آموزش تصمیم‌گیری چندمعیاره + پیاده‌سازی در اکسل (فرادرس)

تصمیم‌گیری چندمعیاره چیست؟

تصمیم‌گیری چندمعیاره (Multi-Criteria Decision Making یا MCDM) شاخه‌ای از علم تصمیم‌گیری است که به انتخاب، رتبه‌بندی یا ارزیابی گزینه‌ها بر اساس چندین معیار مختلف و گاه متضاد می‌پردازد. این روش زمانی کاربرد دارد که تصمیم‌گیرنده با چند گزینه و معیار روبه‌رو است و باید بهترین یا بهینه‌ترین گزینه را با در نظر گرفتن اهمیت نسبی معیارها انتخاب کند. در تصمیم‌گیری چندمعیاره از مدل‌ها و تکنیک‌های مختلفی مانند AHP ،TOPSIS ،SAW و WASPAS استفاده می‌شود که با کمک آن‌ها می‌توان فرایند تصمیم‌گیری را ساخت‌یافته، منطقی و قابل تحلیل کرد.

تکنیک SAW و WASPAS چیست؟

تکنیک SAW (Simple Additive Weighting) و تکنیک WASPAS (Weighted Aggregated Sum Product Assessment) از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره (MCDM) هستند که برای رتبه‌بندی گزینه‌ها بر اساس چند معیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. در روش SAW، هر گزینه بر اساس مجموع وزن‌دار نرمال‌شده معیارها ارزیابی می‌شود و گزینه‌ای که بیشترین مجموع امتیاز را کسب کند، برتر شناخته می‌شود. در مقابل، روش WASPAS ترکیبی از دو رویکرد SAW و روش ضربی Weighted Product است که با تلفیق مزایای هر دو، دقت و اطمینان تصمیم‌گیری را افزایش می‌دهد. این تکنیک‌ها به‌ویژه در مسائل مدیریت، مهندسی و انتخاب بهینه گزینه‌ها کاربرد دارند.

 تکنیک REGIME و  ARAS  چیست؟

تکنیک‌های REGIME (مخفف REference Group In Multiattribute Evaluation) و ARAS (مخفف Additive Ratio Assessment) از روش‌های مهم در تصمیم‌گیری چندمعیاره (MCDM) هستند که برای ارزیابی و رتبه‌بندی گزینه‌ها بر اساس چند معیار به‌کار می‌روند. روش REGIME مبتنی بر مقایسه‌های زوجی و استفاده از ارزیابی‌های کیفی در قالب گروه مرجع است و در شرایطی با داده‌های نادقیق یا زبانی بسیار کاربردی است. در مقابل، روش ARAS با استفاده از نرمال‌سازی مقادیر و محاسبه نسبت‌های جمع‌پذیر نسبت به گزینه ایده‌آل، رتبه‌بندی دقیقی از گزینه‌ها ارائه می‌دهد. این دو روش به تحلیلگران کمک می‌کنند تا تصمیماتی منطقی‌تر و ساختاریافته‌تر در مسائل پیچیده اتخاذ کنند.

در این فرادرس چه چیزی یاد می‌گیریم؟

در این آموزش ابتدا با مفاهیم پایه تصمیم‌گیری، انواع مسائل و معیارها، روش‌های نرمال‌سازی و تفاوت روش‌های جبرانی و غیرجبرانی آشنا می‌شویم. سپس به بررسی تکنیک‌های SAW و WASPAS در تصمیم‌گیری چندمعیاره پرداخته و نحوه استفاده از این روش‌ها را در اکسل یاد می‌گیریم. در ادامه، تکنیک‌های Regime و ARAS معرفی می‌شوند و کاربرد آن‌ها در ارزیابی گزینه‌ها بر اساس چند معیار مورد بررسی قرار می‌گیرد. در نهایت، پیاده‌سازی عملی این دو روش در نرم‌افزار اکسل انجام می‌شود تا توانایی تحلیل و رتبه‌بندی گزینه‌ها را به‌صورت کاربردی به‌دست آوریم.

لینک این آموزش در فرادرس:
https://faradars.org/courses/saw-and-waspas-decision-making-fvor367