد به دور کمر می‌بندند.
کُلُنجه
زنان کرد علاقه زیادی به پوشیدن جلیقه دارند. این جلیقه در مناطق مختلف کردنشین می‌تواند شکل و حتی اسم‌های مختلفی داشته باشد. به طور مثال در منطقه هورامان به آن سوخمه می‌گویند. کلنجه همان جلیقه‌ای است که زنان کرد روی پیراهن بلند خود می‌پوشند و یکی از بخش‌های فاخر و زیبای لباس محلی کردی است.
این جلیقه یا نیم‌تنه گاهی دارای آستین‌های بلندی است و در قسمت مچ دست تنگ می‌شود. کلنجه معمولا از پارچه مخمل به رنگ‌های زرشکی، یشمی یا قرمز دوخته می‌شود و روی آن نیز انواع رودوزی‌های زیبای سنتی مثل سِرمه‌دوزی، پولک‌دوزی و منجوق‌دوزی انجام می‌شود. زنان کرد گاهی لباسی بلند به نام قبا بر روی کلنجه می‌پوشند که تا مچ پا می‌رسد.
انواع سربند و کلاه در لباس کردی زنانه
زنان کرد پوشش‌های متنوعی برای موهای خود استفاده می‌کنند. انواع کلاه و سربند با تزئینات ویژه که لباس کردی آن‌ها را به یک پوشش زیبا و باشکوه تبدیل می‌کند.
کلاو یا کلاه
به شکل استوانه‌ای کوتاه است و معمولا پولک‌دوزی می‌شود. کُلکه روسری یا دستار بلندی است که به جای کلاه استفاده می‌شود. این دستار دور سر پیچیده می‌شود و دنباله آن بر روی شانه می‌افتد.
گلوه‌نی
نوعی روسری است که زنان کرد در مراسم عزا و یا جشن و به طور کلی در موقعیت‌های رسمی به سر می‌کنند.
ده‌سمال یا همان سه‌گوش زینتی
پارچه‌ای نازک و پولک‌دوزی‌شده است که در مراسم عروسی به جای روسری به سر می‌شود.
عرقچین
همچنین نوعروسان کرد به جای روسری و دستمال، نوعی کلاه به نام عرقچین به سر می‌کنند که دارای تزئینات مختلفی است. عرقچین همچنین پوشش مناسبی برای آویختن انواع زیورآلات محسوب می‌شود.
یاشار
زنان کرمانج نوعی چارقد بلند به نام یاشار به سر می‌کنند که از جنس حریر است و تمام صورت به جز چشم‌ها را می‌پوشاند. این پوشش احتمالا متناسب با اقلیم گرم و خشک خراسان است و جهت محافظت از صورت در هوای داغ استفاده می‌شود
