نقد و تحلیل فیلم تنگه ابوقریب(موضوع وداع و ایثار) :
به کارگردانی بهرام توکلی
فیلم تنگه ابوقریب اما با رو کردن برگ برنده شخصیت‌پردازی حقیقی و قابل لمس این نقیصه را برطرف کرد. همه‌چیز از یک، هویج بستنی، آغاز می‌شود و درنهایت به قهرمانی و رشادت ختم می‌شود. همه‌چیز ظرف ۲۴ ساعت رقم می‌خورد. شخصیت‌هایی قابل لمس که دغدغه‌هایی قابل لمس دارند در موقعیتی قابل لمس معرفی می‌شوند. شخصیت‌هایی که هر یک چنان شیرین، واقعی تصویر می‌شوند که گویی هر یک از ما مشابه آنها را در میان خانواده و دوستان می‌توانیم پیدا کنیم. شخصیت‌هایی که حرف‌های بزرگ و شعاری نمی‌زنند، زندگی‌های عادی دارند، مشکلاتی دارند از جنس تمام مشکلاتی که همه مردم ایران دارند، نقص‌هایی دارند از جنس نقص‌هایی که همه ما داریم، نتیجه اینکه بسیار واقعی هستند.
حال همین شخصیت‌ها بنا به‌ضرورت در کمتر از چند ساعت بعد از این همکاری راهی خط مقدم می‌شوند تا از تنگه‌ای دفاع کنند که عبور دشمن از آن به معنی سرافکندگی برای کشور خواهد شد. پس آدم‌های عادی و دوست‌داشتنی در موقعیت قهرمانی قرار می‌گیرند.
این همان ویژگی‌ای است که دنبالش بوده‌ایم، یعنی تصویر دقیق و درستی از قهرمان ایرانی که از جنس مردم است و همزمان بزرگی کردن ،ایثار و فداکاری را بلد است.
اما شخصیت‌پردازی برگ برنده فیلم تنگه ابوقریب بوده، همین دیالوگ امیر جدیدی در لحظات پایانی فیلم و در میانه هجوم وسیع ارتش عراق باشد که می‌گوید: «حیف شد کاش هویج‌بستنیم رو تا تهش می‌خوردم، هولم کردین نتونستم راحت هویج‌بستنیم رو بخورم».
در واقع توکلی تا آخرین لحظه حیات شخصیت‌هایش، از عمیق، اما همزمان زمینی تصویر کردن شخصیت‌هایش دست بر نمی‌دارد و همین مسئله شخصیت‌ها را برای مخاطب همدلی برانگیز و دوست‌داشتنی می‌کند.
فیلم با تمام قدرتش در نمود واقعیت تبدیل به مستندی جنگی هم نمی‌شود، با جسارت تمام جلو می‌رود و یک سینمای ناب می‌سازد، سینمایی با تمام عناصری که می‌تواند درام خلق کند، شخصیت‌هایی که همه قهرمان می‌شوند بدون آنکه سفید مطلق باشند یا یک فداکار مظلوم، انسان... فقط انسان که خاطره می‌گویند و بغض می‌کنند و فریاد می‌زنند. از نماهای حزن‌انگیز دست نوازش به سر کودکان جنگ زده و فرمانده‌های مقدس‌گرا هم خبری نیست، اینجا همه چیز واقعی‌ست، آنقدر واقعی که به قول مجید-جواد عزتی- هرکی بیشتر بترسه زودتر میمره! اینجا خبری از واژه‌های برادر خدا حفظت کنه و شربت شهادت را نوشید و پیکر مقدس نیست، تاکید می‌کنم اینجا همه چیز واقعی‌ست!!
به نظرم «تنگه ابوقریب» بهترین فیلم جنگی‌ست که در فضای جنگ ساخته شد.
استاد :علی اکبر حسنوند
دانشجو: ریحانه فدائی اردستانی
