تفکر خلاق یک مهارت است که با رشد قوه‌ی تخیل، ما را به خلق و نوآوری هدایت می‌کند. از طرفی، در بحران‌ها به ما در حل مسائل کمک می‌کند. دوران نوجوانی مقطعی حیاتی در زندگی است و اهمیت یادگیری مهارت‌ها و افزایش توانمندی‌ها در این دوران بر کسی پوشیده نیست. اما یک نوجوان چگونه می‌تواند در کنار دغدغه‌های تحصیلی و خلق و خوی خاص این دوران، مهارت خلاقیت را در خود تقویت کند؟ والدین چگونه می‌توانند در کنار حفظ استقلال و حریم شخصی نوجوان، او را در تقویت این مهارت مهم راهنمایی و همراهی کنند؟
انجام فعالیت‌هایی که در این یادداشت پیشنهاد می‌شود، در کنار تقویت خلاقیت، بهانه‌ای برای صرف وقت با فرزند نوجوان و برقراری ارتباط با او است. برخی فعالیت‌ها هم ممکن است از طرف خانواده تعریف شوند، اما نوجوان آن‌ها را به طور مستقل انجام دهد یا در کنار دوستان و همسالانش تجربه‌ای داشته باشد که در مسیر رشد تفکر خلاق باشد.
یک تصویر می‌تواند نقطه‌ی شروع خلق یک داستان کوتاه یا بلند شود. اگر شخصیتی در تصویر است، می‌توانید به این شکل طرح داستان کنید: «به نظر تو او کیست و چه می‌کند؟ چه زندگی‌ای دارد؟ فردا چه خواهد کرد؟ آرزوهایش چیست؟ کجا زندگی می‌کند؟ با چه مسئله‌ای روبه‌رو است؟» اگر شخصیتی در تصویر نباشد، می‌توان آزادانه‌تر برای ساخت شخصیت نیز تصمیم گرفت. این فعالیت علاوه بر رشد خلاقیت و جدا از بحث آموزشی، بستری برای گفتگو با نوجوان را شکل می‌دهد. سعی کنید شنونده‌ی خوبی برای نظرات و داستان او باشید. اگر فرزند شما در جمع دوستانش و به صورت گروهی این فعالیت را انجام داد، به شنیدن یا خواندن نوشته‌ی او تمایل نشان دهید و بخواهید داستان خود را با بقیه‌ی دوستانش مقایسه کند؛ اشاره به تفاوت در اندیشیدن در مسیر رشد خلاقیت مؤثر و سودمند است.
گفتگو با نوجوان به شما این امکان را می‌دهد که از آنچه در ذهن او می‌گذرد آگاه شوید. حتماً از میزان اطلاعات آن‌ها و ایده‌ها و نظراتشان پس از باز شدن بحث یا حتی مطرح کردن یک سؤال ساده شگفت‌زده خواهید شد. طرح سؤال و مسئله و تلاش برای یافتن راه‌حل از بهترین تمرین‌های تقویت خلاقیت است. پس به جای اینکه همیشه جواب‌هایی را که از نظر خود شما بهترین هستند پیشنهاد دهید، جواب را در ذهن خود نگه دارید و یک سؤال دیگر مطرح کنید تا جرقه‌ای در ذهن نوجوان ایجاد کند و به یک پاسخ مستقل برسد.
برخی والدین احساس می‌کنند که باید از نوجوان در مقابل تصمیمات جدید محافظت کنند، چرا که ممکن است برای فرزندشان دشوار یا خطرناک باشد. اما اگر تصمیم نوجوان، سلامت او را به خطر نیندازد، بهتر است اجازه دهید انجامش دهد، حتی اگر صلاح می‌دانید با نظارت شما باشد. خلاقیت همیشه با سعی و خطا به وجود می‌آید و رفتارهای آگاهانه‌ی والدین در مسیر شکل‌گیری و تقویت این مهارت، پشتوانه‌ای برای نوجوان خواهد بود. یک نوجوان خلاق بر سر دوراهی قرار می‌گیرد و مطمئن نیست چگونه تصمیم بگیرد، بنابراین حمایت شما را نیاز خواهد داشت تا در فضایی امن به او فرصت تجربه دهید.
اگر شک و تردید نوجوان بیشتر شد، توانمندی‌هایش را به او یادآور شوید و همواره تکرار کنید که به او اعتماد دارید و باورش دارید. آمادگی خود را برای کمک اعلام کنید تا بداند هر زمان به شما نیاز داشته باشد، کنارش هستید. او را به انجام کارهای جدید تشویق کنید.
در دنیای پر هیاهوی امروزی، لوازم الکترونیکی یا بازی‌های موجود در بازار، لباس‌های شخصیت‌های مورد علاقه‌ی نوجوانان، یا حتی سازهای موسیقی کمک بسیاری به والدین می‌کنند، اما مسیر خلق شدن هر یک از آن‌ها چیزی است که فرزند شما از دست می‌دهد. فعالیت‌های قدم به قدم به یک نوجوان کمک می‌کند تا چیزی را از صفر بسازد. این بهترین استراتژی برای رسیدن به اوج خلاقیت است. ممکن است به جای ساختن آن محصول، فعالیت فرزند نوجوان شما شامل بررسی و تحقیق درباره‌ی مسیر ساخته شدن آن محصول باشد. در واقع به جای استفاده‌ی صرف از وسایلی که روزانه با آن‌ها در تماس است، می‌تواند به مسیر خلق آن‌ها آگاه شود. می‌توانید از پروژه‌های مشابه، کتاب‌ها یا وبسایت‌های مفید استفاده کنید و آن‌ها را نیز به نوجوان معرفی کنید.
با تشویق نوجوانان به خواندن مطالب مفید، ذهن آن‌ها را به دنیای جدیدی باز خواهید کرد تا روش‌های تازه‌ای برای رسیدن به اهداف و حل مسائل بیابند. با شرح مطالبی که خود می‌خوانید و در مسیر علاقه‌مندی آن‌ها است، تشویق شما کارآمدتر خواهد بود.
مطالعه‌ی روزانه تفکر افراد را به چالش می‌کشد، اندیشیدن را به دنبال دارد، باعث می‌شود نوجوانان با شخصیت‌های کتاب ارتباط بگیرند، خلاقیتی را که شخصیت‌ها انجام داده‌اند، امتحان کنند یا از آن الهام بگیرند.
حتی تمام کردن یک صفحه، یک فصل، یا فقط یک کتاب می‌تواند در تفکر یک نوجوان تفاوت ایجاد کند، سؤالات جدیدی به ذهنش بیاورد، و مهارت روایت کردن را تقویت کند. بنابراین ایده‌ی خوبی است اگر از او بخواهید آنچه خوانده است را برای شما نقل کند.
کلام آخر
بعد از اینکه فعالیت خلاقانه‌ای توجه نوجوان را جلب کرد، با دقت مواجهه‌ی او را مشاهده کنید. فهرست توانمندی‌ها و علایق او را به‌روزرسانی کنید. با این کار پیشنهادات بهتری برای ادامه‌ی مسیرش خواهید داشت و در واقع راه او را هموار می‌کنید. در هر قدم با او گفتگو کنید، نظراتش را بشنوید و از تصمیم بعدی او آگاه شوید. نوشتن این فهرست، به شما و فرزندتان کمک می‌کند تا قدم‌های بعدی را آسوده‌تر و مطمئن‌تر بردارید و از کارهایی که حس خوبی به فرزندتان می‌دهد دور نشوید.
