معرفی آجرهای نسوز کار چندان سختی نیست؛ زیرا نام آن کاربردها و ویژگی اصلی آجر را معرفی می‌کند. به طور کلی آجرهای نسوز از خاک چینی نسوز تولید شده و ساختار مولکولی آن به شدت متراکم است. همچنین متریال آجر در کوره با دمای بالای 1500 درجه سانتیگراد پخته خواهد شد. به همین دلیل نیز آجر به شدت در برابر حرارت مقاوم بوده و ایمنی ساختمان‌ها را افزایش می‌دهد. البته که آجرهای نسوز کاربردها و مدل‌های متنوعی دارند که در ادامه مطلب به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
آجرهای نسوز را می‌توان از نظر کاربرد و عملکرد به سه دسته کلی تقسیم بندی کرد. دسته اول آجرهای نسوز هستند که در کوره‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. دسته دوم نیز آجرهای نسوز سنتی محسوب می‌شوند که طریقه ساخت قدیمی خود را حفظ کرده‌اند. اما دسته آخر آجرهای ویژه نام دارند که با متریال مخصوصی ساخته شده و عملکرد منحصر به فردی از خو نشان می‌دهند. در ادامه مطلب بیشتر به بررسی جزئیات می‌پردازیم تا بیشتر با انواع آجر نسوز آشنا شوید.
درصد زیادی از آجرهای صنعتی برای استفاده در کوره‌ها تولید شده و با اشکال سفارشی به دست مشتری می‌رسند. از آنجایی که آجرهای صنعتی در فشار کاری زیادی قرار می‌گیرند، با متریال ویژه‌ای تولید می‌شوند. به همین دلیل قیمت نسبتا بیشتری دارند و توانایی آن‌ها کاملا بیشتر از آجرهای نسوز معمولی است. ناگفته نماند که شیوه نصب آجرهای صنعتی نیز متفاوت خواهد بود.
آجرهایی که با استفاده از خاک سیلیسی تولید می‌شوند، آجر نسوز سیلیسی نام دارند. در برخی از کوره‌ها نیز این خاک با نام کوارتزیت شناخته می‌شوند. در این خاک درصد بالایی از اکسید فلزات و مواد معدنی مختلفی دیده شده و آجر باید با الگوی دمایی خاصی تولید شود. برای مثال در کوره‌های آجرپزی برای پخت آجرهای سیلیسی دما بین 1400 تا 1500 درجه سانتیگراد تولید خواهد شد. ناگفته نماند که آجرهای سیلیسی اجازه نفوذ گازها را نیز نمی‌دهند.
همانطور که از نام این مدل از آجرهای نسوز پیداست، شیوه سنتی برای تولیدشان به کار گرفته شده است. از آنجایی که شیوه سنتی تولید آجرهای نسوز با کمبودهایی همراه است، این آجرها عملکرد چندان مناسبی ندارند. اما این آجرها از نظر ظاهری بسیار جذاب هستند و برای استفاده در نمای ساختمان‌ها ظاهر زیبایی را به وجود می‌آورند.
آجرهای نسوز ویژه به دلیل متریال تولیدی خاصی که دارند، در دمای بالا مقاومت قابل توجهی را از خود نشان می‌دهند. همچنین تراکم مولکولی ان‌ها بسیار بالا بوده و مقاومت را بیشتر می‌کنند. جالب است بدانید که رد پایی از فلزات مختلف نیز در متریال اولیه آجرهای نسوز ویژه دیده می‌شوند. به همین دلیل این آجرها باید در کوره‌ای با دمای بیشتر از 1500 درجه سانتیگراد قرار بگیرند.
جالب است بدانید که آجرهای نسوز انواع مختلفی دارند که تاثیر بسیار زیادی روی عملکرد آجر می‌گذارد. همچنین متریال استفاده شده برای تولید آجرهای ویژه عامل تعیین کننده این دسته بندی خواهد بود. به همین دلیل باید نوع متریال مصرفی برای تولید آجرهای ویژه را بشناسید. در این بخش از مطلب قصد داریم شما را با انواع آجرهای نسوز ویژه آشنا کنیم.
در آجرهای نسوز ویژه قلیایی مواد قلیایی حضور دارند، اما مواد معدنی دیگری نیز دیده می‌شود. آجرهای نسوز قلیایی در برابر حرارت شدید مقاومت بسیار زیادی از خود نشان می‌دهند. به همین دلیل در کوره‌های ذوب شیشه یا تولید سیمان کاربردی هستند.
متریال مصرفی برای تولید آجرهای ویژه زیرکونیوم، کوارتز و سولفات این عنصر طبیعی است. همچنین تولید کنندگان مقداری آلومینیوم را نیز در آجر استفاده می‌کنند. به دلیل اینکه عنصر زیرکونیوم به شدت در برابر دما مقاوم است، این آجر به راحتی می‌تواند در کوره‌های ذوب فلزات استفاده شود. جالب است بدانید آجرهای ویژه زیرکونیم در راکتورهای هسته‌ای نیز حضور دارند.
ترکیب آجرهای اکسید کروم بیش از 90 درصد با همین ماده ساخته شده است. به همین دلیل ویژگی‌های این دسته از آجرها با خواص عنصر کروم گره خورده است. به طور کلی آجرهای اکسید کروم مقاومت مناسبی در برابر حرارت دارند و به راحتی در کوره‌های ذوب آلومینیوم کار می‌کنند. همچنین کارگاه‌های تولید بلور برای تهیه خمیر شیشه از این آجر کمک می‌گیرند.
تولید کنندگان آجر برای پخت آجرهای ویژه آلومینیوم باید دمای کوره آجرپزی را تا 1750 درجه سانتیگراد بالا ببرند. همچنین در ترکیب آجر حدود 75 درصد از آلومینیوم استفاده می‌شود تا بتوان مقاومت آجر را در مقابل حرارت افزایش داد.
ترکیب آجرهای کروم و کروندوم را حدود 10 تا 20 درصد همین دو ماده تشکیل می‌دهند. اما آلومینیوم تشکیل دهنده بخش‌های دیگر متریال این آجر است. اما باید بدانید که این ترکیب ویژه آجری فوق العاده مقاوم در برابر آتش ایجاد می‌کند. به طوری که به راحتی می‌توان این آجر را در صنایع منحصر به فردی مانند کارخانه‌های ذوب فلزات استفاده کرد.
آجرهای نسوز به دلیل اینکه با متریال خاصی تولید می‌شوند، امتیازات خاصی را در اختیار مصرف کننده قرار می‌دهند. مزایایی که به هیچ عنوان در آجرهای ساده در دسترس نیستند. به طور کلی مزایایی که آجرها نسوز به همراه دارند عبارتند از:
· ایجاد عایق سرما و گرما
· وزن سبک در کنار مقاومت بالا
· سازگاری عالی با ملات سیمان
· طیف رنگی متنوع و جذابیت ظاهری
· قابلیت استفاده در کوره‌ها
خوشبختانه در تمامی آجرهای نسوزی که تولید می‌شوند می‌توان به این مزایا رسید. همچنین در برخی از آجرهای نسوز ویژه به خاطر استفاده از متریال خاص این مزایا تقویت می‌شوند. برای مثال آجرهای نسوز اکسید کروم عایق‌بندی بهتری دارند.
آجرهای نسوز به طور کلی کاربرد محدودی ندارند، بلکه می‌توانند در مکان‌های مختلفی نصب شوند. اما به دلیل ویژگی ذاتی آجرهای نسوز، این آجرها بیشتر در کوره‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین آجرها نسوز برای کف یا نمای ساختمان کاربردی هستند.
زمانی که قصد خرید آجر نسوز از شهر آجر را دارید، باید به چند نکته ساده توجه کنید تا به نتیجه مطلوبی برسید. دقت کنید که آجرهای نسوز فقط 2 درصد قابلیت جذب آب دارند. همچنین در گوشه‌ها یا لبه‌های آجر نباید هیچ پریدگی یا ترکی را ببینید. با رعایت این نکات ساده نیز به آجری نسوز و مناسب می‌رسید.
