گفتگو در زبان فارسی دیالوگ به معنی این است که دو طرف دارند حرف میزنند، اما مونولوگ یعنی یک طرف حرف می زند. پس انتقال دو طرفه اطلاعات اسمش گفتگو است. بسیاری از گفتگوها به ظاهر گفتگو است ولی در واقع مونولوگ است. مثلاً در گفتگوی تمدنها وقتی دالایی لاما در فقه ما در کنار ادرار و مدفوع نجس است ، چگونه می توان صحبت از گفتگوی تمدنها کرد. ما زمانی می توانیم برویم با دیگری گفتگو کنیم که با خودمان این گفتگوی درونی را انجام داده باشیم که اصلاً به چه خاطر قرار است با دیگران گفتگو کنیم، اگر می خواهیم برویم به دیگران بگوییم که آنچه که ما می گوییم درست است و شما آن را بپذیرید که این طبیعتا همان چیزی میشود که ساموئل هانتینگتون به آن برخورد تمدنها می گوید. لذا همان موقع پروژه گفتگوی تمدن ها به عنوان آنتی تز پروژه برخورد تمدن ها ایجاد شده بود، خوب اگر قرار باشد ما به دیگری بگوییم من برحقم و تو بر باطلی ، حتی اگر برای گفتگو برویم در واقع برای مناظره یا مجادله یا منازعه رفتیم، لذا ما گفتگوی تمدن ها را مطرح می‌کنیم ولی در واقعیت داریم متظاهرانه منازعه خودمان را اسم گفتگو و مکالمه رویش می گذاریم. بنابراین چه در سطح اجتماعی و سیاسی و چه در سطح بین فردی و چه در سطح خانوادگی، ما قبل از اینکه راجع به ترویج گفتگو صحبت کنیم، باید راجع به گفتگوی صحیح یا گفتگوی موثر یا گفتگوی غیر موثر صحبت کنیم، در TA گفته می شود ما حالات نفسانی یا ego state تحت عنوان حالات والد بالغ و کودک شناخته شده است. حالت کودکانه حالتی است که کسی بگوید خوشم می آید یا نمی آید یا دوست دارم یا دوست ندارم. گاهی اوقات دو نفر با هم در وضعیت کودک لجباز و گفتگو می کنند و گاهی در وجه والد کنترل کننده و سرزنشگر صحبت می کنند. این دو نفر هم اگر با هم گفتگو کنند، هر دو خود را دارای حق کامل و دیگری را باطل می دانند، گفتگوی والدانه مثل اینکه این درست است این درست نیست یا این منطقی است و این منطقی نیست، شما می‌بینید که در یک گفتگوی ۴۰ دقیقه ای هیچکدام درنگ نمی کنند و لحظه ای فکر نمی کنند که بگویند بله در این زمینه حق با شماست. هر کس حرف خودش را میزند، و پس از یک ساعت مکالمه هر کس هنوز بر موضع خودش استوار است. و کمترین تغییری در موضعش اتفاق نیفتاده است.
