اخیرا، دنیا شاهد پیشرفت چشمگیر اهمیت صنایع دانش بنیان بوده است. این شرکتها که اغلب به‌عنوان شرکتهای دانش‌بنیان شناخته میشوند، نقشی محوری در هدایت نوآوری، رشد اقتصادی و پیشرفت‌های فناوری دارند. این مقاله به بررسی ماهیت شرکت های دانش بنیان و انواع مختلفی که وجود دارد، می پردازد و معافیت های مالیاتی و جنبه های مالی مرتبط با این نهادها را روشن می کند.
شرکت های دانش بنیان، شرکت هایی هستند که دانش و فناوری را به عنوان مبنای اصلی فعالیت خود قرار داده اند. این شرکت ها، با بهره گیری از دانش و فناوری، محصولات و خدمات جدید و نوآورانه ای را ایجاد میکنند که باعث بهتر شدن کیفیت زندگی افراد و رشد اقتصادی کشور می شود. برخلاف کسب و کارهای سنتی، دانش بنیان ها از درک عمیق دانش و عملکرد، تحقیق و توسعه تخصصی برای ایجاد مزیت رقابتی در بازار استفاده می کنند.
این شرکت ها در اولین قدم پیشرفت در بخش هایی مانند فناوری اطلاعات، بیوتکنولوژی، داروسازی و سایر صنایع پیشرفته هستند. محصول و یا خدمت شرکت های دانش بنیان شامل طرح‌های صنعتی، تولید محصولاتی با داشتن حق اختراع، دانش‌های مخصوص به فناوری و نرم‌افزارهای مختلف و کاربردی است.
اول از همه لازم است که اشاره کنیم به شرکتهای دانش بنیان دارایی شخصیت حقوقی مجزا قابل ثبت نیستند. زیرا شما باید یه شرکت تجاری از قبیل مسئولیت محدود و یا سهامی خاص داشته باشید و با اخذ مجوزهای مورد نیاز تبدیل به شرکت دانش بنیان شوید. با دارا بودن شرایط شرکت دانش بنیان که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، شرکتهای دانش بنیان با توجه به حجم فعالیت، عمر شرکت و ماهیت آن به 3 گروه تقسیم بندی میشوند. این 3 گروه شامل نوپا، نوآور و فن آور می شود.
شرکتهایی که کمتر از 5 میلیارد تومان فروش در اظهارنامه سال مالی گذشته خود ابراز کرده اند نوپا تلقی می شوند. این شرکت ها که سطح بالایی از لحاظ تکنولوژی دارند 5 سال مهلت دارند تا با افزایش فروش به دسته بالاتر منتقل شوند. البته در این مدت با ارائه برنامه رشد و توسعه خود از حمایتها بهره مند می شوند. این گروه از شرکتهای دانش بنیان به 2 گروه دسته بندی می شود.
شرکت هایی که فروش آنها در اظهارنامه سال مالی گذشته بیش از 5 میلیارد تومان باشد، کالا و خدمات آنها از سطح بالا تکنولوژی و پیشرفت برخوردار باشند ولی درصد فروش خدمت یا محصول دانش بنیان شرکت نسبت به فروش آنها کمتر از 50 درصد باشد. این شرکتها می توانند 3 سال تاییدیه دانش بنیان دریافت کنند و بالطبع از حمایت های آن بهره مند شوند و پس از آن باید نسبت به تمدید آن اقدام نمایند.
بالاترین سطح در شرکت های دانش بنیان شرکت های دانش بنیان فن آور می باشد. فروش ابرازی در آخرین اظهارنامه سال مالی گذشته بیش از 50 میلیارد تومان است و حداقل 50 درصد از فروش کل شرکت سهم محصول و یا خدمت دانش بنیان است. این شرکتها برای مدت 3 سال از حمایتهای دانش بنیان بهره مند می شوند و پس از آن باید جهت تمدید آن اقدام نمایند. همچنین در آیین نامه جدید، این شرکت های باید دارای برنامه رشد محصول و توسعه کسب و کار باشند تا در ارزیابی ها این موارد نیز مورد بررسی قرار گیرد.
بالاترین و بیشترین سطح در شرکت های دانش بنیان شرکت های دانش بنیان فن آور می باشد. فروش ابرازی در آخرین اظهارنامه سال مالی گذشته بیش از 50 میلیارد تومان است که حداقل 50 درصد از فروش کل شرکت سهم محصول و یا خدمت دانش بنیان است. این شرکتها برای مدت 3 سال از حمایتهای دانش بنیان بهره مند می شوند و پس از آن باید جهت تمدید آن اقدام نمایند. همچنین در آیین نامه جدید، این شرکت های باید دارای برنامه رشد محصول و توسعه کسب و کار باشند تا در ارزیابی ها این موارد نیز مورد بررسی قرار گیرد.
شرکت های دانش بنیان را میشه گفت بر اساس معیارهای مختلفی دسته بندی کرد. یکی از مهم ترین معیارهای دسته بندی شرکت های دانش بنیان، حوزه فعالیت آنها است. بر این اساس، شرکت های دانش بنیان را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد:
شرکتهای دانش‌بنیان در زمینه فناوری اطلاعات (IT) و توسعه نرم‌افزار در ایجاد راه‌حل‌های نرم‌افزاری، برنامه‌های کاربردی و پلت فرم‌ها راه حل های فناوری نقش اساسی دارند. این شرکت ها سهم قابل توجهی در تحول دیجیتالی صنایع مختلف و بیشتری دارند.
شرکت های فعال در بیوتکنولوژی و داروسازی بر توسعه و پیشرفت راه حل های پزشکی، داروها و درمان های نوآورانه و جدید تمرکز می کنند. ماهیت تحقیقات فشرده، آنها را در هسته پیشرفت های مراقبت های بهداشتی و سلامتی علوم حیاتی قرار می دهد.
بیشتر این شرکت های دانش بنیان به طور خاص و عموما به فعالیت های تحقیق و توسعه اختصاص یافته اند. آنها با سایر صنایع، دانشگاه‌ها و سازمان‌های دولتی و موسسه ها همکاری میکنند تا مرزهای دانش علمی و قابلیت‌های فناوری را پیش ببرند.
انگیزه و هدف شرکت های دانش بنیان درگیر در فناوری پاک توسعه راه حل های سازگار با محیط اطراف است. که این باعث انرژی های تجدید پذیر، مدیریت زباله و فناوری های سازگار با محیط زیست می شود.
امروزه وقتی حرف از مزایای شرکت های دانش بنیان می شود تنها چیزی که همگی راجبه آن صحبت میکنند معافیت مالیاتی شرکتهای دانش بنیان می شود. شاید در اول این موضوع خیلی ساده و شفاف باشد و هر کسی به فکر بهره مندی 100% معافیت مالیاتی از کار فروش شرکت باشند، ولی نکته ای که خیلی ها از آن آگاه نیستند شرایط بهره مندی از آن معافیت است.
موارد مهمی از سوی محل فعالیت شرکت و موسسه، سهم فروش محصول یا کالا دانش بنیان و بقیه موارد در این معافیت مالیاتی تاثیرگذارند. در ابتدا باید گفت شرکت ها و موسساتی که مشمول قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان باشند، می توانند از معافیت مالیاتی دانش بنیان استفاده نمایند. این شرکت ها هر ساله در 3 ماهه ابتدایی سال مورد “ارزیابی مالیاتی” قرار می گیرند.
برای موسسه هایی که مستقر در پارک های علم و فناوری هستند این معافیت از سمت معافیت پارک ها و آن بخش از شرکت هایی که خارج از پارک علم و فناوری فعال هستند، ارزیابی معافیت از طریق کارگروه دائمی شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان (موضوع ماده 8 قانون جهش تولید دانش‌بنیان مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ 1402/2/31) انجام میشود .در این جستجو محصولات از نظر فنی و حرفه ای بررسی شده و جستجو جهت یپیدا شدن نام تجاری جدید یافت میشود.
