جانکشن باکس چیست و چه کاربردی دارد

جانکشن باکس‌ها (Junction Box) در ساخت و ساز ساختمان‌ها و همچنین در خطوط تولید کارخانه‌ها کاربردهای زیادی دارند. این جعبه‌های مربعی شکل به عنوان یک محافظ عمل کرده و امنیت اتصالات سیم‌کشی برق و کابل‌ها را تأمین می‌کنند. با استفاده از جانکشن باکس‌ها، می‌توانیم از خطرات ناشی از اتصالات نامناسب جلوگیری کنیم و در عین حال نظم و ترتیب به سیستم‌های برقی و الکتریکی ببخشیم.

اهمیت جانکشن باکس در یک سیستم کنترل برق

جانکشن باکس یکی از وسایل بسیار کاربردی است که به ما کمک می‌کند تا سیم‌های سنسورها و ابزارهای مختلف میدانی را به اتاق کنترل یا تابلو برق اصلی متصل کنیم. در یک کارخانه، معمولاً ابزارها و سنسورهای زیادی برای نظارت بر فرآیندها وجود دارد. اگر بخواهیم برای هر سنسور یک کابل جداگانه به اتاق کنترل بکشیم، نه تنها حجم سیم‌کشی بسیار زیاد می‌شود، بلکه از نظر اقتصادی هم به صرفه نخواهد بود. به همین دلیل، استفاده از جانکشن باکس می‌تواند راه‌حلی مناسب باشد. با این وسیله، می‌توانیم چندین سنسور را به صورت منظم و کارآمد به یک نقطه متصل کنیم و این کار هم در کاهش هزینه‌ها و هم در ساده‌تر شدن مدیریت سیم‌کشی کمک خواهد کرد.

اجزاء جانکشن باکس

بصورت کلی جانکشن باکس دارای اجزای زیر است:

1. بدنه یا محفظه جانکشن باکس

2. درب جانکشن باکس

3. تجهیزات

4. اتصالات داخلی

در ادامه هر کدام از بخش های اصلی یک جانکشن باکس را توضیح میدهیم

1. بدنه یا محفظه جانکشن باکس

جانکـشن باکس از مواد مقاوم و عایق مانند پلاستیک یا فلز تشکیل شده است و به عنوان پوشش محافظ علیه عوامل محیطی مانند آب، گرد و غبار و تأثیرات مکانیکی عمل می‌کند.

2. درب یا پوشش

که امکان دسترسی به اتصالات داخلی را فراهم می‌کند. این درب معمولاً با قفل یا مهره‌هایی محکم می‌شود. گاهی اوقات درب جانکشن باکس بصورت لولایی طراحی می گردد.

3.تجهیزات

ترمینال پر کاربردترین تجهیز درداخل تابلو جانکشن باکس است که در آن دو سیم به هم وصل می‌شوند. اغلب در یک جانکشن باکس چندین پایانه وجود دارد، که هر ترمینال به عنوان نقطه اتصال دو سیم مختلف عمل می‌کند. در صورت نیاز به اندازه‌گیری مقاومت عایق، اطمینان حاصل کنید که از یک تستر مقاومت عایق مناسب استفاده شود. اگر نیاز است که عایق را از نوک سیم جدا کنید، می‌توانید قبل از اتصال سیم به ترمینال، از سیم لخت کن استفاده کنید تا عایق را درآورید.

انواع ترمینال در تابلو برق و البته جانکشن باکس به شرح زیر است:

• ترمینال ریلی: این نوع ترمینال یکی از پرکاربردترین انواع ترمینال است و برای اتصال سیم‌ها و کابل‌ها به صورت ردیفی روی ریل مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترمینال‌های ریلی در انواع مختلفی مانند ترمینال ریلی معمولی، ترمینال ریلی فشاری، ترمینال ریلی دو طبقه و ... موجود هستند.
• ترمینال بلوکی: این نوع ترمینال از بلوک‌های پلاستیکی عایق تشکیل شده است که دارای چندین پیچ برای اتصال سیم‌ها هستند. ترمینال‌های بلوکی برای اتصال سیم‌های با قطر بالا و جریان زیاد مناسب هستند.
• ترمینال شاخه‌ای: این نوع ترمینال برای اتصال چندین سیم به یک نقطه مشترک مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترمینال‌های شاخه‌ای در تابلوهای برق با تعداد سیم زیاد کاربرد دارند.
• ترمینال سرامیکی: این نوع ترمینال از جنس سرامیک ساخته شده است و در برابر حرارت و جریان بالا مقاوم است. ترمینال‌های سرامیکی در محیط‌های با دمای بالا و جریان زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• ترمینال ارت: این نوع ترمینال برای اتصال سیم ارت به بدنه تابلوی برق مورد استفاده قرار می‌گیرد و نقش مهمی در ایمنی سیستم الکتریکی ایفا می‌کند.
• ترمینال فیوزدار: این نوع ترمینال علاوه بر اتصال سیم، دارای یک فیوز نیز می‌باشد که از مدار در برابر جریان اضافی محافظت می‌کند.
• ترمینال کانکتور: این نوع ترمینال برای اتصال سریع و آسان سیم‌ها و کابل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترمینال‌های کانکتور در انواع مختلفی مانند ترمینال کانکتور پیچی، ترمینال کانکتور فنری و ... موجود هستند.

4. اتصالات داخلی

جانکـشن باکس به‌عنوان نقطه اصلی اتصالات الکتریکی عمل می‌کند. این اتصالات می‌توانند شامل کابل‌ها، کانکتورها و دستگاه‌های الکتریکی مختلف باشند.

مزایای جانکشن باکس

جانکشن باکس مزایای متعددی دارد که بسته به کاربرد آن، اهمیت هر مزیت متفاوت است. در اینجا برخی از مزایای اصلی آن آورده شده است:

• جانکشن باکس اتصالات سیم‌ها را در برابر رطوبت، گرد و غبار، ضربه‌های فیزیکی، و آسیب‌های محیطی محافظت می‌کند.
• دسترسی آسان به اتصالات درون جانکشن باکس، تعمیر و نگهداری را ساده‌تر می‌کند. در صورت بروز مشکل، نیازی به باز کردن کل سیستم نیست و می‌توان مشکل را برطرف کرد.
• جانکشن باکس به سازماندهی و مرتب کردن سیم‌ها کمک می‌کند و از بهم ریختگی و گره خوردگی آن‌ها جلوگیری می‌کند.
• استفاده از جانکشن باکس‌ها می‌تواند باعث بهبود ظاهر سیستم الکتریکی شود و آن را مرتب‌تر و زیباتر نشان دهد.

کاربردهای جانکشن باکس

کلیه این کاربردها نشان‌دهنده اهمیت چندگانه و چندمنظوره جانکـشن باکس در ایجاد نقطه مرکزی برای اتصالات الکتریکی و حفاظت در برابر عوامل مختلف در سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی است.

1. صنعت الکترونیک: برای اتصالات داخل دستگاه‌های الکترونیکی و به عنوان نقطه تقسیم و اتصال کابل‌ها و قطعات الکتریکی مختلف در داخل تجهیزات الکترونیکی عمل می‌کنند.

2. سیستم‌های برق خانگی: برای اتصال و توزیع کابل‌ها در دیوارها یا سقف‌ها و به عنوان نقطه توزیع اتصالات برق مانند کابل‌ها، دیوارپوش‌ها، سوئیچ‌ها و پریزها عمل می‌کنند.

3. صنعت ساختمانی: نقطه اتصال و مدیریت کابل‌ها و اتصالات الکتریکی درون دیوارها، سقف‌ها و کف‌ها و به راحتی درون ساختارهای ساختمانی جاسازی می‌شوند و اتصالات را مخفی می‌کنند.

4. سیستم‌های انرژی خورشیدی: به عنوان نقطه اتصال بین ماژول‌های خورشیدی و سیستم توزیع برق استفاده می‌شود. معمولاً مجهز به ترانسفورماتورها و سیستم‌های حفاظتی هستند.

5. سیستم‌های ابزار دقیق: به عنوان نقطه اتصال و مدیریت اتصالات سنسورها و دستگاه‌های اندازه‌گیری به‌کار می‌رود. از افت ولتاژ و جریان در محیط‌های حساس محافظت می‌کنند.

جانکشن باکس ضد انفجار چیست؟

جانکشن باکس‌های ضد انفجار، یا همون محفظه‌های ایمن، از مجموعه‌ای از اجزای الکتریکی مثل سوئیچ‌ها، سوکت‌ها، ترانسفورماتورها و کنترل‌کننده‌ها ساخته می‌شد. این باکس‌ها به گونه‌ای طراحی شدن که در برابر دماهای بالا، جرقه‌ها، انفجارها و حتی شوک‌های الکتریکی خیلی مقاوم هستن. این ویژگی‌ها باعث می‌شه که در محیط‌های صنعتی و خطرناک، به عنوان یک راهکار ایمن و مطمئن مورد استفاده قرار بگیرد. در واقع، این محفظه‌ها با هدف محافظت از تجهیزات و افزایش ایمنی کاربرها در شرایط سخت طراحی شده‌اند و نقش بسیار مهمی در جلوگیری از حوادث ایفا می‌کنند.

کاربرد جانکشن باکس ضدانفجار حفظ و نگهداری اجزای الکتریکی و جلوگیری از بروز حوادث ناگوار از قبیل انفجار، برق گرفتگی، آتش سوزی و …. از وظایف عمده این محصول شمرده می شود.

انواع جانکشن باکس ضد انفجار

انواع جانکشن باکس ضد انفجار به شرح زیر است:

• جعبه‌های اتصال ضد انفجار نوع Ex d
• جعبه‌های اتصال ضد انفجار نوع Ex e
• جعبه‌های اتصال ضد انفجار نوع Ex i
• جعبه‌های اتصال ضد انفجار نوع Ex t

انواع جانکشن باکس

جانکشن باکس ها از نظر جنس بدنه به انواع زیر تقسیم می‌شوند.

• جانکشن باکس فلزی
• جانکشن باکس از جنس پلاستیکی (PVC)
• جانکشن باکس از جنس ABS (پلاستیک)
• جانکشن باکس از جنس فایبرگلاس

در ادامه هر کدام از انواع جانکشن باکس را شرح میدهیم.

جانکشن باکس فلزی

این جانکشن باکس به عنوان یک جعبه‌ی الکتریکی فلزی نیز محسوب می‌شود. جعبه‌های تقسیم فلزی دارای این مزیت هستند که در قیاس با جعبه‌های تقسیم پلاستیکی از استحکام بیشتر در مقابل اشعه ماوراء بنفش، و استحکام بیشتر در مقابل شعله‌ آتش برخوردار هستند. این جعبه‌های تقسیم هم در دمای بالا و هم در دمای پایین قادر هستند مقاومت خود را حفظ کنند. مشکل آنها این است که جعبه‌های تقسیم فلزی گران‌تر، سنگین‌تر، و هادی و در برابر خوردگی یا زنگ‌ زدگی آسیب‌ پذیر هستند. از آنجا که فلز رسانا است، می‌بایست جعبه اتصال فلزی خود را به زمین متصل کنید.

جانکشن باکس از جنس پلاستیکی(PVC)

جعبه تقسیم PVC با نام جعبه‌ی الکتریکی PVC نیز شناخته می‌شود. جعبه‌های تقسیمPVC (پلی وینیل کلراید) بسیار محبوب شده‌اند و این محبوبیت دلایل خوبی دارد. PVC سبک، ارزان و قوی است. PVC ماده‌ای نارساناست. بنابراین اگر جعبه تقسیم PVC شما با سیم لخت، فیکسچر، یا سوئیچ برخورد کند (در صورت بروز خطا)، برق را هدایت نمی‌کند (رسانا نیست).

جانکشن باکس از جنسABS (پلاستیک)

جعبه تقسیم ABS به عنوان جعبه‌ی الکتریکی ABS نیز معروف است. ABS پلاستیک سخت، محکم، به سادگی قابل تنظیم، و ارزان قیمت است. به PLC بسیار شباهت دارد و در قیاس با موادی نظیر فلز و فایبرگلاس بسیاری از مزیت‌ها و عیوب آنها را دارا است.

جانکشن باکس از جنس فایبرگلاس

فایبرگلاس همچنین به عنوان پلاستیک تقویت شده با شیشه (GRP) یا پلاستیک تقویت شده با فیبر(GFRP) نیز شناخته می‌شود. بنابراین، ممکن است این جعبه‌های تقسیم را با نام تجاری جعبه تقسیم GRP نیز ببینید. جعبه‌های تقسیم الکتریکی فایبرگلاس "حد وسطی" بین جعبه تقسیم فلزی و جعبه تقسیم ABC / PVC است.

تابلو برق صنعتی طرح ریتال و سیواکن یکی از اجزای اساسی در هر صنعتی هستند، این تابلو برق‌ها در هر صنعتی بطور گسترده استفاده می‌شوند. از تابلو برق صنعتی طرح ریتال در صنایع مختلف مانند صنعت خودروسازی، صنعت نفت و گاز، صنعت فولاد، صنعت سیمان، صنایع غذایی و … استفاده می‌شود. تابلو طرح ریتال از تجهیزات داخل آن در برابر گرد و غبار، آب، نوسانات دما، تداخل الکترومغناطیسی و آسیب فیزیکی محافظت می‌کند.

انواع تابلو برق های تولیدی در شرکت نیکسا به شرح زیر می باشند:

• تابلو برق فشار ضعیف (Low Voltage)
• تابلو برق فشار متوسط (Medium Voltage)
• تابلو برق دیماندی (Demand)
• تابلو برق مرکز قدرت(Power Center)
• تابلو برق توزیع(Distribution)
• تابلو برق مرکز کنترل موتور (Motor Control Center :MCC)
• چنج اور( Change Over یا ATS دیزل ژنراتور)

هم چنین محصولاتی چون  …

• تابلو برق بانک خازنی (Capacitor Bank)
• تابلو برق مارشالینگ (Marshalling)
• تابلو برق کنترل (PLC)

در کنار …

• جانکشن باکس (Junction Box)
• لوکال باکس (Local Box)
• تابلو برق کنتوری (ساختمانی)

در بالا چند نمونه تابلو برق که توسط شرکت نیکسا به فروش می رسد را مشاهده کردید. لازم به ذکر است که شرکت نیکسا با دارا بودن تجهیزات و تیمی متخصص و کارآمد آماده طراحی و ساخت تابلو برق صنعتی متناسب با نیاز شما می‌باشد. لازم به ذکر است که شرکت نیکسا با تکیه بر سابقه طولانی خود در اجرای پروژه های برق و اتوماسیون می‌تواند تابلوهای صنعتی مقرون بصرفه و در عین حال کارآمد را برای پروژه های شما طراحی نماید.