معرفی انواع موتورهای الکتریکی در صنعت

یکی از مهم ترین قطعات مورداستفاده در بیشتر صنایع و کارخانه ها، موتورهای الکتریکی هستند که بر اساس پارامترهای مختلف، انواع متفاوتی دارند. اگر کمی به اطراف خود دقت کنید، متوجه می شوید که بدون موتورها بیشتر لوازم اطراف ما وجود نداشتند. سهم این قطعه در صنایع مختلف به قدری زیاد است که عملاً بدون آن صنایع و بخشی از زندگی ما فلج خواهد بود.

موتور الکتریکی چیست؟

قبل از این که انواع موتورهای الکتریکی را معرفی کنیم بهتر است بدانیم که اصلاً این قطعه کاربردی چیست؟ موتور الکتریکی به عنوان یک ماشین الکترومکانیکی وظیفه دارد تا انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل کند.

در واقع موتورها دستگاهی هستند که توانایی تولید چرخش را دارند. کارکردن این موتورها به نحوه تعامل میدان های الکتریکی و مغناطیسی مربوط می شود. بر اساس گزارش ها، این قطعه مهم در صنایع، مقدار 70 درصد برق مصرفی را مصرف می کنند.

انواع موتور الکتریکی

· موتور AC و DC

· موتور الکتریکی ثابت و متغیر

· موتور الکتریکی استاتور و روتور

· موتور الکتریکی القایی، سنکرون، پله ای و یونیورسال

· موتور الکتریکی صنعتی، خانگی و خودرو سازی

جدول دسته بندی موتورهای الکتریکی

مبنای دسته بندی

نوع موتور

نوع جریان ورودی

نوع AC و DC

نوع میدان مغناطیسی

ثابت و متغیر

نوع قرارگیری سیم پیچ ها

استاتور و روتور

نوع ساختار

القایی، سنکرون، پله ای و یونیورسال

کاربرد

صنعتی، خانگی و خودرو سازی

موتور های الکتریکی AC و انواع آن ها

در موتورهای AC برق ورودی آن ها جریان متناوب است. منظور از جریان متناوب یا AC، جریانی است که تغییرات جهت و دامنه آن به شکل متناوب با زمان صورت می گیرد.

حال همین موتورهای AC را می­توان در سه گروه خطی، تک فاز و سه فاز تقسیم­بندی کرد که در ادامه ویژگی های هر یک را معرفی می کنیم.

· موتور AC خطی

· موتور AC تک فاز

· موتور AC سه فاز

موتور های الکتریکی DC و انواع آن ها

عملکرد این موتورها با استفاده از جریان مستقیم یا DC انجام می شود. اجزای تشکیل دهنده موتورهای DC شامل روتور، استاتور، براش ها و کوموتاتور می شوند. از جمله موتورهای DC می توان به موتورهای تحریک مستقل، موتورهای تحریک کامپوند، تحریک سری، تحریک موازی و آهنربای دائم اشاره کرد.

موتورهای الکتریکی یونیورسال و مزایای آن

به موتورهایی که توانایی کارکردن با منبع AC و منبع DC را دارند، موتورهای یونیورسال گفته می شود. در مواقعی که به سرعت های 3500 دور در دقیقه نیاز باشد از این نوع موتورها استفاده می کنند.

زمانی که ولتاژ یکسان در نظر گرفته شود، سرعت موتور یونیورسال با یک منبع DC در مقایسه با سرعت آن با یک منبع AC بیشتر خواهد بود. از جمله مهم ترین مزیت های این نوع موتورها می توان به ابعاد کوچک، وزن کم، گشتاور راه اندازی زیاد و سرعت بالا اشاره کرد.

انتخاب موتور الکتریکی مناسب برای پروژه برق صنعتی

موتورهای الکتریکی یکی از اجزای اساسی تجهیزات صنعتی هستند و انتخاب صحیح آنها برای عملکرد صحیح و کارآمد سیستم ضروری است. عوامل مختلفی بر انتخاب موتور الکتریکی مناسب تأثیر می گذارند که در این مقاله به بررسی 10 مورد از مهم ترین آنها می پردازیم.

نوع بار: اولین و مهمترین عامل در انتخاب موتور الکتریکی، نوع بار است. بارهای صنعتی می توانند به دو دسته کلی تقسیم شوند:

· بارهای مداوم: به صورت پیوسته و بدون تغییر در طول زمان به موتور اعمال می شوند.

· بارهای متغیر: میزان نیروی وارد بر موتور در طول زمان متغیر است.

موتورهای الکتریکی نیز بر اساس نوع بار به دو دسته کلی تقسیم می شوند:

· موتورهای دائم کار: برای فعالیت به صورت مداوم طراحی شده اند و می توانند بارهای مداوم را به راحتی تحمل کنند.

· موتورهای متناوب کار: برای کارکرد متناوب طراحی گشته اند و قادر هستند بارهای متغیر را به خوبی تحمل کنند.

ولتاژ و فرکانس شبکه برق: ولتاژ و فرکانس شبکه برق باید با ولتاژ و فرکانس موتور مطابقت داشته باشد.

درجه حفاظت: میزان مقاومت موتور در برابر ورود اجسام خارجی و نفوذ آب را نشان می دهد. درجه حفاظت موتور باید متناسب با شرایط محیطی محل نصب موتور باشد.

محیط کار: محیط کار موتور، از نظر دما، رطوبت، گرد و غبار و سایر عوامل محیطی، می تواند بر انتخاب موتور تأثیر بگذارد.

نوع نصب: موتورهای الکتریکی می توانند به صورت زمینی، سقفی، دیواری یا شناور نصب شوند. نوع نصب موتور باید متناسب با شرایط محل نصب موتور باشد.

عمر مفید مورد انتظار: موتور باید برای مدت زمان مورد نیاز کار کند.

هزینه: موتور باید با توجه به بودجه پروژه انتخاب شود.

علاوه بر این عوامل، عوامل دیگری نیز می توانند بر انتخاب موتور الکتریکی تأثیر بگذارند، مانند:

· قابلیت اطمینان

· خدمات پس از فروش

· استانداردهای ایمنی

در انتخاب موتور الکتریکی مناسب برای یک پروژه برق صنعتی، باید تمام عوامل ذکر شده در این مقاله را در نظر گرفت. انتخاب صحیح موتور می تواند تأثیر قابل توجهی بر عملکرد و کارایی سیستم داشته باشد.

مشکلات ناشی از انتخاب نادرست موتور الکتریکی

اگر برقکاران صنعتی به هر دلیلی نتوانند الکترو موتور مناسب را برای پروژه مختلف انتخاب کنند؛ این موضوع عواقب بدی را برای آن صنعت به دنبال خواهد داشت که برخی از مهم ترین آن ها عبارت اند از:

· کاهش بهره وری

· افزایش هزینه های تولید

· تضعیف کیفیت محصولات

· استهلاک زودرس

· افزایش مصرف انرژی

· کاهش عمر مفید

· افزایش تولید گرما

· افزایش آلایندگی

· خطرات و ریسک های مربوط به ایمنی

· افزایش صدا و لرزش در سیستم ها

نحوه راه اندازی موتورالکتریکی

روش‌های راه اندازی موتور الکتریکی با توجه به نوع موتور (AC) یا (DC) و قدرت آن متفاوت است. در موتورهای AC، روش‌های رایج شامل راه اندازی مستقیم (DOL)، راه اندازی ستاره-مثلث، راه اندازی با اتوترانسفورماتور، و راه اندازی با سافت استارتر است. راه اندازی مستقیم ساده‌ترین روش است، اما جریان راه اندازی بالایی دارد. راه اندازی ستاره-مثلث جریان راه اندازی را کاهش می‌دهد، اما گشتاور را نیز کاهش می‌دهد.

تابلوهای راه‌­انداز موتوری (MCC- Motor Control Center): MCC تابلویی است که جهت کنترل و راه‌اندازی موتورهای الکتریکی( AC یا DC) استفاده می­شوند که با توجه به نوع راه‌­اندازی الکتروموتور شامل انواع مختلفی مانند کنتاکتوری مستقیم، ستاره-مثلث، سافت استارت (Soft Starter) یا انواع درایوها (VFD, VSD) می شوند.

جهت سفارش ساخت تابلو برق برای راه اندازی موتورهای الکتریکی می توانید به سایت نیکسا مراجعه کنید.

سخن پایانی

ما در این مقاله سعی کردیم تا شما را با انواع موتورهای الکتریکی بر اساس نوع برق ورودی آن ها آشنا کنیم و توضیح دهیم که هرکدام در چه مواردی مورد استفاده قرار می گیرند. بر اساس مزایا و معایبی که در بالا برای موتورهای AC و DC گفته شد لازم است تا شما در هنگام کار با به آن ها توجه داشته باشید و متناسب با کاربرد مدنظر خود، موتور الکتریکی مناسب را تهیه کنید.