هر ماه بیش از ۲۰ میلیون بدافزار جدید در جهان تولید میشود؛ عددی که نشان میدهد کوچکترین قصور در پیادهسازی سیاستهای امنیتی میتواند پیامدهای ویرانگری برای سازمانها داشته باشد. برآوردها حاکی از آن است که خسارت ناشی از حملات سایبری در سالهای اخیر به بیش از ۶ تریلیون دلار رسیده است.
دیگر نمیتوان حملات سایبری را صرفاً به فعالیت هکرهای منفرد نسبت داد؛ امروزه این حملات به صحنهای سازمانیافته و دولتی تبدیل شدهاند. در چنین شرایطی، درک تهدیدات نوظهور و تدوین راهبردهای جامع امنیتی برای بقای هر سازمان ضروری است.
در کنار تهدیدات سنتی، روندهای جدید حملات سایبری نیز مورد توجه هستند. مثلاً پیشرفتهای هوش مصنوعی زمینهساز نفوذهایی مانند دیپفیک و انتشار گسترده اطلاعات نادرست در فضای مجازی شده است. همچنین استفاده از حملات زنجیرهای (زنجیره تامین نرمافزارها) و همکاری افراد و گروههای مختلف برای نفوذ، به چالشی جهانی تبدیل شده است. در سطح بینالمللی، فناوریهایی مانند تحلیل و واکنش گسترده (XDR), دسترسی شبکه مبتنی بر اعتماد صفر (ZTNA) و تحلیل رفتار کاربران (UEBA) به عنوان راهکارهای پیشرفته برای مواجهه با تهدیدات نسل جدید معرفی میشوند. بهکارگیری چارچوبهای استاندارد جهانی (مانند استاندارد امنیتی NIST) و اتخاذ الگوی اعتماد صفر، از جمله گامهای کلیدی در مقابله با این روندهای نوین است.
محدودیتهای بینالمللی و تحریمها یکی از مهمترین موانع دستیابی سازمانهای ایرانی به فناوریهای روز امنیتی است. به دلیل تحریمها، اغلب فقط به محصولات و نرمافزارهای بومی یا قدیمی دسترسی وجود دارد که بهروزرسانی نمیشوند و در برابر حملات جدید آسیبپذیر باقی میمانند. سایر چالشهای اصلی شامل کمبود نیروی متخصص و دانش فنی داخلی، ضعف در اعمال فرآیندهای امنیتی اصولی (مانند مقاومسازی و پیکربندی درست تجهیزات) و تفکر باورهای نادرست درباره امنیت است. برای نمونه، گزارشها نشان میدهد در سالهای اخیر بسیاری از متخصصان شبکه و امنیت کشور به دلیل حقوق و شرایط کاری پایین از کشور مهاجرت کردهاند و خلأ بزرگی در مهارتهای امنیتی ایجاد شده است. همچنین نبود هماهنگی قانونی و تفاوت مقررات در حاکمیت فضای مجازی، ضعف در رمزنگاری استاندارد دادهها و استفاده گسترده از نرمافزارهای دارای مجوز غیررسمی (نرمافزار کرکشده) مسیری ساده برای نفوذ مهاجمان ایجاد کرده است. لیست مهمترین مشکلات امنیتی در سازمانهای ایرانی به صورت خلاصه عبارتند از:
کمبود نیروی متخصص: مهاجرت نخبگان و عدم توان جذب کارشناسان کافی باعث شده سازمانها نتوانند از تجهیزات امنیتی نهایت استفاده را ببرند.
تجهیزات و نرمافزارهای قدیمی و ناایمن: تحریمها و افزایش قیمت تجهیزات امنیتی، بهروزرسانی منظم را دشوار کرده و منجر به استفاده از راهکارهای ضعیف و آسیبپذیر شده است.
محدودیتهای شبکه و اعتماد نادرست به اینترانت: اعمال فیلترینگ گسترده و محدودیت دسترسی به منابع بینالمللی کاربران را به سمت دانلود از منابع غیرامن سوق داده است. از سوی دیگر، حتی شبکههای داخلی (اینترانت) نیز به حملات خارجی آسیبپذیر هستند و اتکا به شبکه بسته تضمینی برای ایمنی نیست.
سیاستها و فرآیندهای امنیتی ناکافی: تمرکز بیش از حد بر روی سختافزار بدون طراحی صحیح فرایندها و خطمشیهای امنیتی در سازمان، باعث میشود بسیاری از اقدامات دفاعی شکل نگیرد. همچنین فقدان چارچوب واحد برای مدیریت تهدیدات و عدم ممیزی امنیتی در زنجیره تأمین نرمافزارها، خطر نفوذ از مجرای پیمانکاران و پروژههای ثالث را افزایش داده است.
با وجود چالشهای فوق، راهکارهای پیشرفته و مبتنی بر استانداردهای جهانی میتواند سطح امنیت سازمانی را به شکل چشمگیری ارتقا دهد. برخی اقدامات کلیدی عبارتند از:
DLP (جلوگیری از نشت دادهها): این راهکار دادهها را در مراحل استفاده، انتقال و ذخیره بررسی کرده و از خروج غیرمجاز اطلاعات حساس جلوگیری میکند. استفاده از DLP میتواند انتشار ناخواسته اطلاعات محرمانه را کنترل کند و نفوذ احتمالی از طریق نشت داده را کاهش دهد.
سامانه EDR (تشخیص و پاسخ به تهدیدات نقاط پایانی): با رصد مداوم فعالیتها و تحلیل رفتاری، EDR تهدیدات پیشرفته را شناسایی کرده و امکان واکنش خودکار و سریع را فراهم میکند. خرید EDR و استقرار اصولی آن در سازمان میتواند بصورت چشم گیری زمان واکنش به حملات را کوتاه کرده و خطر شیوع بدافزار در شبکه را کاهش دهد.
رمزنگاری قوی و مدیریت دسترسی: استفاده از الگوریتمهای استاندارد رمزنگاری مثل AES-256 و TLS 1.3 و پیادهسازی سیاستهای حداقل دسترسی، محافظت از دادهها و ارتباطات را بهطور قابل توجهی بهبود میبخشد. همچنین اصول «اعتماد صفر» در شبکه، با کنترل دقیق هویت و دسترسی کاربران، از نفوذهای داخلی و خارجی جلوگیری میکند.
افزایش دانش و توانمندسازی نیروی انسانی: آموزش مستمر و تخصصی کارکنان فناوری اطلاعات و امنیت، تشکیل تیمهای مرکز عملیات امنیت (SOC) برای نظارت ۲۴/۷ و تدوین سیاستهای امنیتی شفاف، از مهمترین عوامل تقویت امنیت است. بهعلاوه، بهرهگیری از تجربیات جهانی در اعمال استانداردهایی مانند NIST میتواند خلاهای فعلی را جبران کند.
تأمین بودجه و بهروزرسانی مداوم: امنیت سایبری نیازمند سرمایهگذاری مستمر است. با توجه به افزایش هزینههای تجهیزات و محدودیتهای ارزی، سازمانها باید به تأمین بودجه مناسب برای خرید و بهروزرسانی تجهیزات و خدمات امنیتی توجه ویژهای داشته باشند. بهروزرسانی منظم نرمافزارها و سیستمها، حتی در شرایط تحریم، یکی از راههای حفظ سطح ایمنی است.
با توجه به اهمیت روزافزون تهدیدات سایبری، اکنون زمان مناسبی است که مدیران سازمانها تمرکز بیشتری بر حوزه امنیت اطلاعات بگذارند. غفلت از این حوزه میتواند خسارتهای جبرانناپذیری به بار آورد. اتخاذ راهبردهای کلان امنیتی و بهکارگیری فناوریهای نوین مانند سامانههای EDR و DLP همراه با همسو شدن با استانداردهای بینالمللی، اولین گامها برای مقابله با این تهدیدات است. درنهایت، سرمایهگذاری در زیرساختهای امنیتی و توسعه نیروی متخصص، نه تنها خطر حملات سایبری را کاهش میدهد بلکه تضمینی برای پایداری و رشد پایدار سازمانها در عصر دیجیتال فراهم میآورد.
انتخاب یک تأمینکننده معتبر امنیت سایبری، عاملی تعیینکننده در موفقیت سازمانها برای مقابله با تهدیدات روزافزون است. سازمانهایی که بهدنبال حفاظت از دادهها، ارتقای زیرساختها و ایجاد محیطی ایمن برای فعالیتهای دیجیتال خود هستند، نیازمند همکاری با مجموعهای هستند که علاوه بر تجربه عملی، دانش تخصصی و دسترسی به محصولات اورجینال را نیز در اختیار داشته باشد.
شرکت شبکه گستر بهعنوان یکی از باسابقهترین و معتبرترین مراجع امنیت سایبری در ایران، سالهاست بهعنوان مرجع خرید EDR و خرید DLP شناخته میشود. این شرکت با تکیه بر تیمی متخصص و همکاری با برندهای معتبر جهانی مانند بیت دیفندر، کسپرسکی، ترلیکس و سوفوس، مجموعهای کامل از محصولات و خدمات امنیتی را برای سازمانها فراهم میکند.
شبکه گستر با برگزاری دورههای آموزشی، انتشار محتوای تخصصی و ارائه مشاورههای راهبردی، نقش پررنگی در توانمندسازی سازمانها و ارتقای سطح آگاهی مدیران و کارشناسان ایفا کرده است.
به همین دلیل، سال هاست که بسیاری از سازمانهای بزرگ و حساس کشور، شبکه گستر را بهعنوان شریک استراتژیک امنیت سایبری خود انتخاب کردهاند.
