مجموعه‌ی جاذبه و دافعه علی علیه‌السلام، شامل چهار سخنرانی از استاد شهید مطهری در سال 1346 شمسی است که در حسینیه ارشاد صورت گرفته و مشتمل بر یک مقدمه و دو بخش است.
این کتاب مذهبی یکی از کتاب هایی است که می تواند برای تبلیغ مذهب شیعه و بیان فضایل امام علی(ع) مورد استفاده قرار گیرد. این اثر برجسته استاد مطهری مانند تمامی آثار این استاد بزرگ خواندنی و زیباست. استاد مطهری در این کتاب در پی اثبات این نکته است که علی(علیه السلام) شخصیتی دو نیرویی بوده است و هر کس که بخواهد در مکتب او پرورش یابد، باید همچون علی بن ابیطالب (علیه السلام) از جاذبه و دافعه برخوردار باشد. استاد البته به بیان ضرورتِ جاذبه و دافعه بسنده نمی کند؛ بلکه علاوه بر این، تلاش می کند کیفیت جاذبه و دافعه را نیز روشن نماید. در «جاذبه و دافعه علی علیه السلام» می توان به خوبی حساسیت ها و نگرانی های استاد را به تماشا نشست. استاد در این اثر به ویژه، از تفکیک تعقل و تدین به عنوان خطری بزرگ در جامعه اسلامی یاد می کند. حاصل شوم این تفکیک نامبارک را می توان در خصوصیات جریان خوارج مورد ارزیابی قرار داد. و البته باید توجه داشت خوارج یکی از مصادیق جدایی تعقل از تدین است. بر این اساس، کتاب «جاذبه و دافعه علی علیه السلام» جزء منابعی محسوب می گردد که می توان در آن برخی از دیدگاه های استاد در زمینه آسیب-شناسی دینداری انعکاس یافته است.
شخصیت عظیم و گسترده امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام وسیع‌تر و متنوع‌تر از این است که یک فرد بتواند در همه جوانب و نواحی آن وارد شود و توسن اندیشه را به جولان آورد. برای یک فرد، حداکثری که میسر است این است که یک یا چند ناحیه معین و محدود را برای مطالعه و بررسی انتخاب کند و به همان قناعت ورزد. یکی از جوانب و نواحی وجود این شخصیت عظیم، ناحیه تأثیر او بر روی انسانها به شکل مثبت یا منفی است و به عبارت دیگر «جاذبه و دافعه» نیرومند اوست که هنوز هم نقش فعال خود را ایفا می‌نماید و در این کتاب درباره‌اش گفت و گو شده است. شخصیت افراد از نظر عکس‌العمل سازی در روح‌ها و جان‌ها یکسان نیست.
امتیاز اساسی علی علیه‌السلام و سایر مردانی که از پرتو حق روشن بوده‌اند این است که علاوه بر مشغول داشتن خاطرها و سرگرم کردن اندیشه‌ها، به دل‌ها و روح‌ها نور و حرارت و عشق و نشاط و ایمان و استحکام می‌بخشند. نظر به این که دو نیرویی بودن به تنهایی کافی نیست که معرّف مکتب علی باشد، در این کتاب کوشش شده تا حدالامکان نشان داده شود جاذبه علی چه افرادی از چه طرازی را جذب می‌کرد و دافعه او چه سنخ افرادی را طرد می‌نمود.
قانون «جذب و دفع» یک قانون عمومی است که بر سرتاسر نظام آفرینش حکومت می‌کند. از نظر جوامع علمی امروز بشر مسلّم است که هیچ ذره‌ای از ذرات جهان هستی از دایره حکومت جاذبه عمومی خارج نبوده و همه محکوم آنند. از بزرگترین اجسام و اجرام عالم تا کوچکترین ذرات آن دارای این نیروی مرموز به نام نیروی جاذبه هستند و هم به نحوی تحت تأثیر آن می‌باشند.
این کتاب، همچون اغلب آثاری که پس از شهادت استاد مطهری منتشر شده توسط آقای دکتر علی مطهری عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشکده الهیات دانشگاه تهران تنظیم شده و همچنین از مجموعه کتاب‌های منشر شده توسط انتشارات صدرا است.
#با_من_بخوان
#تو_هم_بخوان
#طاقچه
