همان طور که می دانیم سندبلاست جهت پاکسازی و تمیزکاری و رسوب زدایی از سطوح فلزی و غیر فلزی انجام می گیرد. شات بلاست نیز شاخه ای از سندبلاست است که به همین منظور ولی با روش و متد متفاوتی انجام می پذیرد. در این مقاله می خواهیم بدانیم شات بلاست چیست و کاربردهای آن را بررسی کنیم؛ پس تا پایان مقاله همراه ما باشید.
فرایند شات بلاست تکنیکی است که به منظور پوسته زدایی از سطح برخی اجسام، پس از عملیات هایی از جمله رنگ زدایی، زنگ زدایی، تمیزکاری و همچنین ریخته گری، با کمک پرتاب ساچمه های ریز فولادی به سطح فلزات صورت می گیرد.
این فرآیند در صورتی شات بلاست نامیده می شود که با کمک توربین های پر سرعت با چرخ دوار پاشش ساچمه صورت گیرد. اما در صورتی که از فشار هوا در این فرآیند استفاده شود این عملیات با نام ایر بلاست شناخته می شود.
در پاسخ به این سوال که شات بلاست چیست باید پاسخ داد که به طور کلی می توان گفت این روش به منظور تمیز کردن، پلیش و یا تقویت peen انجام می شود.
تکنیک شات بلاست در انواع صنایع مختلف که با فلزات در ارتباط هستند از جمله صنایع خودرو سازی، هوافضا، ریخته‌گری، راه‌آهن، کشتی سازی و همچنین صنایع مرتبط با ساخت و ساز در ارتباط است.
این دستگاه دارای تفاوت هایی با دستگاه سندبلاست می باشد که در مقاله تفاوت سندبلاست و شات بلاست به تفصیل شرح داده شده است.
در این تکنیک سطح اجسامی که دارای ابعاد مختلفی هستند، توسط پرتاب سریع و با شدت ذرات فلزی ریز با مخلوطی از شن و سنگریزه یا به طور کلی مواد ساینده فلزی، تمیزکاری می شود.
در این دستگاه چرخی با پره های پارو مانند قابل تغییر وجود دارد. به وسیله چرخش سریع این چرخ، نیروی گریز از مرکزی پدید می آید که سبب تولید نیروی پرتابی می شود.
مواد ساینده ای که نام برده شدند، در طول شعاع چرخشی پره های چرخ به حرکت درآمده و در جهت تعیین و تنظیم شده، با سرعت زیاد به جسم مورد نظر برخورد می کنند. همین برخورد سبب تمیز و صیقلی شدن سطح جسم می شود.
پس از برخورد ساینده با سطح جسم، این مواد کمانه می کنند و وارد اتاقکی می شوند تا در مراحل بعدی مجددا مورد استفاده قرار گیرند. گرد و غبار و مواد اضافی ماده های ساینده ای که قابل مصرف مجدد هستند، از آن ها جدا شده و این ساینده ها دوباره مورد استفاده قرار می گیرند.
گرد و غبار ها نیز توسط شیلنگ به جمع کننده گرد و غبار منتقل می شوند تا در مرحله بعد دور ریخته شوند. به طور کلی می توان گفت مکانیزم شات بلاست بر اساس مهار انرژی جنبشی است. بدین صورت که نتیجه انتقال و آزاد سازی انرژی مواد ساینده فلزی در برخورد با سطح قطعه، سبب جدا شدن مواد زائد از سطح می گردد.
دستگاه شات بلاست از سه قسمت اصلی با نام های الواتور شات، توربین دستگاه، هواکش یا توربین غبار گیر تشکیل شده است. اولین بخش از اجزای دستگاه شات بلاست الواتور است که به عنوان بالابرنده ساچمه عمل می کند و باعث می شود ساچمه ها به نازل منتقل شوند.
این وظیفه از طریق نقاله مارپیچ صورت می گیرد. بخش بعدی توربین اصلی دستگاه می باشد که نقش پاشنده ساچمه را بر عهده دارد. این جز از دستگاه شات بلاست از تعدادی پره و همچنین صفحاتی تشکیل شده است که به طریقی در کنار یکدیگر قرار می گیرند که نقش نگهداری پره را به درستی انجام دهند.
توربین تمام شات بلاست ها دارای استاتور و روتور می باشد. این دو بخش وظیفه توزیع و تنظیم زاویه پاشش توربین را بر عهده دارند. لازم به ذکر است عاملی که تعیین کننده سرعت و قدرت شاتینگ یا ضربه و پرتاب دستگاه است، سرعت و قدرت توربین می باشد.
آخرین بخش که هواکش یا همان توربین غبارگیر است نیز وظیفه جمع آوری گرد و غبار و آلودگی های حاصل از شات بلاست می باشد. به این دلیل که هوای خروجی از دستگاه باید عاری از هرگونه ذرات و گازهای آلوده و مضر برای انسان و محیط زیست باشد، این قطعه یکی از مهمترین قطعات این دستگاه است.
در آخرین مرحله هوای حاصل از فعالیت دستگاه که حاوی ذرات آلاینده است، از فیلترهای مخصوص این بخش عبور کرده و بعد از جداسازی کامل به صورت هوای پاک تخلیه می شود.
علاوه بر بخش های ذکر شده دستگاه شات بلاست شامل دو بخش دیگر با نام های محفظه شاتینگ و جداکننده می باشد. محفظه شات بلاست که از ورقه های استیلی محکم و ضخیم ساخته می شوند و توسط ورقه های آلیاژی ضد سایشی پوشش داده می گردند، شرایطی را فراهم می کنند تا کل فرآیند در یک محفظه بسته و عاری از هرگونه ارتعاش صورت گیرد.
بخش جدا کننده نیز وظیفه جداسازی ذرات آلاینده پیش از ورود به توربین از ذرات ساینده را بر عهده دارد.
همانطور که در بالا توضیح داده شد و با اینکه شات بلاست چیست و فرایند آن چگونه است، آشنا شدیم، حال باید بدانیم عوامل موثر بر عملکرد شات بلاست چیست و کیفیت انجام شات بلاست به چه عواملی بستگی دارد.
عوامل مختلفی بر نتیجه نهایی فرآیند شات بلاست اثر گذار هستند که از جمله این عوامل می توان به سرعت انتقال، زاویه برخورد، جرم ساچمه های ساینده، شکل ساچمه ها و همچنین درصد پوشش ضربه آن اشاره کرد.
دستگاه شات بلاست دارای انواع مختلفی است که می توان به عنوان نمونه از دستگاه شات بلاست آویزی، تونلی یا دروازه ای، بشکه ای، درامی، میزی و میلگرد و مفتول نام برد. هر یک از این انواع دارای ساختار متفاوتی است و برای اجسام و قطعات متفاوت و در صنایع مختلف کاربرد دارد.
افراد باید با توجه به قطعه مورد استفاده و نوع دستگاه مورد نیاز، یکی از انواع دستگاه شات بلاست را انتخاب و خریداری کنند. مشتریان گرامی می توانند همه روزه با مراجعه به سایت سام بلاست با نشانی الکترونیکی https://samblast.ir/ ، دستگاه های سند بلاست، شات بلاست و وت بلاست را در ظرفیت ها و انواع مختلف مشاهده کرده و پس از بررسی قیمت و ویژگی های این انواع، دستگاه مورد نظر خود را انتخاب کنند.
در این سایت علاوه بر دستگاه ها، تجهیزات مربوط به این تکنیک ها نیز به فروش می رسد. کاربران گرامی همچنین می توانند با مطالعه مقالات مربوط به انواع مختلف دستگاه های مربوط به تکنیک های سند بلاست، شات بلاست و وت بلاست با انواع مختلف این دستگاه ها، تجهیزات، اجزا، نوع عملکرد و تفاوت های آن ها آشنا شده و خرید راحت تر و با کیفیت تری را تجربه کنند.
