ابزار دقیق ادوات و ابزارهایی هستند که براساس کمیت موردنظر در سیستم تحت کنترل ، با توجه به استانداردهای حاکم انتخاب شده و مورد استفاده قرار میگیرند. این ابزارها برای اندازه گیری دقیق کمیت هایی مانند دما، فشار، رطوبت و کمیت های اینچنینی،نمایش و کنترل این کمیت ها استفاده میشوند. همانطور که از تعریف بالا برمی آید این ابزارها بسیار دقیق هستند و نتیجه خروجی آنها دارای کمترین خطا است.
برای طبقه بندی کردن ابزار دقیق میتوان از دسته بندی های مخالفی استفاده کرد. اما ما در این مقاله بر اساس نوع ابزار دقیق طبقه بندی می‌کنیم.
همانطور که از نام آن بر میآید، سنسورها برای نمونهبرداری از یک پارامتر استفاده میشود. تقریبا برای اندازهگیری اکثر پارامترهای فیزیکی و شیمیایی، یک سنسور ابزار دقیق وجود دارد. از این کمیت ها میتوان به فشار،فلوی مایعات، دما، رطوبت، پی اچ شیمیایی مواد و حتی سنسورهای گازهای مختلف شیمیایی اشاره کرد.
نمایشگر
نمایشگرها راه ارتباط بصری بین سیستم کنترلی ، ابزار دقیق و انسان را برقرار میکنند. نمایشگر ها از دیگر اجزای کنترلی میباشند که برای نمایش مقدار عددی پارامترهای اندازه گیری شده در تابلوهای کنترلی یا اتاق های فرمان مورد استفاده قرار میگیرند. بعنوان فشار روغن هیدرولیک و یا دمای هیتر های یک دستگاه صنعتی را نمایان میکنند.
دیتا لاگر
از این ابزارها برای ثبت داده ها استفاده میشود. هدف از استفاده این ابزارها کنترل یک فرایند و پس از آن مستند سازی مقادیر و رخدادهای آن فرایند است که برای آزمایشات و تحقیقات تجربی و تئوری بسیار لازم هستند.
مبدل
مبدل ها یا ترانسدیوسرها تبدیل کننده پارامترهای اندازه گیری شده توسط سنسورها به سیگنالهای الکتریکی هستند. یعنی اگر یک سنسور دما همراه یک مبدل بکار رود، سنسور مقدار فشار را اندازه میگیرد و مقدار اندازه گیری شده را به مبدل تحویل میدهد ، سپس مبدل آن را به سیگنال الکتریکی و قابل انتقال در شبکه ارتباطی (معمولا سیم های فلزی) تبدیل مینماید. البته باید توجه داشت که سنسورهای استفاده شده باید از نوع سنسورهای مبدل پارامترهای فیزیکی به الکتریکی باشد. بعنوان مثال همین سیگنال ضعیف ناشی از خروجی سنسور دما را به سیگنالی قوی تر تبدیل میکند تا این مقدار برای کنترل کننده ها و پردازشگر ها قابل خواندن باشد.
کنترلر
بخش اصلی کنترل فرایند صنعتی توسط کنترلر ها انجام میشود. بعنوان مثال این کنترلرها هستند که با انجام پردازشهای لازم بر روی داده های بدست آمده از سنسورها ، فرمانهای کنترلی لازم را صادر میکنند. در واقع هسته مرکزی هر سیستمی بخش کنترل کننده یا کنترلر آن است.
با توجه به پیشرفت بسیار صنایع ، تصور به سرانجام رسیدن این پروژه ها بدون ابزاردقیق محال است. میتوان گفت تقریبا در تمام صنایع ردپایی از ابزار دقیق دیده میشود که راهی برای بهبود این صنایع تلقی میگردد.
این صنایع و صنایع مشابه آنها که بیشتر تولیدات و محصولات آنها سیالات و مایعات هستند، معمولا دارای خط لوله ای برای انتقال این مایعات، مخازنی برای ذخیره، سیستمی برای اندازه گیری پارامترهای مختلف محصول و مواردی از این قبیل هستند. بعنوان مثال مقدار فلوی نفت در حال عبور از خط لوله انتقال ، سطح مخازن ذخیره سازی و یا فشار گاز درون مخازن، همه و همه پارامترهایی هستند که برای اندازه گیری آنها نیاز به ابزار دقیق کاملا مشهود است،چرا که کوچکترین خطایی در این اندازه گیری ها باعث بوجود آمدن ضررهای بسیار کلانی میگردد.
همانند صنایع نفت و گاز، هر صنعت دیگری برای کنترل صحیح فرایند تولید خود نیاز به اندازه گیری پارامترهایی از قبیل:
شرکت نیکسا به عنوان مجری پروژه های برق، کنترل و ابزار دقیق علاوه بر مشاوره در خرید تجهیزات ابزار دقیق و تهیه آن برای پروژه های شما با دارا بودن تیمی متخصص و با تجریه نصب و راه اندازی تجهیزات ابزار دقیق پروژه شما را بصورت کامل انجام میدهد. پس از نصب ابزار دقیق مطابق با استاندارد سازنده ابزار دقیق نوبت به راه اندازی تجهیز ابزار دقیق و پیکربندی ابزار دقیق می‌باشد که این کار نیز توسط متخصصین شرکت نیکسا قابل انجام می‌باشد. انجام پیکربندی به تنظیم تنظیمات و پارامترهای مختلف یک ابزار دقیق بر اساس نیازهای خاص یک فرآیند خاص می‌پردازد. هدف از پیکربندی ابزار دقیق این است که ابزار دقیق را برای راه اندازی بهتر در شرایط خاصی که در آن استفاده میشود پیکربندی کنیم. این کار شامل تنظیمات نرم افزاری، انتخاب نوع اندازهگیری، تنظیم واحدها و سایر پارامترهای مربوط به عملکرد ابزار میشود
معمولا برای اندازه گیری دقیق پارامترهایی همچون ولتاژ ، جریان و توان در یک تابلو برق از لوازم اندازه گیری استفاده میشود. هرچند که نمیتوان سیستمهای اندازه گیری، نمایش و کنترلی بکار رفته در تابلو برقها را از المانهای ابزاردقیق مستثنی کرد.
به طور کلی، ابزار دقیق در تابلوهای برق به تجهیزاتی گفته می شود که برای اندازه گیری، کنترل و مانیتورینگ پارامترهای الکتریکی و فیزیکی مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. این تجهیزات به اپراتورها و سیستم های کنترل کمک می کنند تا وضعیت عملکرد تابلو و شبکه برق را به طور مداوم نظارت کنند، مشکلات احتمالی را شناسایی کنند و اقدامات لازم را برای حفظ پایداری و ایمنی سیستم انجام دهند.
ابزار دقیق در تابلوهای برق را می توان بر اساس نوع عملکرد و پارامتری که اندازه گیری می کنند به دسته های مختلفی تقسیم کرد:
1. اندازه گیری پارامترهای الکتریکی:
آمپرمتر: برای اندازه گیری جریان الکتریکی در مدار.
ولت متر: برای اندازه گیری ولتاژ الکتریکی در مدار.
وات متر: برای اندازه گیری توان الکتریکی (اکتیو) در مدار.
وارمتر: برای اندازه گیری توان راکتیو در مدار.
فرکانس متر: برای اندازه گیری فرکانس برق متناوب.
کسینوس فی متر: برای اندازه گیری ضریب توان.
انرژی متر: برای اندازه گیری میزان انرژی الکتریکی مصرف شده.
مولتی متر: برای اندازه گیری پارامترهای مختلف الکتریکی با قابلیت انتخاب.
2. اندازه گیری پارامترهای غیرالکتریکی:
دماسنج: برای اندازه گیری دمای داخل تابلو یا قطعات خاص.
رطوبت سنج: برای اندازه گیری رطوبت نسبی داخل تابلو.
ترموستات: برای کنترل دمای داخل تابلو و جلوگیری از افزایش بیش از حد آن.
سنسور گاز: برای تشخیص وجود گازهای خطرناک در تابلو.
سنسور لرزش: برای تشخیص لرزش های غیرعادی در تجهیزات.
لوازم اندازه گیری در تابلوهای برق کاربردهای متنوعی دارد، از جمله:
ابزار دقیق در تابلوهای برق از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، زیرا:
