اثیر نام افراد بر سرنوشت اجتماعیشان
آیــا از نــام خــود راضــی هســتید؟ دوســت داریـد شـنیدن نامتـان چـه حسـی را در دیگـری برانگیــزد؟ شــنیدن چــه نامهایــی برایتــان لذتبخــش اســت؟ نامهــا بازتابدهنــده فرهنگهــای گوناگونانــد کــه از تبعیــض و تحقیــر تــا عشــق و زیبایــی را در خــود جــای دادهانــد. تصــور ایــن کــه موجــودی نــام نداشــته باشــد بسـیار دشـوار اسـت. مبادلـه »نـام« میـان آدمیـان گام نخســت بــرای ایجــاد یــک رابطــه انســانی یـا گسـترش هـر گونـه پیونـد اجتماعـی اسـت. نـام عنصـری اسـت کـه فراگیـر شـدنش موجـب شـهرت اسـت و بیـش از حـد محـدود شـدنش باعـث گمنامـی. قضـاوت نیـک مردمـان دربـاره آن را »خوشنامـی« و نقطـه مقابلـش را »بدنامـی« میخواننــد. اگــر چــه ســعدی پیونــد عشــق و نیکنامــی را جــور دیگــر میبینــد: دگر بخفته نمیبایدم شراب و سماع که نیکنامی در دین عاشقان ننگست نــه فقــط انســانها بلکــه هــر موجــودی بــدون داشـتن یـک نـام معیـن، در یافتـن یـک هویـت مســتقل نــاکام میمانــد؛ هویتــی کــه باعــث شــناخت میشــود. نــام هــر فــردی بــه مــرور زمـان و در پیونـد بـا دیگـر افـراد جامعـه، عـاوه بــر تداعــی یــک هویــت ظاهــری، حامــل یــک هویـت عمیـق غیرظاهـری بـرای مخاطبـان اسـت کــه در پــی تــداوم روابــط، بــه مــرور شــکل کاملتــری بــه خــود میگیــرد.
?
بنابرایـن هـر »نـام« به مـرور زمـان مجموعـهای از خاطـرات و تاثیـرات را در ذهـن و ضمیـر دیگران بـه جـا میگـذارد کـه خاسـتگاه اصلـی بسـیاری از قضاوتهــا یــا تمایــات متقابــل افــراد بــه یکدیگــر تلقــی میشــود؛ عشــق و صمیمیــت، خشــم و نفــرت یــا هــر نــوع واکنــش رفتــاری دیگـر. ایــن نــوع تصــورات و بازتابهــای آن کــه بــا شــنیدن نــام دیگــران در ضمیــر افــراد تداعــی میشـود، عـاوه بـر آنکـه عنصـر اصلـی تمایـز افـراد از یکدیگـر اسـت، تـا جایـی ادامـه مییابـد کـه نقـش کارکـردی آن در روابـط اجتماعـی بـه مـرور از شـکل ظاهـری فـرد هـم فراتـر رفتـه و تاثیـرات پایدارتـری بـه جـا میگـذارد. تصوراتـی کــه کلیــدواژه ورود بــه آن »نــام« افــراد اســت. نام، ابزاری فراتر از شناخت ظاهری هـر نامـی عـاوه بـر داشـتن معنـای معیـن یـک کلمـه، بـار معنایـی خاصـی را در ارتبـاط بـا یـک شــخص بخصــوص بــا خــود حمــل میکنــد. یعنــی نــام عــاوه بــر اطــاق بــه یــک فــرد، در طـول زمـان معـرف شـخصیت همـان فـرد هـم تلقــی میشــود کــه واکنشهــای متفاوتــی را در ذهــن طــرف مقابــل ایجــاد میکنــد. از ایــن رو میتــوان »اســامی« را کلماتــی فــرض کــرد کــه مجموعهای از خاطــرات و تصــورات را بــا خــود جابجــا میکننــد. اســامی دخترانــه، تابوهــا و تبعیض هــا نــوع کاربــرد اســامی در یــک جامعــه تــا حــدودی معــرف شــخصیت فر هنــگ عمومــی همــان جامعــه اســت، یعنــی آینــه تمایــات فکــری و مناســبات اجتماعــی دســتکم بخشــی از الیههــای اجتماعــی محســوب میشــود. تاثیــر نــام بــر روابــط عاطفــی و عاشــقانه همانگونــه کــه پیشــتر ا شــا ر ه شــد »نــام« هــر فــرد کلیــدواژهای اســت کــه عــا و ه بــر اشــاره بــه یــک فــرد خــاص، هویــت و شــخصیت فــرد را نشــان میدهــد و ناخواســته مــا را بــه آرشـیوی از اطالعـات انباشـته شـده و تحلیـل و قضاوتهــای مــا دربــاره آن شــخص هدایــت میکنــد. در حقیقــت تمامــی تصــورات مــا از یـک فـرد آشـنا بالفاصلـه پـس از شـنیدن نـام او در ضمیرمـان تجلـی مییابـد بیآنکـه نیـازی بـه دیــدن او داشــته باشــیم. همچنیــن بــه دلیــل تاثیــر مســتقیم حسهــا و تصـورات انسـان بـر فعـل و انفعـاالت شـیمیایی بــدن و نیــز واکنشهــای ارادی و غیــرارادی رفتــاری، »نــام« جایــگاه مهمــی را در چگونگــی مبــدل ســاختن ایــن تصــورات بــه انــواع واکنشهــای رفتــاری بــه خــود اختصــاص میدهـد. هـرگاه نامـی را میشـنویم امـا نسـبت بـه صاحـب آن شـناختی نداریـم، ذهـن بـه طـور خــودکار مناســبترین واکنــش را پیــدا میکنــد؛ واکنشــی کــه ســوابق ذهنــی و کاراکتــر فــرد شــنونده در شــکلگیری آن نقــش بــه ســزایی دارد.
تحقیقــات پژوهشــگران دانشــگاه نــورث وســترن نشــان میدهــد کــه انتخــاب اســم بســیار مهمتــر از آن چیــزی اســت کــه تاکنــون تصــور میشــد و شــاید بــه همیــن دلیــل اســت کــه »کتابهــای اســم« نــزد مــردم از محبوبیــت باالیــی برخوردارنــد. بــه گفتــه ایــن محققــان، داشـتن یـک اسـم زیبـا و خوشآهنـگ نـه تنهـا احســاس اطمینــان فــرد بــه خــودش را افزایــش میدهــد بلکــه موجــب میشــود دیگــران بــه طــور مثبتتــری بــه فــرد نــگاه کننــد. ایــن کــه افـراد چـه کار میکننـد و بـه چـه فکـر میکننـد اهمیــت چندانــی نــدارد. در واقــع مغــز انســان بــه محــض شــنیدن اســمی کــه تلفــظ میشــود پالسـهایی را ارسـال و دریافـت کـرده و بـا توجـه بــه اســم فــرد دربــاره وی قضــاوت میکنــد. زیـرا نامـی کـه مـا را بـا آن صـدا میزننـد یـک نمـاد و یـک آینـه اسـت. در واقـع اسـم همچـون یـک کارت ویزیـت عمـل میکنـد کـه معـرف و بیانگـر شـخصیت درونـی مـا اسـت. آوا و معنایی کــه یــک اســم دارد میتوانــد بــه طــور مســتقیم روی رفتــار و قضــاوت دیگــران نســبت بــه مــا اثــر بگــذارد.
